Πανκ

Άγγλοι πανκ

Το Punk rock (ελληνική απόδοση: Πανκ ροκ) είναι μουσικό είδος που ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τη δεκαετία του 1960, αρχικά από τη Νέα Υόρκη, και έγινε γνωστό στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Οι ρίζες του βρίσκονται στο garage rock, σε μουσικούς όπως η Πάττι Σμιθ και συγκροτήματα όπως οι MC5, Stooges, Ramones, New York Dolls και Dead Kennedys, μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1970 όμως εισάχθηκε στην Αγγλία και έγινε δημοφιλές από συγκροτήματα όπως οι Sex Pistols, οι Clash, οι Crass κ.ά. σαν μουσική του λευκού απορριπτόμενου νέου και μέρος ενός κινήματος πολιτικής και κοινωνικής καταγγελίας και αμφισβήτησης του κατεστημένου.

Παίζεται συνήθως με κιθάρα, μπάσσο και τύμπανα, σπάνια και πιάνο ή άλλα όργανα, και οργισμένα φωνητικά. Είναι υποκατηγορία του ροκ, προερχόμενο από το garage rock και είναι μουσική απλή, με έμφαση στις απλές ρυθμικές δομές (τυπικά 4/4 και δομή chorus-verse), την ταχύτητα και την ενέργεια, με στίχους που συνήθως θίγουν κοινωνικά, πολιτικά ή προσωπικά θέματα, συχνά οργισμένοι ή χλευαστικοί. Οι συνθέσεις ήταν συνήθως σύντομες (αρκετές φορές κάτω από δύο λεπτά) ως αντίθεση στις επικές συνθέσεις του progressive και του κλασικού ροκ, ενώ ο ρυθμός κοφτός και νευρικός, σε αντίθεση με τη μελωδική και χορευτική disco που κυριαρχούσε εκείνη την εποχή. Πολλοί από τους πανκ μουσικούς ήταν επαγγελματίες, αρχικά αρνούνταν όμως να παίξουν κάτι παραπάνω από μερικές κοφτές συγχορδίες, επίσης θέλοντας να αντιτεθούν στο τεχνικό παίξιμο που αποθεώθηκε από τους μουσικούς του κλασικού ροκ, ενώ άλλοτε οι μουσικοί ήταν ερασιτέχνες, με ελάχιστη ή λίγη τεχνική, που όμως ταίριαξαν με τη φιλοσοφία και την απλότητα της πανκ μουσικής.

Αναβίωση γνώρισε το πανκ τα τελευταία χρόνια, με νέα πανκ ροκ και ποπ πανκ συγκροτήματα όπως οι Green day, blink 182, Sum 41, All Time Low, The Offspring κ.α που ηχητικά προσεγγίζουν μεν το πανκ της δεκαετίας του '70, δεν αντιπροσωπεύουν όμως κοινωνικά το κλίμα της πρώτης σκηνής της εποχής εκείνης. Από τις σύγχρονες mainstream πανκ (ποπ-πανκ) μπάντες λείπει το πολιτικό και κοινωνικό μήνυμα (πλην των Green Day και κάποιων άλλων συγκροτημάτων). Συνήθως αποτελούν εμπορικά μουσικά σχήματα και η στάση τους θεωρείται ξένη ως προς το αυθεντικό ύφος και την αντιεμπορική στάση του πανκ.

Είδη πανκ

Το πανκ χωρίζεται σε διάφορα είδη που μεταξύ τους έχουν κυρίως ιδεολογικές διαφορές και διαφορές στους στίχους και στον ήχο.

• Χάος Πάνκ: Μιλάει κυρίως για την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών (συνήθως μπύρας) και καταστροφές.
• Oi! Πανκ: Κύριο θέμα του είναι η ενότητα πανκ και σκίνχεντ. Επίσης η φτώχεια και το ποδόσφαιρο.
• Αναρχο-πανκ: Στηρίζεται στην αναρχική ιδεολογία. Πιο πλούσιο σε στίχους από τα άλλα είδη, θίγει θέματα όπως η εξουσία, η ισότητα ανδρών γυναικών, ο φασισμός, ο ρατσισμός, η ανισότητα/ισότητα, τα δικαιώματα των ζώων, η αστυνομική βία, η παγκόσμια ειρήνη, η επανάσταση, η σημερινή κοινωνία κ.ά..
• Celtic Punk: Είναι punk σε συνδυασμό με τη κέλτικη μουσική.

• Χριστιανική Πανκ: Όταν μιλάμε για χριστιανικό πανκ, αυτό το κίνημα δεν συμβαίνει μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά γεννήθηκε επίσης στη Λατινική Αμερική τη δεκαετία του 1990 και του 2000. Αρκετές αντιπροσωπευτικές ομάδες του είδους γεννήθηκαν. Οι πιο γνωστοί είναι: Chapulines, huesos carnudos, siervos inútiles, La postal de mi perro και Dios Kon Noxotrox. Από αυτές τις πέντε μπάντες, η τελευταία ξεχωρίζει, επιβεβαιώνοντας μια πολύ ευαγγελική ιδέα σε σχέση με το μήνυμα. Οι περισσότεροι από τους στίχους της Λατινικής Χριστιανικής Πανκ αγγίζουν το πολιτικό και κοινωνικό σημείο, αλλά σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση το μήνυμα είναι πολύ ζωντανό, μαρτυρικό και ωμό όσον αφορά τα συναισθήματα της ψυχής. Οι Dios Kon Noxotrox ήξερε πώς να βρει την πραγματική έννοια του χριστιανικού μηνύματος και το εκφράζει με τον δικό του τρόπο παρά τη διαφωνία πολλών.

Στυλ και ενδυμασία

Το πανκ στυλ από τις απαρχές του (δεκαετία του 1970 από τους RAMONES) στόχο είχε να προκαλεί την κοινή γνώμη. Από τότε μέχρι σήμερα κάποια από τα τυποποιημένα αξεσουάρ έχουν αλλάξει ή έχουν αντικατασταθεί με νέα. Τ-shirt με προσβλητικές στάμπες, αντιφασιστικά σύμβολα κτλ. ήταν πολύ διάσημα στα αρχικά κύματα του πανκ.

Τα μαλλιά ήταν φτιαγμένα για να φαίνονται ατημέλητα, σε αντίθεση με τις προηγούμενες εποχές όπου ήταν κυρίως μακριά. Ήταν βαμμένα σε αφύσικα χρώματα (πράσινο, έντονο κόκκινο, μωβ).

Επίσης, αρκετά γνωστά ήταν τα δικτυωτά καλσόν (πολλές φορές σχισμένα) και τα περικάρπια με καρφιά και άλλα αντικείμενα με καρφιά, οι παραμάνες (πάνω στα ρούχα ή σαν σκουλαρίκια). Στα πρώτα χρόνια του πανκ, οι άντρες και οι γυναίκες φορούσαν βαρύ και πολύ eyeliner.

Βιβλιογραφία

• Κολοβός, Γιάννης Ν.: Κοινωνικά απόβλητα; Η ιστορία της πανκ σκηνής στην Αθήνα, 1979-2015, «Απρόβλεπτες Εκδόσεις», Αθήνα 2015, ISBN 978-960-99847-4-4
• Yfantis, V.: Punk Goes Science: The Academic Punk Bibliography, CreateSpace, 2014. Βιβλίο που περιέχει την καταγραφή της ακαδημαϊκής βιβλιογραφίας για το πανκ.