Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νιλ Τζόρνταν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νιλ Τζόρνταν
Γέννηση25  Φεβρουαρίου 1950[1][2][3]
Σλάιγκο
Χώρα πολιτογράφησηςΙρλανδία
ΣπουδέςSt Paul's College, Raheny
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου[4], συγγραφέας, σεναριογράφος, παραγωγός ταινιών, μυθιστοριογράφος, δημιουργός τηλεοπτικών σειρών, τηλεοπτικός παραγωγός και σκηνοθέτης[5][6]
ΒραβεύσειςΒραβεία Writers Guild of America, Irish PEN Award, Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου (1991), Βραβείο Ρούνεϊ για την Ιρλανδική Λογοτεχνία (1981) και Sitges Grand Honorary Award (2012)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Νιλ Πάτρικ Τζόρνταν (αγγλικά: Neil Patrick Jordan, 25 Φεβρουαρίου 1950 - ) είναι Ιρλανδός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας διηγημάτων. Κέρδισε ένα Όσκαρ, δύο βραβεία BAFTA, έναν Χρυσό Λέοντα και μια Αργυρή Άρκτο. Τιμήθηκε με τον τίτλο του ιππότη του γαλλικού Τάγματων των Τεχνών και των Γραμμάτων το 1996.[7] Είναι γνωστός για το σενάριο και τη σκηνοθεσία διάσημων δραμάτων όπως Μόνα Λίζα (1986), Το παιχνίδι των λυγμών (1992), Μάικλ Κόλινς, ο επαναστάτης (1996), Ο μικρός χασάπης (1997) και Το τέλος μιας σχέσης (1999). Ο Τζόρνταν δημιούργησε επίσης τη σειρά Οι Βοργίες (2011) και Ριβιέρα (2017). Ο Τζόρνταν είναι επίσης γνωστός ως συγγραφέας. Έγραψε το Night in Tunisia (1976) το οποίο κέρδισε το βραβείο Somerset Maugham και το βραβείο Guardian Fiction Prize το 1979.[8][9]

Τα πρώτα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζόρνταν γεννήθηκε στο Σλίγκο. Ήταν γιος της Άντζελα (το γένος Ο' Μπράιαν), ζωγράφου, και του Μάικλ Τζόρνταν, καθηγητή.[10] Σπούδασε στο St. Paul's College του Raheny. Αργότερα, ο Τζόρνταν φοίτησε στο University College του Δουβλίνου, όπου σπούδασε ιρλανδική ιστορία και αγγλική λογοτεχνία. Αποφοίτησε το 1972 με πτυχίο ιστορίας. Εκεί ασχολήθηκε με το φοιτητικό θέατρο και γνώρισε τον Τζιμ Σέρινταν, ο οποίος αργότερα θα γινόταν επίσης σημαντικός Ιρλανδός σκηνοθέτης. Για το θρησκευτικό του υπόβαθρο, ο Τζόρνταν είπε σε μια συνέντευξη στο περιοδικό Salon το 1999: «Μεγάλωσα ως καθολικός και ήμουν αρκετά θρησκευόμενος σε ένα στάδιο της ζωής μου, όταν ήμουν νέος. Αλλά δεν μου άφησε κανένα σημάδι. Απλώς εξαφανίστηκε». Για τις σημερινές του πεποιθήσεις είπε ότι «ο Θεός είναι το μεγαλύτερο φανταστικό ον όλων των εποχών. Μαζί με τη Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, η εφεύρεση του Θεού είναι ίσως το μεγαλύτερο δημιούργημα της ανθρώπινης σκέψης».[11]

Καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καριέρα του Νιλ Τζόρνταν ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν εργαζόταν στο ιρλανδικό τηλεοπτικό κανάλι RTÉ γράφοντας ιστορίες για την παιδική σειρά φαντασίας Wanderly Wagon.[12]

Το 1981, όταν ο Τζον Μπούρμαν γύριζε το Eξκάλιμπερ στην Ιρλανδία, στρατολόγησε τον Τζόρνταν ως «δημιουργικό συνεργάτη». Έναν χρόνο αργότερα ο Μπούρμαν ήταν εκτελεστικός παραγωγός στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Τζόρνταν με τίτλο Αγγελική εκδίκηση, μια ιστορία ενός μουσικού που είχε εμπλακεί στη σύγκρουση στη Βόρεια Ιρλανδία. Τον μουσικό υποδύθηκε ο Στίβεν Ρία, ο οποίος στη συνέχεια έχει εμφανιστεί σχεδόν σε όλες τις ταινίες του Τζόρνταν μέχρι σήμερα. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, σκηνοθέτησε ταινίες που του χάρισαν την αναγνώριση, όπως Η παρέα των λύκων και Μόνα Λίζα, που γυρίστηκαν και οι δύο στην Αγγλία. Η παρέα των λύκων, μια σκοτεινή, σεξουαλική αναπαράσταση του παραμυθιού της Κοκκινοσκουφίτσας βασισμένη σε διηγήματα της Άντζελα Κάρτερ, έγινε αγαπημένη καλτ ταινία.

Ως συγγραφέας/σκηνοθέτης, ο Τζόρνταν έχει γυρίσει εξαιρετικά ιδιότυπα έργα, που κυμαίνονται από επιτυχίες όπως το Συνέντευξη με έναν βρικόλακα έως εμπορικές αποτυχίες όπως το Δεν είμαστε άγγελοι και μια ποικιλία από πιο προσωπικές, χαμηλού προϋπολογισμού καλλιτεχνικές ταινίες. Ήταν επίσης η κινητήρια δύναμη πίσω από την τηλεοπτική σειρά Οι Βοργίες.

Ο Νιλ Τζόρνταν στη γερμανική πρεμιέρα της ταινίας Εκτός εαυτού, 2007

Οι μη συμβατικές σεξουαλικές σχέσεις είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στο έργο του Τζόρνταν και συχνά βρίσκει μια συμπαθητική πλευρά σε χαρακτήρες που το κοινό παραδοσιακά θεωρεί αποκλίνοντες ή εντελώς φρικιαστικούς. Η ταινία του The Miracle, για παράδειγμα, είχε ως θέμα της δύο χαρακτήρες που πάλευαν να αντισταθούν σε μια ισχυρή, αιμομικτική έλξη. Το Συνέντευξη με έναν βρικόλακα, όπως και το βιβλίο της Αν Ράις στο οποίο βασίστηκε, επικεντρώθηκε στην έντονη, στενή διαπροσωπική σχέση δύο νεκρών ανδρών που δολοφονούν ανθρώπους κάθε βράδυ (αν και το ζευγάρι δεν κάνει ποτέ σεξ, είναι ξεκάθαρα εραστές), συνοδευόμενοι από ένα εξίσου περίπλοκο θηλυκό βαμπίρ που είναι αιώνια παγιδευμένο στο σώμα ενός κοριτσιού. Ενώ ο Λεστάτ (Τομ Κρουζ) απεικονίζεται με ελκυστικό τρόπο αλλά ως κακός, ο σύντροφός του Λουί (Μπραντ Πιτ) και το βαμπίρ Κλόντια (Κίρστεν Ντανστ) έχουν σκοπό να αιχμαλωτίσουν τη συμπάθεια του κοινού παρά την τρομαχτική φύση τους. Στο ριμέικ του Το τέλος μιας σχέσης, δύο άτομα (οι Ρέιφ Φάινς και Τζούλιαν Μουρ) εμπλέκονται σε έναν έρωτα που θα τελειώσει όσο ξαφνικά ξεκίνησε, ενώ κανείς από τους δύο δεν θέλει το τέλος του.

Εκτός από την ασυνήθιστη σεξουαλικότητα των ταινιών του, ο Τζόρνταν επιστρέφει συχνά στις ταραχές στη Βόρεια Ιρλανδία. Το παιχνίδι των λυγμών και το Ζωή σε ανάποδη τροχιά αφορούν και έναν τρανσέξουαλ χαρακτήρα (τον οποίο υποδύονται οι Τζέι Ντέιβιντσον και Κίλιαν Μέρφι, αντίστοιχα), αφορούν τις βορειοϊρλανδικές ταραχές και παρουσιάζουν τον συχνό πρωταγωνιστή του Τζόρνταν, Στίβεν Ρία. Οι δύο ταινίες, ωστόσο, είναι πολύ διαφορετικές, με Το παιχνίδι των λυγμών να είναι ένα ρεαλιστικό ερωτικό θρίλερ και το Ζωή σε ανάποδη τροχιά μια πολύ πιο στιλιζαρισμένη, σκοτεινά κωμική βιογραφία. Ο Τζόρνταν αφηγείται επίσης συχνά ιστορίες για παιδιά ή νέους, όπως στο The Miracle και στο Ο μικρός χασάπης. Ενώ οι φωτογραφίες του είναι συνήθως βασισμένες στην πραγματικότητα, περιστασιακά σκηνοθετεί πιο φανταστικές ή ονειρικές ταινίες, όπως Η παρέα των λύκων, Παν-δαιμόνιο, Συνέντευξη με έναν βρυκόλακα και Εφιαλτικές νύχτες.

Ο Τζόρντα (δεξιά) με την Αλίτσια Μπαχλέντα-Τσούρους και τον Κόλιν Φάρελ στην πρεμιέρα του Οντίν, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Tribeca το 2010 στη Νέα Υόρκη

Η καλλιτεχνική επιτυχία των πρώτων ταινιών του Τζόρνταν τον οδήγησε στο Χόλιγουντ, όπου σκηνοθέτησε τα Παν-δαιμόνιο και Δεν είμαστε άγγελοι. Και οι δύο ταινίες ήταν καλλιτεχνικές και οικονομικές αποτυχίες. Αργότερα επέστρεψε στη γενέτειρά του για να γυρίσει το πιο προσωπικό Παιχνίδι των λυγμών, το οποίο ήταν υποψήφιο για έξι Βραβεία Όσκαρ. Ο Τζόρνταν κέρδισε Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου για την ταινία.[13] Η απροσδόκητη επιτυχία του τον οδήγησε πίσω στη δημιουργία ταινιών στα αμερικανικά στούντιο, όπου σκηνοθέτησε το Συνέντευξη με έναν βρικόλακα. Σκηνοθέτησε επίσης το αστυνομικό δράμα Εκτός εαυτού με πρωταγωνίστρια την Τζόντι Φόστερ.

Ο Τζόρνταν έγραψε και σκηνοθέτησε επίσης την ιρλανδικής παραγωγής ταινία Οντίν του 2009, με πρωταγωνιστές τους Κόλιν Φάρελ και Αλίτσια Μπαχλέντα-Τσούρους. Σκηνοθέτησε επίσης το Βυζάντιο, μια διασκευή του ομώνυμου θεατρικού έργου με βρικόλακες με πρωταγωνιστές τους Σίρσα Ρόναν, Τζέμα Άρτερτον και Τζόνι Λι Μίλερ.[14]

Το 2011, ανακοινώθηκε η επόμενη ταινία του Τζόρνταν, η ερωτική ταινία επιστημονικής φαντασίας Broken Dream, στο οποίο επρόκειτο να εμφανιστούν οι Μπεν Κίνγκσλεϊ και Τζον Χερτ, που όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.[15]

Σκηνοθέτησε το θρίλερ Η χήρα (2018), με πρωταγωνίστριες τις Ιζαμπέλ Υπέρ και Κλόι Γκρέις Μορέτζ.

Αφού δούλεψε τα σενάρια για το Ριβιέρα, ο Νιλ Τζόρνταν αποκήρυξε τη σειρά, επειδή τα σενάριά του είχαν ξαναδουλευτεί από άλλους. Είπε ότι δεν έχει ιδέα ποιος έγραψε ξανά αυτά τα επεισόδια.[16]

Προσωπική ζωή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζόρνταν έχει πέντε παιδιά: την Άννα και τη Σάρα από τον γάμο του με τη δικηγόρο Βιβιάν Σιλντς, τον Ντάσιελ και τον Ντάνιελ από τον σημερινό του γάμο με την Μπρέντα Ρον και τον Μπεν, από τη σχέση του με την αρχιτέκτονα Μαίρη Ντόνοχο. Ο Τζόρνταν ζει στο Ντόλκεϊ του Δουβλίνου.[17]

Το 1996, ο Νιλ Τζόρνταν χρίστηκε ιππότης του γαλλικού Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων.[7] Έχει λάβει πολλά επίτιμα διδακτορικά, κυρίως από το Trinity College Dublin, το University College Dublin και το Queen's University Belfast.[18][19][20]

Το 2009, υπέγραψε μια αίτηση για την υποστήριξη του σκηνοθέτη Ρόμαν Πολάνσκι, ζητώντας την απελευθέρωσή του μετά τη σύλληψή του στην Ελβετία σε σχέση με την κατηγορίες εναντίον του το 1977 για τη νάρκωση και τον βιασμό ενός 13χρονου κοριτσιού.[21][22] Το 2018, δώρισε τα αρχεία του στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ιρλανδίας. Η δωρεά του Τζόρνταν περιελάμβανε τηλεοπτικά και κινηματογραφικά σενάρια, αρχεία παραγωγής, σημειωματάρια και προσωπική αλληλογραφία με καλλιτέχνες και πολιτικά πρόσωπα.[23]

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Night in Tunisia (1976, διηγήματα)
  • The Past (1980, μυθιστόρημα)
  • The Dream of a Beast (1983, νουβέλα)
  • Μόνα Λίζα (1986, σενάριο) με τον Ντέιβιντ Λίλαντ
  • Αγγελική εκδίκηση (1989, σενάριο)
  • A Neil Jordan Reader (1993)
  • Sunrise with Sea Monster (1994, μυθιστόρημα)
  • Μάικλ Κόλινς, ο επαναστάτης (1996, σενάριο)
  • Shade (2004, μυθιστόρημα)
  • Mistaken (2011, μυθιστόρημα)
  • The Drowned Detective (2016, μυθιστόρημα)
  • Carnivalesque (2017, μυθιστόρημα)[24]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0001403. Ανακτήθηκε στις 12  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ (Αγγλικά) SNAC. w60v8k9j. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 31  Ιουλίου 2013. 500331420. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
  5. ↑ www.acmi.net.au/creators/10134.
  6. ↑ www.acmi.net.au/creators/84659.
  7. ↑ 7,0 7,1 Ordre des Arts et des Lettres
  8. ↑ Duncan J. Petrie, "Jordan, Neil", Encyclopedia.com.
  9. ↑ «Neil Jordan: the writing game». The Independent (στα Αγγλικά). 14 Ιανουαρίου 1995. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2023. 
  10. ↑ «Neil Jordan Biography (1950–)». Filmreference.com. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2013. 
  11. ↑ Sragow, Michael (9 December 1999). «Beautiful Dreamer». Salon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 February 2007. https://web.archive.org/web/20070211022309/http://www.salon.com/ent/col/srag/1999/12/09/jordan/index.html. 
  12. ↑ «Fustar – Recycling Cultural Waste Since 2005 // Eugene Lambert Interview Pt. 2 – A Wanderly Beginning». 13 Ιανουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2020. 
  13. ↑ «The 65th Academy Awards | 1993» (στα αγγλικά). Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences. https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1993/?. Ανακτήθηκε στις 4 December 2018. 
  14. ↑ Kemp, Stuart (14 Μαΐου 2011). «Saoirse Ronan and Gemma Arterton to Star in Vampire Pic 'Byzantium' (Cannes)». The Hollywood Reporter. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011. 
  15. ↑ «Ben Kinglsey & John Hurt for Neil Jordan – John Boorman's 'Broken Dream'». IFTN. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2011. 
  16. ↑ Thorpe, Vanessa (24 Ιουνίου 2017). «The Neil Jordan series that isn't: film-maker disowns Riviera». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2018. 
  17. ↑ «Location». Irishtourist.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2021. 
  18. ↑ «University College Dublin - News». Ucd.ie. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2021. 
  19. ↑ «Film Director Neil Jordan among recipients of Honorary Degrees at TCD». Tcd.ie. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2021. 
  20. ↑ «Queen's University Belfast (formerly Queen's College Belfast) Honorary Degrees 1871-2018» (PDF). Qub.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2021. 
  21. ↑ «Signez la pétition pour Roman Polanski !» (στα Γαλλικά). La Règle du jeu. 10 Νοεμβρίου 2009. 
  22. ↑ «Sinead demands Jordan remove name from Polanski petition». The Irish Independent. 13 January 2010. https://www.independent.ie/regionals/braypeople/news/sinead-demands-jordan-remove-name-from-polanski-petition-27632281.html. 
  23. ↑ «Neil Jordan donates 'vast' archive to National Library of Ireland» (στα αγγλικά). The Irish Times. https://www.irishtimes.com/news/ireland/irish-news/neil-jordan-donates-vast-archive-to-national-library-of-ireland-1.3590879. Ανακτήθηκε στις 4 December 2018. 
  24. ↑ "Carnivalesque review: Neil Jordan’s cirque du supernatural". The Irish Times.

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Nolan, Val, Neil Jordan: Works for the Page (Cork: Cork University Press, 2022).
  • Pramaggiore, Maria, Neil Jordan (Urbana and Chicago: University of Illinois Press, 2008).
  • Rockett, Emer and Rockett, Kevin, Neil Jordan: Exploring Boundaries (Dublin: Liffey Press, 2003).
  • Zucker, Carole, The Cinema of Neil Jordan: Dark Carnival (London: Wallflower Press, 2008)
  • Zucker, Carole (ed.), Neil Jordan Interviews (Jackson, MS: University Press of Mississippi, 2013)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Νιλ_Τζόρνταν&oldid=10589363"