Šišarka

Šišarka ili češer je biljni organ u diviziji Pinophyta (čeitinari), koji sadrži reprodukcijske strukture. Poznate su drvenaste ženske šišarke, koje proizvode sjeme. Muški češeri, koji proizvode polen, obično su zeljasti i mnogo manje vidljivi čak i u punoj zrelosti.

Engleski naziv im je conus, zbog činjenice da oblik kod nekih vrsta nalikuje konusu. Pošto to ime ima latinski korijen, nekada se sve biljke sa šišarkom označavaju kao konifere (Coniferae).

Pojedine ploče konusa poznate su kao "ljuske".^[1]

Pregled

Šišatka je po porijeklu kratki izdanak koji nosi reprodukcijske organe (plodne listiće, sporofile). Jednospolne su, muške ili ženske. Šišarke oba spola obično se nalaze na istoj biljci, po čemu se takve biljke označavaju kao jednodomne (jednodome). Rjeđe su dvodomne, sa šišarkama samo jednog spola na stablu. U njima se nalaze spolni organi. Muške čine prašnički listovi skupljeni u rese. Svaki od njih ima dvije prašnice sa polenovim zrncima. U svakom zrncetu nalaze se po u dvije nepokretne spolne ćelije. U ženskim šišarkama razvijaju se sjemenke.

Ženske šišarke sastoje se od plodnih listova. U svakom od njih su po dva sjemena zametka sa ženskom spolnom ćelijom. Sjemeni zameci nalaze se otvoren na plodnim listovima. Polenova zrnca su lahka, pa ih raznosi vjetar. Donosi li ih do sjemenih zametaka ženskog češerića, dolazi do oprašivanja, nakon čega dolazi do oplodnje. Oprašivanje pomoću vjetra označava se kao anemofilija. Iz oplođene jajne ćelije nastaje zametak koji proklija u novu biljku.^[2]

Iz sjemenih zametaka na svakom plodnom listu nastaju dvije sjemenke. Zeleni plodni listovi postepeno odrvenjavaju i međusobno se razmaknu. Listovi sa sjemenkama čine plod šišarku. Zreli češer je okrenut prema dolje, ali u tom pogledu ima i izuzetaka. Sjemenke su lahke, a lahko i ispadaju iz češera, pa ih raznosi ivjetar.

Pseudošišarke

Norveška i sitka smrča skloni su stvaranju pseudošišarki tipa ananasa, zvane gale, uzrokovane vunastim lisnim ušima, „Adelges abietis“. Ovo nisu šišarke, iako jako liče na njih. Iako nisu četinjači, njihove strukture zrelog sjemena blisko liče na šišarke.

Galerija

Muški češer libanonskog cedra
Muški češer bora
Muška šišarka Calocedrus decurrens
Muška šišarka araukarije
Zreli i nezreli ženski češeri tise Taxus baccata
Ženski češeri u rodu Juniperus
Ženska šišarka čempresa
Ženske šišarke Pinus heldreichii

Reference

^ "Ask a Scientist: Pine Cone Wet and Dry". Newton.dep.anl.gov. Arhivirano s originala, 26. 2. 2015. Pristupljeno 30. 8. 2013.
^ Wagg, J.W.B. 1964. Viability of white spruce seed from squirrel-cut cones. For. Chron. 40(1):98–110.

Vanjski linkovi

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Šišarka

Arboretum de Villardebelle Images of various conifer-cones
Gymnosperm cone images at bioimages.vanderbilt.edu

[1] "Ask a Scientist: Pine Cone Wet and Dry". Newton.dep.anl.gov. Arhivirano s originala, 26. 2. 2015. Pristupljeno 30. 8. 2013.

[wagg-2] Wagg, J.W.B. 1964. Viability of white spruce seed from squirrel-cut cones. For. Chron. 40(1):98–110.

[1]

[2]