Άλμπρεχτ Ντύρερ

Άλμπρεχτ Ντύρερ
Άλμπρεχτ Ντύρερ
Όνομα στη; μητρική γλώσσα	Albrecht Dürer (Γερμανικά)
Γέννηση	21 Μαΐου 1471; Νυρεμβέργη, Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Θάνατος	6 Απριλίου 1528 (57 ετών); Νυρεμβέργη, Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Τόπος ταφής	Johannisfriedhof
Κατοικία	Βενετία (1505–1507); Νυρεμβέργη (1507–1528)
Εθνικότητα	Γερμανοί
Χώρα πολιτογράφησης	Γερμανός
Ιδιότητα	Ζωγράφος, χαράκτης
Σύζυγος	Άγκνες Ντύρερ
Γονείς	Άλμπρεχτ Ντύρερ ο πρεσβύτερος; Μπάρμπαρα Χόλπερ
Αδέλφια	Χανς Ντύρερ; Endres Dürer
Συγγενείς	Hieronymus Holper (παππούς από την πλευρά της μητέρας) και Hans Frey (πεθερός)
Κίνημα	Αναγεννησιακή τέχνη στη Γερμανία
Είδος τέχνης	προσωπογραφία, έργο θρησκευτικής θεματολογίας, allegory, έργο ιστορικής θεματολογίας, μυθολογικά θέματα, ρωπογραφία, αυτοπροσωπογραφία, ζωγραφική ζώων και τοπιογραφία
Καλλιτεχνικά ρεύματα	Αναγεννησιακή τέχνη στη Γερμανία
Σημαντικά έργα	Melencolia I και Η Προσκύνηση των Μάγων
Χορηγός/οί	Μαξιμιλιανός Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Άλμπρεχτ Ντύρερ (Albrecht Dürer^[7], 21 Μαΐου 1471 - 6 Απριλίου 1528)^[8] ήταν Γερμανός ζωγράφος, χαράκτης και θεωρητικός της Γερμανικής Αναγέννησης. Υπήρξε σημαντικός καλλιτέχνης της εποχής του, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διάδοση των ιδεωδών της Ιταλικής Αναγέννησης. Έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του στη Νυρεμβέργη, που αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά κέντρα της Γερμανίας, αλλά ταξίδεψε αρκετά κι επισκέφτηκε την Ιταλία δυο φορές, γεγονός που επηρέασε βαθιά το έργο του, από το οποίο ξεχωρίζουν οι ξυλογραφίες και τα χαρακτικά. Τα έργα του διαδόθηκαν σε όλη την Ευρώπη κι αργότερα απέκτησαν παγκόσμια φήμη. Ο αστεροειδής 3104 Ντύρερ, που ανακαλύφθηκε το 1982, πήρε το όνομά του από αυτόν.

Βιογραφία

Ο Ντύρερ γεννήθηκε στις 21 Μαΐου 1471 στη Νυρεμβέργη και ήταν το τρίτο από τα συνολικά δεκαοχτώ παιδιά της οικογένειας του. Ο πατέρας του, Άλμπρεχτ Ντύρερ ο πρεσβύτερος, ήταν ουγγρικής καταγωγής και χρυσοχόος στο επάγγελμα, με αποτέλεσμα να διδαχθεί και ο Ντύρερ σε μικρή ηλικία την τέχνη της χρυσοχοΐας. Μητέρα του ήταν η Μπάρμπαρα Χέλπερ. Αν και, σύμφωνα με την παράδοση της εποχής, έπρεπε να ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του, η ιδιαίτερη κλίση του στο σχέδιο και τη ζωγραφική του επέτρεψε να μαθητεύσει κοντά στον ζωγράφο Μίχαελ Βόλγκεμουτ, κατόπιν σχετικής άδειας του πατέρα του. Διδάχθηκε για τέσσερα χρόνια την τέχνη της χαρακτικής πάνω σε ξύλο και χαλκό, υδατογραφία και ελαιογραφία.

Με το πέρας των σπουδών του, ο Ντύρερ πραγματοποίησε ταξίδια προκειμένου να εμπλουτίσει τις γνώσεις του, αλλά και να έρθει σε επαφή με το έργο άλλων καλλιτεχνών. Επισκέφθηκε την Κολωνία και τη Βασιλεία ενώ το 1494 επέστρεψε στη Νυρεμβέργη όπου παντρεύτηκε την Άγκνες Φράι, κόρη εμπόρου, στις 7 Ιουλίου.

*Ο Ιππότης, Θάνατος και Διάβολος*, 1514, χαρακτικό

Πρώτο ταξίδι στην Ιταλία

Το φθινόπωρο του ίδιου έτους, επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ιταλία, για να ξεφύγει από την επιδημία πανώλης αλλά και να σπουδάσει την τέχνη του. Ταξίδεψε στη Βενετία και ήρθε σε επαφή με έργα ζωγράφων της πόλης, όπως του Λορέντσο ντι Κρέντι, του Αντρέα Μαντένια ή του Τζιοβάννι Μπελλίνι. Στην Ιταλία ανέπτυξε παράλληλα ενδιαφέρον για τα μαθηματικά, σε συσχετισμό πάντα με τη ζωγραφική και ειδικότερα σε θέματα που σχετίζονταν με τις μαθηματικές αναλογίες. Εκτιμάται πως ο Ντύρερ επηρεάστηκε από τις έρευνες του Λεονάρντο ντα Βίντσι πάνω στην ανατομία και τις ανθρώπινες αναλογίες, αν και δεν τον συνάντησε ποτέ.

Επιστροφή στη Νυρεμβέργη

Την επόμενη χρονιά επέστρεψε στην γενέτειρά του, όπου δημιούργησε ένα εργαστήριο ξυλογραφίας, χαλκογραφίας και σχεδίου. Σύντομα απέκτησε φήμη και άρχισε να δέχεται αρκετές παραγγελίες. Το 1498 ολοκλήρωσε την πρώτη σημαντική σειρά ξυλογραφιών με γενικό τίτλο Αποκάλυψη. Η σειρά περιλάμβανε συνολικά δεκαπέντε έργα, μεταξύ αυτών οι Τέσσερις ιππότες της Αποκαλύψεως και το Άνοιγμα της έκτης σφραγίδας. Σε μεταγενέστερα έργα του εστίασε περισσότερο σε προσωπογραφίες, έντονα επηρεασμένος από την ιταλική αναγέννηση. Την ίδια περίοδο συνδέθηκε φιλικά με τον ανθρωπιστή Βίλιμπαλντ Πιρκχάιμερ, που παρέμεινε ο καλύτερος του φίλος, μέχρι το τέλος της ζωής του.

Δεύτερο ταξίδι στην Ιταλία

Το 1505 πραγματοποίησε ένα δεύτερο ταξίδι στην Ιταλία όπου παρέμεινε για δύο χρόνια. Επισκέφθηκε την Μπολόνια και την Φλωρεντία, αλλά πέρασε το μεγαλύτερο διάστημα στη Βενετία, μελετώντας το έργο του Ραφαήλ και του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Με βάση την αλληλογραφία του Ντύρερ, γνωρίζουμε πως στην Ιταλία το έργο του γνώρισε μεγαλύτερη αναγνώριση. Στη Μπολόνια συνάντησε επίσης τον μοναχό και μαθηματικό Λούκα Πατσιόλι, γνωστό για το έργο του πάνω στις αναλογίες και την χρυσή τομή.

Νυρεμβέργη

Την Άνοιξη του 1507, επέστρεψε στη Νυρεμβέργη και παρέμεινε στη Γερμανία μέχρι το 1520. Κατά τη διάρκεια της επιστροφής ζωγράφισε μια σειρά ακουαρέλες με θέματα τοπία. Η περίοδος 1507-1511 αποτελεί διάστημα στο οποίο ο Ντύρερ ασχολήθηκε περισσότερο με τη ζωγραφική, ολοκληρώνοντας σημαντικά έργα του όπως ο πίνακας Στέψη της Παρθένου (1509) ή το έργο Αδάμ και Εύα (1507) όπου αποτυπώνεται η επίδραση της αναγεννησιακής τέχνης στις τέλειες αναλογίες του ανθρώπινου σώματος.

Από το 1512, ο Ντύρερ εργάστηκε για τον αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό Α' των Αψβούργων, ολοκληρώνοντας προσωπογραφίες και χαρακτικά πάνω σε ξύλο ή χαλκό, από τα οποία ξεχωρίζουν Ο Ιππότης ο Θάνατος και ο Διάβολος, Ο Άγιος Ιερώνυμος στο Σπουδαστήρι του και η Μελαγχολία, έργα που ολοκληρώθηκαν το 1504 και αποτελούσαν πιθανώς μέρη ενός τρίπτυχου. Οι ιστορικοί της τέχνης αναφέρονται συχνά στα έργα αυτά με τον γενικό όρο Meisterstiche (αριστουργήματα) ενώ κατά πολλούς ξεχωρίζουν από το κύριο σώμα του έργου του.

Το τετράτομο έργο *Vier Bücher von menschlicher Proportion* (*Τέσσερα Βιβλία Για Τις Ανθρώπινες Αναλογίες*) που εκδόθηκε μετά το θάνατο του Ντύρερ.

Τελευταία χρόνια

Το καλοκαίρι του 1520 και μετά το θάνατο του Μαξιμιλιανού Α΄ επισκέφθηκε την Ολλανδία, όπου δημιούργησε αρκετές προσωπογραφίες και σχέδια. Κατά την παραμονή του προσβλήθηκε από κάποια ασθένεια - κατά μία εκδοχή επρόκειτο για ελονοσία - που τον επηρέασε μέχρι το τέλος της ζωής του. Επέστρεψε στην Νυρεμβέργη τον Ιούλιο του 1521 και ξεκίνησε να εργάζεται πάνω σε θρησκευτικά θέματα. Στα τελευταία έργα του ανήκουν και οι Τέσσερις Απόστολοι (1526) που θα αποτελούσαν μέρος ενός τρίπτυχου, το οποίο όμως έμεινε ημιτελές.

Το 1525 εξέδωσε ένα βιβλίο με θέμα τη γεωμετρία και την προοπτική. Πέθανε τον Απρίλιο του 1528, σε ηλικία 57 ετών και ενταφιάστηκε στο Ναό του Αγίου Ιωάννου, στη Νυρεμβέργη. Μετά το θάνατό του εκδόθηκε το συνολικό έργο του γύρω από τις ανθρώπινες αναλογίες Τέσσερα Βιβλία Για Τις Ανθρώπινες Αναλογίες (Vier Bücher von menschlicher Proportion).

Το έργο του

Από πολλές απόψεις, ο Ντύρερ αποτέλεσε πρωτοπόρο καλλιτέχνη της εποχής του. Υπήρξε από τους πρώτους που μέσα από μία σειρά αυτοπροσωπογραφιών, κατέδειξε την αξία του καλλιτέχνη στη κοινωνία και στους καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής. Παρά το γεγονός πως γαλουχήθηκε στο πλαίσιο της μεσαιωνικής παράδοσης της χειροτεχνίας, εκτός από δεξιοτέχνης δημιουργός, επιδίωξε να διεκδικήσει ρόλο διανοουμένου και να ενταχθεί στους αριστοκρατικούς κύκλους της χώρας του. Πέτυχε το στόχο του και τιμήθηκε ως ο μεγαλύτερος καλλιτέχνης της Γερμανίας, πρωτεργάτης της γερμανικής Αναγέννησης.

Εκτός από το καλλιτεχνικό του έργο, σημαντική συμβολή είχε επίσης στα μαθηματικά και τη γεωμετρία.

Επιλογή έργων

Αυτοπροσωπογραφία με αγκάθι, 1493, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου
Το Τρίπτυχο της Δρέσδης, 1496, Δρέσδη, Πινακοθήκη των Παλαιών Δασκάλων
Αυτοπροσωπογραφία, 1498, Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
Όσβολτ Κρελ, 1499, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη
Αυτοπροσωπογραφία με γούνα, 1500, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη
Τρίπτυχο Πάουμγκάρτνερ, 1500, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη
Πιετά, 1500–1503, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη
Η Βενετσιάνα, 1505, Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Η Παναγία με την καρδερίνα, 1506 Βερολίνο, Πινακοθήκη
Η γιορτή του Ροζαρίου ,1506, Πράγα, Národní galerie
Αδάμ και Εύα, 1507, Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
Η προσκύνηση της Τριάδος (Landauer Altar) , 1511, Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Παρθένος και Βρέφος με αχλάδι, 1512, Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Μαξιμιλιανός Α΄, 1519, Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Bernhart von Reesen, 1521, Δρέσδη, Πινακοθήκη των Παλαιών Δασκάλων
Οι Απόστολοι Ιωάννης, Πέτρος, Μάρκος και Παύλος, 1526, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη
Οι Τέσσερις Ιππείς της Αποκαλύψεως, ξυλογραφία, 1498
Η Πόρνη της Βαβυλώνος, ξυλογραφία, 1498
Ίδε ο άνθρωπος, ξυλογραφία, 1510
Η εις Άδου κάθοδος, ξυλογραφία, 1510