Μονομάχος (ταινία, 2000)

Μονομάχος
Σκηνοθεσία	Ρίντλεϊ Σκοτ
Παραγωγή	Ντέιβιντ Φρανζόνι; Μπράνκο Λούστιγκ; Ντάγκλας Γουίκ
Σενάριο	Ντέιβιντ Φρανζόνι; Τζον Λόγκαν; Γουίλιαμ Νίκολσον
Πρωταγωνιστές	Ράσελ Κρόου; Χοακίν Φίνιξ; Κόνι Νίλσεν; Όλιβερ Ριντ; Ρίτσαρντ Χάρις; Ντέρεκ Τζάκομπι; Ντζιμόν Χουσού; Ραλφ Μόλερ
Μουσική	Λίζα Τζέραρντ; Χανς Ζίμμερ; Κλαους Μπάντελτ
Τραγούδι	Χανς Ζίμμερ
Φωτογραφία	Τζον Μάθισον
Μοντάζ	Πιέτρο Σκάλια
Εταιρεία παραγωγής	Scott Free Productions; Red Wagon Entertainment
Διανομή	DreamWorks Pictures (Ηνωμένες Πολιτείες); Universal Pictures (Διεθνής)
Πρώτη προβολή	1 Μαΐου 2000 ΗΠΑ; 18 Αυγούστου 2000 Ελλάδα
Διάρκεια	155 λεπτά
Προέλευση	Ηνωμένο Βασίλειο ; ΗΠΑ
Γλώσσα	Αγγλικά
Προϋπολογισμός	$103 Εκατομμύρια Δολάρια
Ακαθάριστα έσοδα	$457.6 Εκατομμύρια Δολάρια
Έπεται	Gladiator II
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Μονομάχος (αγγλ. Gladiator) είναι επική κινηματογραφική ταινία εποχής σε σκηνοθεσία του Ρίντλεϋ Σκοτ. Το 2000 βραβεύτηκε με πέντε βραβεία Όσκαρ, ανάμεσα στα οποία και αυτό της Καλύτερης Ταινίας.

Πλοκή

Ο Μάξιμος Δέκιμος Μερίδιος είναι ένας ικανός, αφοσιωμένος και ατρόμητος Ρωμαίος λεγεωνάριος ισπανικής καταγωγής στον στρατό του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου. Ο Αυρήλιος τον αγαπάει σαν παιδί του και τον εκτιμάει για τις πολεμικές ικανότητες και τον χαρακτήρα του και γι' αυτό τον προορίζει για διάδοχό του. Στην αρχή του έργου βρισκόμαστε στο πεδίο της μάχης εναντίον των γερμανικών φύλων, την οποία ο Μάξιμος κερδίζει και τελειώνει τους πολέμους της Ρώμης στα βόρεια σύνορα της αυτοκρατορίας. Ο Αυρήλιος είναι επίσης παρών και παρακολουθεί την κατάληξη της μάχης, ενώ ο φιλόδοξος αλλά δειλός και ύπουλος γιος του Αυρήλιου, Κόμμοδος, καταφτάνει ερχόμενος από την Ρώμη μετά το τέλος της μάχης για να «συγχαρεί» τον Μάξιμο. Ο Αυρήλιος εκμυστηρεύεται στον Μάξιμο ότι τον προορίζει για διάδοχό του και του λέει να ετοιμαστεί για να αναλάβει αυτό το καθήκον. Ο Μάξιμος όμως έχει κουραστεί να πολεμάει και θέλει να γυρίσει στην πατρίδα του όπου η γυναίκα του και τα παιδιά του τον περιμένουν. Ο Αυρήλιος του δίνει άδεια, αλλά και τον παρακαλεί αφού το σκεφτεί να επιστρέψει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.

Ο Κόμμοδος διαισθάνεται τα σχέδια του πατέρα του και τον δολοφονεί την ίδια νύχτα. Φωνάζει έπειτα τον Μάξιμο για να του αναγγείλει ότι ο Αυτοκράτορας «πέθανε» και ότι, πριν πεθάνει, όρισε τον Κόμμοδο διάδοχό του. Ο Κόμμοδος απαιτεί από τον Μάξιμο την υποταγή του και την παραμονή του στο στρατό. Ο Μάξιμος όμως επειδή κατάλαβε την προδοσία, αρνείται και φεύγει, όμως στο δρόμο πέφτει πάνω σε μπλόκο του Κόμμοδου και τραυματίζεται βαριά. Κατορθώνει να σκοτώσει τους πολεμιστές που τον κυνηγούν και να φτάσει εξουθενωμένος στο σπίτι του. Εκεί τα βρίσκει όλα λεηλατημένα και κατεστραμμένα από την φωτιά, και την οικογένειά του δολοφονημένη από άγνωστους.

Ο Μάξιμος θα ξυπνήσει σε ένα κάρο που είναι γεμάτο σκλάβους για πούλημα. Έχει πέσει στα χέρια ενός δουλέμπορου που τελικά τον πουλάει κι αυτόν μαζί με άλλους σε μια επαρχιακή σχολή πλανόδιων μονομάχων του Πρόξιμου, ενός ξεπεσμένου πρώην ηρωικού μονομάχου που ο Αυρήλιος του είχε κάποτε χαρίσει την ελευθερία. Στην απόγνωσή του ο Μάξιμος παίρνει μέρος σε όλο και περισσότερες αιματηρές μονομαχίες αψηφώντας τον θάνατο και τους αντιπάλους του. Γίνεται όλο και πιο βίαιος, επιζεί όμως και γίνεται όλο και πιο αδίστακτος στη μάχη, ενώ το επαρχιακό κοινό πανηγυρίζει αφού θέλγεται στο θέαμα της ωμής βίας. Η φήμη του Μάξιμου χωρίς να το αντιληφθεί γίνεται όλο και πιο μεγάλη και φτάνει ως την Ρώμη.

Τελικά έτσι όπως τα φέρνει η μοίρα, έρχεται και η ημέρα που το αφεντικό του τον βάζει να αγωνιστεί στο Κολοσσαίο της Ρώμης. Είναι μέσα στα πλαίσια ενός εορταστικού εκατονταήμερου, που διοργάνωσε ο νέος αυτοκράτορας Κόμμοδος «προς τιμή του πατέρα του που απέθανε» και για να εξαγοράσει με αυτόν το τρόπο την αφοσίωση του Ρωμαϊκού πλήθους. Τη συγκεκριμένη ημέρα είναι μια κατά κάποιον τρόπο θεατρική αναπαράσταση της μάχης των Ρωμαίων στη Ζάμα της Καρχηδόνας. Οι μονομάχοι ήταν να υποδυθούν τους Καρχηδόνιους, που ηττήθηκαν μετά από αιματηρή μάχη από τους Ρωμαίους. Όταν άρχισε το θέαμα, ο Μάξιμος άρχισε να δίνει οδηγίες στους άλλους μονομάχους στην αρένα κατορθώνοντας με αυτόν τον τρόπο να τους συσπειρώσει και να νικήσει τόσο τους αντίπαλους Ρωμαίους που ήταν εξοπλισμένοι και οδηγούσαν πάνω σε άρματα μάχης, όσο και να σκοτώσει τα άγρια θηρία που ήθελαν να τους φάνε. Η εξέλιξη αυτή ήταν πρωτοφανής, αφού οι μονομάχοι κανονικά βρίσκανε φρικτό θάνατο μέσα στην αρένα κατά τη διάρκεια του θεάματος.

Το πλήθος χειροκροτούσε από θαυμασμό και ζητούσε από τον Αυτοκράτορα να του χαρίσει την ζωή. Ο Κόμμοδος από περιέργεια να δει ποιος είναι αυτός που κατόρθωσε μέσα στο Κολοσσαίο όχι μόνο να παραμείνει ζωντανός αλλά και να σώσει την ζωή και των άλλων μονομάχων κατέβηκε με την φρουρά του στην αρένα για να συναντήσει τον άγνωστο αυτοπροσώπως. Εκεί ο Μάξιμος, που μέχρι τότε λόγω της καταγωγής του τον φώναζαν «Ισπανό» αποκάλυψε την πραγματική του ταυτότητα, ότι δηλαδή ήταν λεγεωνάριος του Αυρήλιου που έπεσε θύμα δολοπλοκίας και πουλήθηκε σκλάβος. Οι μάζες τον αποθεώνουν χειροκροτώντας ακόμα περισσότερο, έτσι ώστε ο Κόμμοδος αναγκαστικά του χαρίζει την ζωή. Από εκεί και πέρα όμως έβαλε στόχο να τον εξολοθρεύσει. Έτσι, τον βάζει να αγωνίζεται κάθε μέρα στο Κολοσσαίο περιμένοντας να εξουθενωθεί και να σκοτωθεί.

Η Λουκίλλα, αδερφή του Κόμμοδου που έχει πέσει στα χέρια του αδερφού της, αποφασίζει να σώσει κρυφά τον Μάξιμο, με τον οποία είχαν παλιά σχέση. Καταστρώνει σχέδιο απόδρασης και δωροδοκεί τους φύλακες για να αφήσουν τον Μάξιμο και όλους τους μονομάχους να δραπετεύσουν. Ο Κόμμοδος αντιλαμβάνεται το σχέδιο και στέλνει την φρουρά του η οποία συλλαμβάνει όλους τους μονομάχους την ώρα που αυτοί δραπετεύουν. Αντί να σκοτώσει τον Μάξιμο καταστρώνει ένα σχέδιο εκδίκησης. Τον επισκέπτεται λίγο πριν από την επόμενη εμφάνισή του στις φυλακές κάτω από την αρένα, και κάνοντας ότι θέλει να τον φιλήσει τον αγκαλιάζει, ενώ ο Μάξιμος ήταν δεμένος στα χέρια και στα πόδια, και τον τραυματίζει στην πλάτη με μια δηλητηριασμένη λόγχη. Έπειτα από αυτό διατάζει να τον επιδέσουν και να τον αφήσουν ελεύθερο να ανέβει στην αρένα.

Το τελικό θέαμα ξεκινάει. Ο Μάξιμος εμφανίζεται στην αρένα τρικλίζοντας όπου το κοινό τον χειροκροτεί. Ο Κόμμοδος καυχιέται ότι είναι ο πιο ατρόμητος πολεμιστής και εκτός από τον Μάξιμο κανείς άλλος δεν είναι άξιος να πολεμάει μαζί του. Κατεβαίνει στη σκηνή και είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τον ετοιμοθάνατο Μάξιμο. Παρόλα τα πολλά και ύπουλα κόλπα όμως δεν μπορεί να τον νικήσει, όταν τελικά ο Μάξιμος, με τις τελευταίες δυνάμεις του και με αργές από την προσπάθεια κινήσεις κατορθώνει να οδηγήσει το χέρι του Κόμμοδου που ακόμα κρατάει την ίδια λόγχη που τον είχε προηγουμένως πληγώσει.

Το κοινό βλέποντας τον συγκλονιστικό αυτό αγώνα και τον Αυτοκράτορα να ξεψυχάει άνανδρα και δημοσίως μένει βουβό. Ο Μάξιμος στο τέλος των δυνάμεών του οραματίζεται ότι έχει φτάσει πλέον στο σπίτι του. Απλώνει το χέρι του για να ανοίξει την εξώπορτα του σπιτιού του και καταρρέει. Ο Κουϊντος, που ήξερε όλη την ιστορία, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία και ανακοινώνει την άμεση απελευθέρωση των υπόλοιπων μονομάχων και την αποκατάσταση του Μάξιμου ως λεγεωνάριου, ηρωικού πολεμιστή και πρώην νόμιμου διάδοχου του Αυρηλίου. Η φρουρά του νεκρού Κόμμοδου σχηματίζει τιμητική ακολουθία και με τον Γράκχο μπροστά και με τον νεκρό Μάξιμο στους ώμους εγκαταλείπουν τη σκηνή αφήνοντας τον Κόμμοδο να κείτεται στο σκονισμένο έδαφος της αρένας. Η τάξη έχει αποκατασταθεί στην Ρώμη.

Ηθοποιοί και Χαρακτήρες

Ράσσελ Κρόου: Μάξιμος Δέκιμος Μερίδιος
Χοακίν Φίνιξ: Κόμμοδος
Κόννι Νίλσεν: Λουκίλλα
Όλιβερ Ρηντ: Αντώνιος Πρόξιμος
Ντέρεκ Τζάκομπι: γερουσιαστής Γκράκχος
Ντζιμόν Χουνσού: Τζούμπα
Ρίτσαρντ Χάρρις: Μάρκος Αυρήλιος
Ραλφ Μόλερ ως Χέιγκεν
Τόμμυ Φλάναγκαν: Κικέρων
Ντέηβιντ Σόφιλντ: γερουσιαστής Φάλκων
Τζον Σράπνελ: γερουσιαστής Γάιος
Τόμας Αράνα: Κουίντος
Σπένσερ Τρητ Κλαρκ: Λεύκιος Βέρος
Ντέηβιντ Χέμμινγκς: Κάσσιος
Σβεν-Όλε Τόρσεν: Τίγρις ο Γαλάτης
Όμιντ Τζαλίλι: δουλέμπορος
Τζαννίνα Φάσιο: σύζυγος του Μάξιμου
Τζόρτζιο Κανταρίνι: γιος του Μάξιμου
Τζον Κουίν: στρατηγός Βαλέριος

Βραβεία & Υποψηφιότητες

Βραβεία	Κατηγορία	Υποψηφιότητα	Αποτέλεσμα
73α Βραβεία Όσκαρ^[6]^[7]	Καλύτερη Ταινία	Ντέιβιντ Φρανζόνι, Μπράνκο Λούστιγκ και Ντάγκλας Ουίκ	Νίκη
	Α΄ Ανδρικός Ρόλος	Ράσσελ Κρόου	Νίκη
	Β΄ Ανδρικός Ρόλος	Χοακίν Φίνιξ	Υποψηφιότητα
	Καλύτερη Καλλιτεχνική Διεύθυνση	Άρθουρ Μαξ και Κρίσπιαν Σάλις
	Καλύτερη Φωτογραφία	Τζον Μάθισον
	Καλύτερος Σχεδιασμός Κοστουμιών	Τζάντι Γέιτς	Νίκη
	Καλύτερη Σκηνοθεσία	Ρίντλεϋ Σκοτ	Υποψηφιότητα
	Καλύτερο Μοντάζ	Πιέτρο Σκάλια
	Καλύτερη Πρωτότυπη Μουσική	Χανς Ζίμμερ
	Καλύτερο Πρωτότυπο Σενάριο	Ντέιβιντ Φρανζόνι, Τζον Λόγκαν και Ουίλλιαμ Νίκολσον
	Καλύτερος Ήχος	Σκοτ Μίλαν, Μπομπ Μπίμερ και Κεν Ουέστον	Νίκη
	Καλύτερα Οπτικά Εφέ	Τζον Νέλσον, Νιλ Κόρμπουλντ, Τιμ Μπερκ και Ρομπ Χάρβεϋ	Νίκη
54α Βραβεία BAFTA	Α΄ Ανδρικός Ρόλος	Ράσσελ Κρόου	Υποψηφιότητα
	Β΄ Ανδρικός Ρόλος	Χοακίν Φίνιξ
	Β΄ Ανδρικός Ρόλος	Όλιβερ Ριντ (μεταθάνατον)
	Καλύτερη Φωτογραφία	Τζον Μάθισον	Νίκη
	Καλύτερος Σχεδιασμός Κοστουμιών	Τζάντι Γέιτς	Υποψηφιότητα
	Καλύτερη Σκηνοθεσία	Ρίντλεϋ Σκοτ	Υποψηφιότητα
	Καλύτερο Μοντάζ	Πιέτρο Σκάλια	Νίκη
	Καλύτερη Ταινία	Ντέιβιντ Φρανζόνι, Μπράνκο Λούστιγκ και Ντάγκλας Ουίκ	Νίκη
	Καλύτερο Μακιγιάζ και Κομμώσεις	Πολ Ένγκελεν και Γκράχαμ Τζόνστον	Υποψηφιότητα
	Καλύτερη Μουσική Επένδυση	Λίζα Τζέρραρντ και Χανς Ζίμμερ	Υποψηφιότητα
	Καλύτερος Σχεδιασμός Παραγωγής	Άρθουρ Μαξ	Νίκη
	Καλύτερο Πρωτότυπο Σενάριο	Ντέιβιντ Φρανζόνι, Τζον Λόγκαν και Ουίλλιαμ Νίκολσον	Υποψηφιότητα
	Καλύτερος Ήχος	Περ Χόλμπεργκ, Σκοτ Μίλαν, Μπομπ Μπίμερ και Κεν Ουέστον
	Καλύτερα Οπτικά Εφέ	Τζον Νέλσον, Νιλ Κόρμπουλντ, Τιμ Μπερκ και Ρομπ Χάρβεϋ
58α Βραβεία Χρυσών Σφαιρών	Α΄ Ανδρικός Ρόλος σε Δραματική Ταινία	Ράσσελ Κρόου
	Β΄ Ανδρικός Ρόλος σε Δραματική Ταινία	Χοακίν Φίνιξ
	Καλύτερος Σκηνοθέτης	Ρίντλεϋ Σκοτ
	Καλύτερη Δραματική Ταινία		Νίκη
	Καλύτερη Μουσική	Λίζα Τζέρραρντ και Χανς Ζίμμερ	Νίκη

Άλλα βραβεία

AFI's 100 Χρόνια ... 100 Ήρωες και Κακοί
- 50ος Καλύτερος Χαρακτήρας Ήρωα (Στρατηγός Μάξιμος Δέκιμος Μερίδιος)^[8]
AFI's 100 Χρόνια ... 100 Αποσπάσματα Ταινιών:
- "Πατέρας δολοφονημένου γιου. Σύζυγος δολοφονημένης γυναίκας. Και θα πάρω την εκδίκηση μου, σε αυτή τη ζωή ή την επόμενη." – Υποψηφιότητα^[9]
AFI's 100 Χρόνια Κορυφαίων Ταινιών – Υποψηφιότητα^[10]
AFI's 100 Χρόνια...100 Νίκες – Υποψηφιότητα^[11]
AFI's 100 Χρόνια...100 Ταινίες (10η Επέτειος) – Υποψηφιότητα^[12]
AFI's 10 Top 10 – Υποψηφιότητα Επικής Ταινίας^[13]
Βραβεία American Cinema Editors Eddie 2001
- Καλύτερο Κινηματογραφικό Μοντάζ σε Δράμα
5α Βραβεία Art Directors Guild
- Βραβεία Αριστείας στον Σχεδιασμό Παραγωγής, Ταινία Μεγάλου Μήκους - Περιοδική ή Ταινία Φαντασίας
London Film Critics Circle
- Ηθοποιός της Χρονιάς (Ράσσελ Κρόου)

Συνέχεια

Το 2024 θα κυκλοφορήσει η συνέχεια της ταινίας, Μονομάχος ΙΙ, σε σκηνοθεσία Ρίντλεϋ Σκοτ με πρωταγωνιστές τους Πωλ Μέσκαλ, Πέδρο Πασκάλ, Ντενζέλ Ουάσινγκτον, Τζόσεφ Κουίν, Τιμ ΜακΙννέρνυ και Φρεντ Χέκιντζερ και τους Κόννι Νίλσεν και Ντέρεκ Τζάκομπι που επιστρέφουν στους ρόλους τους.

Παραπομπές

↑ «Gladiator - Cast, Crew, Director and Awards». NYTimes.com. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2010.
↑ «Gladiator». British Board of Film Classification. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2013.
↑ «Gladiator (2000)». British Film Institute. 8 Οκτωβρίου 2017.
↑ «Gladiator (2000)». American Film Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2017.
↑ «Gladiator (2000)». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2015.
↑ «The 73rd Academy Awards (2001) Nominees and Winners». oscars.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011.
↑ http://abcnews.go.com/Entertainment/story?id=107726&page=1
↑ «AFI's 100 Years...100 Heroes and Villains» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.
↑ «AFI's 100 Years...100 Movie Quotes Nominees» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.
↑ «AFI's 100 Years of Film Scores Nominees» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.
↑ «AFI's 100 Years ...100 Cheers Nominees» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.
↑ «AFI's 100 Years...100 Movies (10th Anniversary Edition) Ballot» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.
↑ «AFI» (PDF). afi.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2015.

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Μονομάχος (ταινία, 2000)

Βιβλιογραφία

Ridley Scott: Gladiator: die Entstehung des Epos. Nürnberg 2001. ISBN 3-933731-71-2 (Bildband über die Dreharbeiten).
Martin M. Winkler (Hrsg.): Gladiator: film and history. Blackwell 2004. ISBN 1-4051-1043-0 ISBN 1-4051-1042-2 (Sammelband von wissenschaftlichen Aufsätzen über den Film und seine Hintergründe; Rezension bei H-Soz-u-Kult).
Marcus Junkelmann: Hollywoods Traum von Rom: „Gladiator“ und die Tradition des Monumentalfilms. Mainz 2004. ISBN 3-8053-2905-9 (Rezension bei Sehepunkte; Rezension bei H-Soz-u-Kult).
Anja Wieber: Hauptsache Helden? Zwischen Eskapismus und Identifikation - Zur Funktionalisierung der Antike im aktuellen Film. In: Martin Korenjak; Karlheinz Töchterle (Hgg.): Pontes II. Antike im Film. Innsbruck 2002. ISBN 3-7065-1715-9, S. 13–25 (Artikel mit Schwerpunkt auf "Gladiator").
Franzoni, David (4 Απριλίου 1998). Gladiator: First Draft Revised. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2008.
Franzoni, David· Logan, John (22 Οκτωβρίου 1998). Gladiator: Second Draft Revised. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2008.
Landau, Diana· Parkes, Walter· Logan, John· Scott, Ridley (2000). Gladiator: The Making of the Ridley Scott Epic. Newmarket Press. ISBN 1-55704-428-7.
Reynolds, Mike (July 2000), Ridley Scott: From Blade Runner to Blade Stunner, Directors Guild of America, ISSN 1083-5253
Schwartz, Richard (2001). The Films of Ridley Scott. Westport, CT: Praeger. (ISBN 0-275-96976-2)
Stephens, William (2001), The Rebirth of Stoicism?, http://puffin.creighton.edu/PHIL/Stephens/rebirth_of_stoicism.htm, ανακτήθηκε στις 2010-01-04
Stephens, William (2012). "Appendix: Marcus, Maximus, and Stoicism in Gladiator (2000)", in Marcus Aurelius: A Guide for the Perplexed. London: Continuum. (ISBN 978-1-4411-0810-4)
Ward, Allen (2001), The Movie 'Gladiator' in Historical Perspective, AbleMedia, http://ablemedia.com/ctcweb/showcase/wardgladiator1.html, ανακτήθηκε στις 2007-01-26

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Μονομάχος στην IMDb
Gladiator στο Box Office Mojo
Gladiator στο Metacritic
Gladiator στο Rotten Tomatoes
Κριτική και παρουσίαση από το in.gr
Κριτική από το cinemanews.gr
Ημερολόγιο παραγωγής από τον ηθοποιό Tomas Arana Αρχειοθετήθηκε 2009-01-05 στο Wayback Machine. (Αγγλικά)

[movies.nytimes-1] «Gladiator - Cast, Crew, Director and Awards». NYTimes.com. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2010.

[2] «Gladiator». British Board of Film Classification. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2013.

[3] «Gladiator (2000)». British Film Institute. 8 Οκτωβρίου 2017.

[afi-4] «Gladiator (2000)». American Film Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2017.

[Mojo-5] «Gladiator (2000)». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2015.

[Oscars2001-6] «The 73rd Academy Awards (2001) Nominees and Winners». oscars.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011.

[7] ttp://abcnews.go.com/Entertainment/story?id=107726&page=1

[8] «AFI's 100 Years...100 Heroes and Villains» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.

[9] «AFI's 100 Years...100 Movie Quotes Nominees» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.

[10] «AFI's 100 Years of Film Scores Nominees» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.

[11] «AFI's 100 Years ...100 Cheers Nominees» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.

[12] «AFI's 100 Years...100 Movies (10th Anniversary Edition) Ballot» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017.

[13] «AFI» (PDF). afi.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

π σ ε Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας
1927/28–1940	Wings / Τα Φτερά (1927/28) The Broadway Melody / Η Μελωδία του Μπρόντγουεϊ (1928/29) All Quiet on the Western Front / Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο (1929/30) Cimarron / Σίμαρον (1930/31) Grand Hotel / Γκραντ Οτέλ (1931/32) Cavalcade / Καβαλκάντι (1932/33) It Happened One Night / Συνέβη μια Νύχτα (1934) Mutiny on the Bounty / Ναυτική Ανταρσία (1935) The Great Ziegfeld / Ο μέγας Ζίγκφελντ (1936) The Life of Emile Zola / Η Ζωή του Εμίλ Ζολά (1937) You Can't Take It With You / Δε θα τα πάρεις μαζί σου (1938) Gone with the Wind / Όσα παίρνει ο Άνεμος (1939) Rebecca / Ρεβέκκα (1940)
1941–1960	How Green Was My Valley / Η κοιλάδα της κατάρας (1941) Mrs. Miniver / Κυρία Μίνιβερ (1942) Casablanca / Καζαμπλάνκα (1943) Going My Way / Ο Δρόμος της Αγάπης (1944) The Lost Weekend / Το Χαμένο Σαββατοκύριακο (1945) The Best Years of Our Lives / Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (1946) Gentleman's Agreement / Συμφωνία Κυρίων (1947) Hamlet / Άμλετ (1948) All the King's Men / Όλοι οι Άνθρωποι του Βασιλιά (1949) All About Eve / Όλα για την Εύα (1950) An American in Paris / Ένας Αμερικανός στο Παρίσι (1951) The Greatest Show on Earth / Το Όγδοο Θαύμα (1952) From Here to Eternity / Όσο υπάρχουν άνθρωποι (1953) On the Waterfront / Το λιμάνι της αγωνίας (1954) Marty / Μάρτι (1955) Around the World in 80 Days / Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες (1956) The Bridge on the River Kwai / Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι (1957) Gigi / Ζιζί (1958) Ben-Hur / Μπεν Χουρ (1959) The Apartment / Η Γκαρσονιέρα (1960)
1961–1980	West Side Story / Γουέστ Σάιντ Στόρι (1961) Lawrence of Arabia / Ο Λόρενς της Αραβίας (1962) Tom Jones / Τομ Τζόουνς (1963) My Fair Lady / Ωραία μου Κυρία (1964) The Sound of Music / Η Μελωδία της Ευτυχίας (1965) A Man for All Seasons / Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές (1966) In the Heat of the Night / Η Ιστορία ενός Εγκλήματος (1967) Oliver! / Όλιβερ! (1968) Midnight Cowboy / Ο Καουμπόι του Μεσονυχτίου (1969) Patton / Πάττον, ο θρύλος της Νορμανδίας (1970) The French Connection / Ο Άνθρωπος από τη Γαλλία (1971) The Godfather / Ο Νονός (1972) The Sting / Το Κεντρί (1973) The Godfather Part II / Ο Νονός ΙΙ (1974) One Flew Over the Cuckoo's Nest / Στη Φωλιά του Κούκου (1975) Rocky / Ρόκυ: Τα Χρυσά Γάντια (1976) Annie Hall / Ο Νευρικός Εραστής (1977) The Deer Hunter / Ο Ελαφοκυνηγός (1978) Kramer vs. Kramer / Κράμερ εναντίον Κράμερ (1979) Ordinary People / Συνηθισμένοι Άνθρωποι (1980)
1981–2000	Chariots of Fire / Οι Δρόμοι της Φωτιάς (1981) Gandhi / Γκάντι (1982) Terms of Endearment / Σχέσεις Στοργής (1983) Amadeus / Αμαντέους (1984) Out of Africa / Πέρα από την Αφρική (1985) Platoon / Πλατούν (1986) The Last Emperor / Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (1987) Rain Man / Ο Άνθρωπος της Βροχής (1988) Driving Miss Daisy / Ο σοφέρ της κυρίας Ντέιζι (1989) Dances with Wolves / Χορεύοντας με τους Λύκους (1990) The Silence of the Lambs / Η Σιωπή των Αμνών (1991) Unforgiven / Οι Ασυγχώρητοι (1992) Schindler's List / Η Λίστα του Σίντλερ (1993) Forrest Gump / Φόρεστ Γκαμπ (1994) Braveheart (1995) The English Patient / Ο Άγγλος ασθενής (1996) Titanic / Τιτανικός (1997) Shakespeare in Love / Ερωτευμένος Σαίξπηρ (1998) American Beauty (1999) Gladiator / Μονομάχος (2000)
2001–σήμερα	A Beautiful Mind / Ένας Υπέροχος Άνθρωπος (2001) Chicago / Σικάγο (2002) The Lord of the Rings: The Return of the King / Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (2003) Million Dollar Baby (2004) Crash (2005) The Departed / Ο Πληροφοριοδότης (2006) No Country for Old Men / Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους (2007) Slumdog Millionaire (2008) The Hurt Locker (2009) The King's Speech / Ο Λόγος του Βασιλιά (2010) The Artist (2011) Argo / Επιχείρηση: Argo (2012) 12 Years a Slave / 12 χρόνια σκλάβος (2013) Birdman / Birdman ή Η Απρόσμενη Αρετή της Αφέλειας (2014) Spotlight / Spotlight: Όλα στο Φως (2015) Moonlight (2016) The Shape of Water / Η Μορφή του Νερού (2017) Green Book / Το Πράσινο Βιβλίο (2018) Parasite / Παράσιτα (2019) Nomadland / Η Χώρα των Νομάδων (2020) CODA / CODA: Στον Ρυθμό της Καρδιάς (2021) Everything Everywhere All at Once / Τα Πάντα Όλα (2022) Oppenheimer‎‎ / Οπενχάιμερ (2023)