Tylluan fach y diffeithwch
| Tylluan fach y diffeithwch Athene noctua lilith
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Strigiformes |
| Teulu: | Strigidae |
| Genws: | Athene[*] |
| Rhywogaeth: | Athene noctua |
| Enw deuenwol | |
| Athene noctua | |
| |
| Dosbarthiad y rhywogaeth | |
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Tylluan fach y diffeithwch (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: tylluanod bach y diffeithwch) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Athene noctua lilith; yr enw Saesneg arno yw Desert little owl. Mae'n perthyn i deulu'r Tylluanod (Lladin: Strigidae) sydd yn urdd y Strigiformes.[1]
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn A. noctua lilith, sef enw'r rhywogaeth.[2]
Mae'n aderyn cyffredin neu gweddol gyffredin trwy'r rhan fwyaf o Ewrop, Asia a gogledd Affrica. Nid yw'r rhywogaeth yma yn frodorol i Ynys Prydain; cawsant eu gollwng yn y 19g ac maent wedi ymsefydlu'n llwyddiannus.
Fel y gellir casglu o'r enw, mae'r Dylluan Fach yn un o'r lleiaf o'r tylluanod, 23-27.5 cm o hyd. Mae'n bwyta pryfed, pryfed genwair ac anifeiliaid bychain eraill. Mae i'w gweld yn ystod y dydd yn amlach na'r rhan fwyaf o dylluanod eraill Ewrop.
Ceir y Dylluan Fach mewn tir agored megis ffermdir a pharcdir. Mae'n nythu mewn tyllau mewn coed neu greigiau ac yn dodwy 3-5 ŵy. Yr isrywogaeth a geir trwy'r rhan fwyaf o Ewrop yw A. n. noctua. Mae gan adar yr isrywogaeth hon blu brown gyda marciau gwyn ar y cefn a phlu gwyn gyda marciau brown ar y bol. Mae adar yr isrywogaethau a geir yng ngogledd Affrica (A. n. desertae) a'r Dwyrain Canol (A. n. lilith) yn fwy gwelw.
Mae'r dylluan fach i'w chael fel rheol mewn ardaloedd lle mae cymysgedd o goed a chaeau, ac nid yw'n aderyn mudol. Daw'r enw gwyddonol ar y genws o'r ffaith fod yr aderyn yn gysegredig i'r dduwies Athena, duwies dinas Athen.
Teulu
[golygu | golygu cod]Mae'r tylluan fach y diffeithwch yn perthyn i deulu'r Tylluanod (Lladin: Strigidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Gwalchdylluan | Surnia ulula |  |
| Gwalchdylluan Andaman | Ninox affinis | .jpg) |
| Gwalchdylluan Tweedale | Ninox spilocephala | |
| Gwalchdylluan bwbwc | Ninox novaeseelandiae |  |
| Gwalchdylluan bwerus | Ninox strenua |  |
| Gwalchdylluan frown | Ninox scutulata |  |
| Gwalchdylluan gochlyd | Ninox rufa |  |
| Gwalchdylluan y Philipinau | Ninox philippensis |  |
| Tylluan frondorchog | Pulsatrix melanota |  |
| Tylluan fyngog | Jubula lettii |  |
| Tylluan sbectolog | Pulsatrix perspicillata | .jpg) |
| ellylldylluan | Micrathene whitneyi |  |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
- ↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
Safonwyd yr enw Tylluan fach y diffeithwch gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.