Tibetlilər

Tibetlilər — Əsasən Tibetdə yaşayan və Tibet dilində danışan xalq.

Yayılması

Tibetlilər Çində, Tibet muxtar rayonunda yaşayırlar.

Tarixi, etnoqrafiyası

Qədim ural-altaylarda hakim olmuş Tək Tanrı yüksək ruh qavrayışının əbədi və pozulmaz olması dərki, bunların monqolların, tibetlilərin) gerçək həyatlarında qəhrəmanlarını necə görmək təsəvvürlərində də təkrarlanıb yaranır.

Qədim Çin səlnamələri Çini qərb, şimal-qərb və şimaldan əhatə edən proto-monqol və proto-tibet xalqlarını ilk əvvəllər bir-birindən o qədər də fərqləndirə bilmirdi. O dövrdə çinlilər türk xalqlarını "hu" adı ilə, Romadakı barbar sözünün bənzəri olaraq, Çini əhatə edən köçəriləri adlandırmışlar.

Hunlar üçün qərbdə və cənub-qərbdə isə tibetlilər və digər güclü tayfalar arasında, İran və Hindistan kimi çoxsaylı xalqı olan dövlətlər içində geniş otlaq sahələr əldə etmək çox çətin idi. Yəqin ki, bu səbəblər üzündən get-gedə şimal-qərbə, Ural və İtil çayları hövzələrinə maraq artırdı.

Mahmud Qaşqarlı onların Sabit adlı yəmənli bir ərəbin nəslindən olduqlarını yazır. Guya bu şəxs bir cinayət işlədiyi üçün gəmi ilə qaçıb Tibetə gəlmiş, sonra onun nəvələri türklərdən 1.500 fərsəng yer almışlar. Dillərində ərəbcə sözlər var, anaya "ümə", ataya "aba" deyirlər.