Ευφρόνιος

Ευφρόνιος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Εὐφρόνιος (Αρχαία Ελληνικά)
Γέννηση	5ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος	4ος αιώνας π.Χ.
Κατοικία	Αρχαία Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Αθήνα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	αρχαία ελληνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	αρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ζωγράφος ερυθρόμορφων αγγείων αττικός αγγειογράφος τεχνίτης αττικών αγγείων ζωγράφος αγγειοπλάστης
Περίοδος ακμής	520 π.Χ. και 520 π.Χ. - 470 π.Χ. και 470 π.Χ.
Συνεργάτης	Onesimos, Καχρυλίων, Oltos, Ευξίθεος, Σμίκρος, Δούρις, Antiphon painter, Triptolemos Painter και Pistoxenos Painter
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Καλυκωτός κρατήρας του αγγειογράφου Ευφρονίου και του κεραμέα Ευξιθέου, περ. 510-500 π.Χ. Απεικονίζονται ο θεός Διόνυσος με το θίασό του, σατύρους και μαινάδες. Αξιοσημείωτη είναι η λεπτομέρεια στα δευτερεύοντα φυτικά μοτίβα που πλαισιώνουν την κεντρική παράσταση.

Ο Ευφρόνιος είναι ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους της πρώιμης ερυθρόμορφης αγγειογραφίας στην Αττική. Το ζωγραφικό του έργο χρονολογείται μεταξύ 520 και 505 π.Χ., στην περίοδο που είναι γνωστή ως Πρώιμος Αρχαϊκός Ερυθρόμορφος Ρυθμός. Φαίνεται όμως πως κατά την περίοδο της ωριμότητάς του ο Ευφρόνιος στράφηκε προς άλλες ειδικότητες στο πλαίσιο της κεραμικής.

Βιογραφία

Ο Ευφρόνιος είναι ο εμπνευστής της τεχνοτροπίας των λεγόμενων Πρωτοπόρων στην αττική αγγειογραφία. Με αυτή την εργαστηριακή ομάδα, που άκμασε το τελευταίο τέταρτο του 6ου αι. π.Χ., συνδέονται σημαντικές εξελίξεις στην αρχαία ελληνική ζωγραφική. Οι Πρωτοπόροι ήταν οι πρώτοι αγγειογράφοι που απέδωσαν το ανθρώπινο σώμα σε διάφορες στάσεις ακολουθώντας ρεύματα που επικρατούσαν την ίδια εποχή στη γλυπτική. Ο Ευφρόνιος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τη λεπτομερή απόδοση της μυολογίας στα σώματα που ζωγράφιζε και η αγάπη του για τη λεπτομέρεια έφτανε μέχρι την απόδοση των βλεφάρων στα μάτια των μορφών του. Εισήγαγε νέα εικονογραφικά θέματα, όπως η μεταφορά του Σαρπηδόνα από το φτερωτό Ύπνο και το Θάνατο ή η πάλη του Ηρακλή με τον Ανταίο. Ένα άλλο στοιχείο που τον ξεχώριζε από τους άλλους Πρωτοπόρους είναι ότι προτιμούσε να ζωγραφίζει μεγάλα αγγεία, συνήθως καλυκωτούς κρατήρες.

Η λεπτουργική διάθεση του Ευφρονίου εκφράζεται και στα δευτερεύοντα φυτικά κοσμήματα, τα τελευταία που δέχτηκαν τη νέα τεχνική του ερυθρόμορφου ρυθμού. Ο Ευφρόνιος ενδιαφέρθηκε γι’ αυτά όσο λίγοι αγγειογράφοι ως την εποχή του και τα επεξεργαζόταν με την ερυθρόμορφη τεχνική. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα φυτικά μοτίβα του, που βοηθά και στην απόδοση ανυπόγραφων έργων, είναι η αλυσίδα λωτών με αιχμηρά, γωνιώδη σέπαλα, λεπιδόσχημο κεντρικό πέταλο και δύο μικρά ανθέμια στη θέση των άλλων πετάλων.

Στην αρχαία ελληνική αγγειογραφία είναι συχνές οι επιγραφές «καλών», δηλ. επιγραφές που επαινούν νεαρούς ευγενείς. Ο Ευφρόνιος επαινούσε σε έργα του τον «καλό» Λέαγρο, που φαίνεται πως υπήρξε εραστής του. Μια σκηνή σε ψυκτήρα, που δείχνει δύο νέους να ερωτοτροπούν, φέρει τις επεξηγηματικές επιγραφές του Ευφρονίου και του Λεάγρου.

Το όνομά του Ευφρονίου συνοδεύει στα πρωιμότερα αγγεία το ρήμα «έγραψεν», που δηλώνει τον αγγειογράφο, και στα υστερότερα το «εποίησεν», που σημαίνει πιθανότατα ότι ο Ευφρόνιος στράφηκε κάποια στιγμή της καριέρας του από την αγγειογραφία στην αγγειοπλαστική. Στα αγγεία που υπογράφει με το «εποίησεν» εμφανίζονται ως αγγειογράφοι ο Ονήσιμος, ο Ζωγράφος του Αντιφώντος, ο Ζωγράφος του Χυτηρίου, ο Ζωγράφος του Τριπτόλεμου, ο Ζωγράφος του Πιστόξενου και ο Ζωγράφος της Πενθεσίλειας. Μια άλλη δυνατή ερμηνεία της αλλαγής της υπογραφής είναι ότι ο Ευφρόνιος έγινε ιδιοκτήτης του εργαστηρίου όπου εργαζόταν, και το «εποίησεν» ήταν ένα είδος εμπορικού σήματος αυτού του εργαστηρίου, όχι η υπογραφή του αγγειοπλάστη.

• Έργα του Ευφρονίου
• 
  Θησέας, Σκίρων και Προκρούστης, Μουσείο του Λούβρου
• 
  Θησέας, Αμφιτρίτη και Αθηνά, Μουσείο του Λούβρου
• 
  Ιππέας, Μουσείο του Λούβρου
• 
  Σκύθης τοξότης, Μουσείο του Λούβρου
• 
  Σάτυρος και Μαινάδα, Μουσείο του Λούβρου
• 
  Κρατήρας του Ευφρονίου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ευφρόνιος