İkuo Oyama

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
İkuo Oyama
yap. 大山郁夫
Doğum tarixi 20 oktyabr 1880(1880-10-20) və ya 20 sentyabr 1880(1880-09-20)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 30 noyabr 1955(1955-11-30)[1] (75 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Kodayra qəbiristanlığı[d]
Təhsili
Fəaliyyəti politoloq, siyasətçi
Mükafatları International Stalin Prize for Peace
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İkuo Oyama (大山 郁夫, Oyama İkuo?, 20 oktyabr 1880 və ya 20 sentyabr 1880, Hyoqo prefekturası – 30 noyabr 1955[1], Tokio[1]) – Yaponiya müəllimi, jurnalisti və siyasətçisi. Demokratiya və sülh tərəfdarı olmuşdur.[2]

İlk illəri

[redaktə | vikimətni redaktə et]

1880-ci ildə Yaponiyanın Hyoqo prefekturasında Fukumoto ailəsinin ikinci oğlu kimi doğulmuşdur. 17 yaşında Oyama ailəsi tərəfindən övladlığa götürülmüşdür.[3] 1905-ci ildə Vaseda Universitetinin siyasət və iqtisadiyyat kafedrasından məzun olmuşdur.[4] Növbəti il universitetdə təlimçi kimi işləməyə başlamışdır.[3]

Çikaqo (1911) və Münxen (1913) universitetlərində sosiologiya təhsili almışdır.[5][4] Üç fərqli dövrdə Vaseda Universitetində professor olmuşdur: 1914–1917-ci illərdə dərs deyərkən fakültədəki bir həmkarının işdən çıxarılmasına etiraz etmək üçün istefa etmiş; 1920–1927-ci illərdə dərs deyərkən solçularla əlaqəsinə görə işdən çıxarılmışdır. 1947-ci ildə yenidən universitetdə dərs deməyə başlamışdır.[2]

Fəaliyyəti

[redaktə | vikimətni redaktə et]

İkuo Oyama "Osaka Asahi Shimbun" qəzetinin yazarı olsa da, 1918-ci ildə baş verən düyü üsyanlarından sonra hökuməti tənqid etdiyi üçün qəzetdən uzaqlaşdırılmışdır. Yaponiyanın Sibir müdaxiləsinə qarşı olmuşdur.[6] Hacime Kavakami kimi marksist intellektuallarla birləşərək 1919-cu ildə demokratiyanı dəstəkləyən "Warera" jurnalını təsis etmişdir. 1926-cı ildə proletar Əmək-Fermer Partiyasının qurulmasında vacib rol oynamışdır.[7] 1928-ci ildə partiyanın namizədi kimi parlament seçkilərində iştirak etsə də, seçilə bilməmiş və 1928-ci ilin aprelində partiya hökumət tərəfindən ləğv olunmuşdur. 1929-cu ilin noyabrında partiyanı yenidən quraraq partiyanın mərkəzi komitəsinin sədri seçilmişdir.[6][4] 1930-cu ildə Yaponiya parlamentinin Nümayəndələr palatasına seçilmişdir.[5]

1930-cu illərin əvvəllərində milliyətçi təşkilatlar və şəxslər Oyamanı təhdid etmişdirlər. 1932-ci ildə həyat yoldaşı ilə birlikdə ABŞ-yə miqrasiya etmiş, İllinoys ştatının Evanston şəhərində yerləşən Şimal-Qərb Universitetinin politologiya dekanlığında və kitabxanasında işləmişdir. 1947-ci ilin oktyabrında Yaponiyaya qayıtmışdır. 1950-ci ildə Yaponiya parlamentinin Müşavirlər palatasına seçilmiş, beynəlxalq sülh hərəkatlarında aktiv olmuşdur.[7] 1951-ci ildə Stalin Sülh Mükafatına layiq görülmüşdür.[5]

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Ояма Икуо // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 1 2 Huffman. səh. 199
  3. ↑ 1 2 Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 137
  4. ↑ 1 2 3 The Japan Biographical Encyclopedia & Who's Who. səh. 1244
  5. ↑ 1 2 3 Frédéric. səh. 767
  6. ↑ 1 2 Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 138
  7. ↑ 1 2 Huffman. səh. 200

Ədəbiyyat

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • The Japan Biographical Encyclopedia & Who's Who (ingiliscə) (II). Tokio: Rengo Press. 1961. səh. 1244. İstifadə tarixi: 21 iyul 2024.
  • Huffman, James. Modern Japan: An Encyclopedia of History, Culture, and Nationalism (ingilis). Nyu-York: Routledge. 2013. 199–200. ISBN 978-0-815-32525-3. İstifadə tarixi: 21 iyul 2024.
  • Frédéric, Louis. Japan Encyclopedia (ingiliscə). Harvard University Press. 2002. səh. 767. ISBN 9780674017535. İstifadə tarixi: 21 iyul 2024.
  • Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VI cild (Niju–Saka). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 137-138. ISBN 0-87011-626-6. İstifadə tarixi: 21 iyul 2024.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İkuo_Oyama&oldid=7708921"