Llywodraeth Leol Brenhiniaeth Iwgoslafia

Gwelwyd tri datblygiad a newid yn ffiniau a cymwysedd Llywodraeth Leol Brenhiniaeth Iwgoslafia (a adnbwyd yn wreiddiol fel Brenhiniaeth y Serbiaid, Croatiaiad a Slofeniaid) yn ystod cyfnod y wladwriaeth hwnnw a fodolai rhwng y ddau ryfel byd. O ddiwedd y Rhyfel Mawr yn 1918 hyd at 1922, fe etifeddodd a pharhaodd y Frenhiniaeth â hen gyfundrefn llywodraeth leol a fodolau yn y rhanbarth cyn y Rhyfel. Yn 1922, rhannwyd y wladwriaeth fewn i 33 oblast neu sir ac yn 1929, cyflwynwyd system newydd o 9 banat (talaith, yn Serbeg a Chroateg, y gair am banat yw banovina). Cafwyd wared ar daleithiau vilayet yr Ymerodraeth Otomanaidd oedd yn bodoli yn rhannau deheuol y wladwriaeth newydd.

Rhaniadau cyn-Iwgoslafia a etifeddwyd (1918–1922)

Rhwng 1918 a 1922, parhwyd i rannu a llywodraethu Brenhiniaeth y Serbiaid, Croatiaid a Slofeniaid ar hyd ffiniau siroedd cyn y Rhyfel Mawr fel a gafwyd o dan reolaeth Ymerodraeth Awstria-Hwngari, y gwledydd annibynnol Brenhiniaeth Serbia a Brenhiniaeth Montenegro. Rhoir enw'r hen wlad neu ymerodraeth a reolai'r ardal cyn y Rhyfel Mawr mewn cromfachau.

Dosbarth Andrijevica (Montenegro)
Dosbarth Banja Luka (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Bar, Montenegro (Montenegro)
Dosbarth Belgrâd (Serbia)
Dosbarth Berane (Montenegro)
Dosbarth Bihać (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Bijelo Polje (Montenegro)
Sir Bjelovar (Sir Bjelovar-Križevci yn cyn Austria-Hungary)
Dosbarth Bitola (Serbia)
Dosbarth Čačak (Serbia)
Dosbarth Cetinje (Montenegro)
Dosbarth Ćuprija (Dosbarth Morava; cyn Serbia)
Sir Dubrovnik (Austria-Hungary)
Dosbarth Gornji Milanovac (Dosbarth Rudnica; cyn Serbia)
Sir Gospić (Sir Lika-Krbava, cyn Austria-Hungary)
Dosbarth Kavadarci (Dosbarth Tikveš; cyn Serbia)
Dosbarth Kolašin (Montenegro)
Dosbarth Kosovska Mitrovica (Dosbarth Zvečan; cyn Serbia)
Sir Kotor (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Kragujevac (Serbia)
Dosbarth Kruševac (Serbia)
Dosbarth Kumanovo (Serbia)
Sir Ljubljana (Awstria-Hwngari)
Sir Maribor (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Mostar (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Negotin (Dosbarth Krajina; cyn Serbia)
Dosbarth Nikšić (Montenegro)
Dosbarth Niš (Serbia)
Dosbarth Novi Pazar (Dosbarth Raška; Serbia)
Dosbarth Novi Sad (Awstria-Hwngari)
Sir Ogulin ([[Sir Modruš-Rijeka, Awstria-Hwngari)
Dosbarth Ohrid (Serbia)
Sir Osijek (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Peć (Dosbarth Metohija, Montenegro)
Dosbarth Pirot (Serbia)
Dosbarth Pljevlja (Montenegro)
Dosbarth Podgorica (Montenegro)
Dosbarth Požarevac (Serbia)
Sir Požega (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Prijepolje (Serbia)
Dosbarth Priština (Dosbarth Kosovo; Serbia)
Dosbarth Prizren (Serbia)
Dosbarth Prokuplje (Dosbarth Toplica; Serbia)
Dosbarth Šabac (Dosbarth Podrinje; Serbia)
Dosbarth Sarajevo (Awstria-Hwngari)
Sir Šibenik (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Skopje (Serbia)
Dosbarth Smederevo (Serbia)
Sir Split (dinas) (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Štip (Dosbarth Bregalnica, Serbia)
Dosbarth Tetovo (Serbia)
Dosbarth Travnik (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Tuzla (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Užice (Serbia a Gogledd Montenegro)
Dosbarth Valjevo (Serbia)
Sir Varaždin (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Veliki Bečkerek (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Vranje (Serbia)
Sir Vukovar (Sir Syrmia, Awstria-Hwngari)
Sir Zagreb (Awstria-Hwngari)
Dosbarth Zaječar (Serbia)

Oblasts (1922–1929)

Sefydlodd Cyfansoddiad Vidovdan yn 1921 Frenhiniaeth y Serbiaid, Croatiaid, a Slofeniaid dal deyrnasiad Alecsander I, brenin Iwgoslafia fel gwladwriaeth unedol (unitary state ac, yn 1922, crewyd 33 oblast (sir) newydd a reolwyd o'r canol (Belgrâd). Doedd ganddynt ddim cyswllt â'r ffiniau blaenorol.

Oblast Banja Luka
Oblast Belgrâd
Oblast Bihać
Oblast Bitola
Oblast Čačak (Raška Oblast)
Oblast Cetinje (Zeta Oblast)
Oblast Ćuprija
Oblast Dubrovnik
Oblast Karlovac (Primorsko-Krajina Oblast)
Oblast Kragujevac (Šumadija Oblast)
Oblast Kruševac
Oblast Ljubljana
Oblast [Maribor
Oblast Mostar
Oblast Niš
Oblast of Novi Sad - Oblast Bačka Oblast
Oblast of Osijek
Oblast of Požarevac
Oblast Priština (Kosovo Oblast)
Oblast of Šabac (Podrinje Oblast)
Oblast of Sarajevo
Oblast of Skopje
Oblast of Smederevo (Podunavlje Oblast)
Oblast Split (dinas)
Oblast Štip
Oblast Travnik
Oblast Tuzla
Oblast of Užice (Zlatibor Oblast?)
Oblast of Valjevo
Oblast of Vranje
Oblast of Vukovar (Syrmia Oblast)
Oblast Zagreb
Oblast Zaječar (Timok Oblast)

Banovina (defnyddir hefyd Banat) Iwgoslafia, 1929–1941

Nodyn:See

Yn 1929, yn ystod teyrnasiad Alecsander I cafwyd newid tiriogaethol arall wrth i'r Frenhiniaeth greu naw talaith neu banat newydd a alwyd yn Serbo-Croatieg yn banovina. Lluniwyd ei ffiniau yn bwrpasol fel na fyddai nhw'n cydfynd (ac atgyfnerthu) gwahaniaethau rhwng grwpiau ethnig na chwaith ffiniau imperialaidd cyn y Rhyfel Mawr. Fe'u henwyd ar ôl nodweddion daearyddol, afonydd gan fwyaf. Gwnaed peth man newidiadau i'r ffiniau yn 1931 yng Nghyfansoddiad 1931 Iwgoslafia. Dyma'r banatiaid (banovinas):

Dunavska banovina, prifddinas: Novi Sad
Dravska banovina, prifddinas Ljubljana
Drinska banovina, prifddinas: Sarajevo
Primorska banovina, prifddinas: Split
Moravska banovina, prifddinas Niš
Savska banovina, prifddinas: Zagreb
Vardarska banovina, prifddinas: Skopje
Vrbaska banovina, prifddinas: Banja Luka
Zetska banovina, prifddinas: Cetinje

Roedd dinas Belgrâd, ynghyd â Zemun a Pančevo yn unedau llywodraethol oedd yn annibynnol o'r banovinas.

Banovina Croatia: 1939–1941

Er mwyn ceisio delio gyda galwadau cenedlaethol Croatiaid sefydlwyd Cytundeb Cvetković-Maček, gan greu Banovina Croatia (Banovina Hrvatska) yn 1939 drwy uno y banovinas Primoska a Savaska, gyda pheth tiriogaeth ychwanegol oddi ar Banovinas Drinavska, Dunavska, Vrbaska a Zetska. Fel Savska, Zagreb oedd y brifddinas.

Gweler hefyd

Dolenni Allanol

Map o banovinas Iwgoslafia yn Hwngareg Archifwyd 2021-02-18 yn y Peiriant Wayback