Шкло

Шкло — цвёрды аморфны неарганічны матэрыял, які атрымоўваецца праз хуткае астуджэнне расплаву без яго крышталізацыі. На ўзроўні атамаў цвёрдае шкло захоўвае аморфную структуру, пазбаўленую далёкага парадку, уласцівую вадкасцям. Шкло крохкае і анізатропнае. Пры награванні яно паступова размякчаецца і не мае акрэсленай тэмпературы плаўлення.

Да шклоўтвараючых адносяць тыя неарганічныя рэчывы, якія пры досыць хуткім астуджэнні расплаву не крышталізуюцца, а дубянеюць, захоўваючы аморфную будову. Звычайна расплавы шклоўтвараючых рэчываў маюць больш высокую глейкасць у параўнанні з расплавамі нешклоўтвараючых рэчываў^[1].

Шклоўтвараючыя рэчывы

Да шклоўтвараючых рэчываў адносяць:
Простыя рэчывы:

S
Se
Ge

Аксіды:

SiO₂
B₂O₃
P₂O₅
TeO₂
GeO₂

Фтарыды:

AlF₃
ZrF₄

і інш.

Некаторыя віды шкла

У залежнасці ад асноўнага шклоўтвараючага рэчыва, якое выкарыстоўвалася, шкло бывае аксідным (сілікатнае, кварцавае, германатнае, фасфатнае, баратнае), фтарыдным, сульфідным і г. д.

Базавы метад атрымання сілікатнага шкла гэта награванне сумесі кварцавага пяску (SiO₂), соды (Na₂CO₃) і вапняку або крэйды (CaCO₃). У выніку атрымоўваецца хімічны комплекс з складам Na₂O*CaO*6SiO₂. У прамысловыя маркі шкла звычайна ўваходзяць злучэнні магнію і алюмінію.

Кварцавае шкло атрымоўваюць плаўленнем крэмнязёмнай сыравіны высокай чысціні (звычайна кварцыт, горны крышталь), яго хімічная формула — SiO₂. Кварцавае шкло можа быць таксама прыроднага паходжання, яно ўтвараецца пры трапленні маланкі ў паклады кварцавага пяску.

Адрозніваюць асобныя віды шкла паводле сферы яго ўжытку:

Аптычнае шкло — ужываюць дзеля выраба лінз і іншых дэталяў аптычных прыбораў.
Хіміка-лабараторнае шкло — шкло, якое валодае высокай хімічнай і тэрмічнай устойлівасцю.
Архітэктурнае шкло — ужываецца ў будаўніцтве
Аўтамабільнае шкло — ужываецца для шклення аўтатранспартных сродкаў
Арганічнае шкло (аргшкло) — пластмаса, якая атрымала сваю назву за празрыстасць, насамрэч дачынення да шкла не мае.

Гл. таксама

Крыніцы

↑ Скло неорганічне. Українська радянська енциклопедія: У 12 т. 2-е вид. — К.: Головна редакція Української радянської енциклопедії. т.10. 1983. — 543с.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шкло
Музей шкла (англ.)

[1] Скло неорганічне. Українська радянська енциклопедія: У 12 т. 2-е вид. — К.: Головна редакція Української радянської енциклопедії. т.10. 1983. — 543с.

[1]