Sepik
| Sepik | ||
 Lage vum Sepik | ||
| Date | ||
|---|---|---|
| Laag | Sandaun, Oschtsepik (Papua-Neiginea), Papua (Indonesie) | |
| Flusssystem | Sepik | |
| Quelle | Victor Emanuel Range 5° 13′ 0″ S, 141° 49′ 0″ O | |
| Quellhöchi | 2.170 m | |
| Mündig | Broken Water Bay vu dr Bismarcksee (Pazifische Ozean)Koordinate: 3° 50′ 32″ S, 144° 32′ 20″ O 3° 50′ 32″ S, 144° 32′ 20″ O | |
| Mündigshöchi | 0 m | |
| Höchiunterschiid | 2170 m | |
| Lengi | 1126 km | |
| Iizugsgebiet | 100.243 km²
| |
| Rächti Nääbeflüss | August (Yapsie), Idam, Simaiya, May (Arai), Keram, Yuat, Karawari, April | |
| Linggi Nääbeflüss | Yellow, Green | |
| Chliistedt | Ambunti, Angoram | |
| Schiffbar | fascht uf dr ganze Lengi | |
| in dr Rägezyt verainigt em Flusssyschtem vum Ramu | ||
 Dorf am Sepik | ||
Dr Sepik (dytsch Kaiserin Augusta-Fluss[1]) isch dr lengscht Fluss uf dr Insle Neiginea (Ozeanie) un mit iber 1100 km Flusslauf ain vu dr fimf lengschte Fliss vu Auschtralie/Ozeanie. Dr Großdail vum Fluss fließt dur d Provinze Sandaun un Oschtsepik z Papua-Neiginea. E chlaine Dail fließt dur di indonesisch Provinz Papua.
Dr Sepik ghert zue dr große Flusssyschtem vu dr Wält. Är het e wyt Yyzugsbiet un isch umgee vu Landschaftsarte wie Simpf, tropischem Rägewald un Bärg. Biologisch gsääne isch dr Fluss wahrschyns s grescht uuvergiftet Frischwasserreservoir im asiatisch-pazifische Ruum.
Quälle, Lauf un Mindig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Fluss entspringt an dr Victor-Emanuel-Gebirgschette. Us syym gebirgige Oberlauf bi Telefomin, wun er d Gränze zwische dr Oschtchette (Maokegebirg) un dr Weschtchette (Bismarckgebirg) bildet, fließt dr Sepik in Richtig Nordweschte un verlosst s Gebirg bi Yapsie. Vu do uus bahnt er sich syy Wäg in s indonesisch Papua. E Großdail vu syym Verlauf goht er dur d Great Depression in Richtig Nordoschte. Im Meer zues chemme Zuefliss us dr Bewani- un dr Torricelli-Bärg im Norde un us em neigineische Hochland im Side.
Dr Sepik verlauft stark mäandrig un mindet schließli ca. 20 km nordweschtli vu dr Ramu-Mindig in d Broken Water Bay vu dr Bismarcksee. Im Gegesatz zue vil andere große Fliss mindet dr Sepik diräkt ohni Delta ins Meer, rund 100 km eschtli vu Wewak. In dr Rägezyt veraine sich dr Ramu un dr Sepik in dr iberfluetete Ebeni bim Mindigsbiet. Dr Fluss isch uf eme Großdail vu syre Lengi schiffbar.
D Gsamtlengi vum Fluss lyt bi 1.126 km un är het e Yyzugsbiet vu iber 100.000 km².[2] Dr Fluss chunnt scho no 100 Kilometern Lauf uf e Seehechi vu rund 200 m, do zaigt sich s arg gring Gfell iber fascht dr ganz Lauf (~ 0,2 ‰). Zum große Dail wyst dr Fluss 5-10 km braiti Mäander uf un bis zue 70 km braiti Iberschwämmigsbiet, was zue dr Bildig vu Simpf grieft het.[3] In däne Iberschwämmigsbiet git s uugfehr 1.500 See di greschte dervu sin d Chambri-See.
Natur un Kultur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S Sepikbecki isch er relativ urspringligi Naturlandschaft, wel s dert kaini große Sidlige git un im Yyzugsbiet vum Fluss kai Bärgböu un au kai Forschtwirtschaft bedribe wird.
D Bevelkerig vum Sepikbecki umfasst rund 430,000 Mänsche.[4] D Velker am Fluss lang sin bekannt fir ihri bsundere Schnitzereie un chunschtvolle Ritual, z. B. mit em Schnatte vu krokodilsartige Figure in dr Flussstade.[5]
S ganz ober Flussbiet (Upper Sepik River Basin) isch anne 2006 zum UNESCO-Wälterb vorgschlaa wore (Tentative list)[4] un stoht in bsunderem Fokus vum WWF.[6]
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Di erschte Europäer sin anne 1885 an dr Fluss chuu, wu Dytschi im Ramme vum Ufböu vu dr Koloni Dytsch-Neiginea d Gegnig erkundet hän. Dr Fluss isch vum Otto Finsch Kaiserin Augusta-Fluss daift wore, zue Ehre vu dr domolige dytsche Chaiseri. Dr Finsch isch mit eme Schiff vu dr Mindig uus rund 50 km flussufezues gfahre.[7]
Anne 1886 un 1887 sin wyteri dytschi Expeditione mit Dampfschiff unternuu wore. Iber 600 km Flusslauf sin erforscht wore. D Kaiserin-Augusta-Fluss-Expedition 1912/13, e dytschi Wisseschaftsexpedition zue dr Erforschig vum Sepik, dr Stade un Näbefliss un em Umland, isch vum Rychskolonialamt, em Preußische Unterrichtsminischterium un dr Dytsche Kolonialgsellschaft finanziert wore.[8] D Expeditionsdailnämmer hän Exemplar vu dr haimische Dier- un Bflanzewält gsammlet, hän di haimische Stämm studiert un hän erschti Charte vu dr Gegnig aagfertigt. Angoram isch as Basis fir wyteri Expeditione grindet wore. Mit em Uusbruch vum Erschte Wältchrieg sin d Expeditionen yygstellt wore.
Noch em Erschte Wältchrieg het di auschtralisch Regierig d Dreihand iber di dytsch Koloni ibernuu un het s Territorium Neiginea grindet, wu d Sepikregiona derzueghert het. Um deszyt hän d Auschtralier Ambunti grindet as Uusgangspunkt fir wyteri Expeditione.
Anne 1935 isch dr Sir Walter McNicoll, dr nei Adminischrator vum Territorium Neiginea dr Fluss ufegraist go di Yyhaimische uns Inland chännezlehre.[9]
Im Zweete Wältchrieg hän japanischi Druppe d Region am Sepik bsetzt. Di Alliierte hän Neiginea derno 1944/45 im Ramme vu dr Operatione Reckless un Persecution eroberet.
-
Dr auschtralisch Anthropolog Ernest Chinnery am mittlere Sepik -
Tambaran-Huus -
Rednerpult -
Sägfisch-Larve vom Mittelsepik, Ethnologischs Museum, Berlin-Dahlem
Fueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Heinrich Schnee (Hrsg.): Deutsches Koloniallexikon. Quelle & Meyer, Leipzig 1920, S. o.A.
- ↑ iucn.org
- ↑ Sepik Archivlink (Memento vom 31. Mai 2007 im Internet Archive), optusnet.com.au
- ↑ 4,0 4,1 Upper Sepik River Basin, whc.unesco.org/en/tentativelists
- ↑ Sepik River (Memento vom 3. Novämber 2012 im Internet Archive), art-pacific.com
- ↑ Upper Sepik, Papua New Guinea, wwf.panda.org
- ↑ Adrian Lipscomb, et al.: Papua New Guinea, 6, S. pp. 249-252, Lonely Planet February 1998, ISBN 0-86442-402-7
- ↑ Thomas Menzel: Die Kaiserliche Marine und die Kaiserin-Augusta-Fluß-Expedition 1912/13 Bundesarchiv (abgruefen 30. Merz 2009)
- ↑ J.K. McCarthy: Patrol into yesterday, S. pp. 139-149, Melbourne: F.W Cheshire Pty Ltd 1963, ISBN 0701503270
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Sepik – Sammlig vo Multimediadateie- Upper Sepik-Central New Guinea Project
- Bibliography, Upper Sepik-Central New Guinea Project 2011
- Sepik, pacificislandtravel.com
- The Sepik–Ramu System, vims.edu
- Sepik River Basin, Sacred Land Film
- Deutsches Kolonial-Lexikon (1920), Band II, S. 144 (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Sepik“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |