Septimanië

Kaart van Septimanië in 537

Septimanië was 'n provinsie van die barbaarse koninkryke en die Frankiese Ryk van die 5de tot die 11de eeue wat rofweg oorgekom het met die provinsie Gallia Narbonensis in die Romeinse Ryk en die hedendaagse Languedoc-Roussillon (behalwe die ooste en noordooste van die Gard en Lozère departemente).

Oorsprong van die naam

Historici is oortuig dat Septimanië nie 'n Romeinse naam is nie aangesien dit nie in die Notitia Dignitatum verskyn nie. Die dokument, wat 'n paar dekades te vore opgestel is, in ongeveer 400 n.C., beskryf die organisasie van die Romeinse Ryk in 'n lang lys van al die siviele en militêre poste in die Ooste en Weste. Dit is aan die begin van die Middeleeue, in 'n brief van die Gallo-Romeinse biskop Sidoine Apollinaire, gedateer 472, wat die term vir die eerste keer gebruik is, in die uitdrukking "hulle Septimanië". Sidoine Apollinaire is waarskynlik self die uitvinder van die bynaam Septimanië. Hy is dan ook die enigste wat dit in sy tyd (die 5de eeu) gebruik het, en dan ook slegs eenkeer in byna honderd-en-vyftig briewe en vier-en-twintig lang gedigte wat hy agter gelaat het. Hy skryf: " Fiez-vous notamment aux Goths qui vont bien souvent jusqu'à montrer du dégoût pour leur Septimanie, pourvu qu'ils prennent possession de ce coin de terre [l'Auvergne], même dévastée, qui est l'objet de leur envie." 'n Mens kan aanneem dat hy 'n neologisme geskep het deur die naam van die naburige Romeinse provinsie Novempopulanië, wat "die land van nege mense" beteken, na te boots. Die naam Septimanië kom van die teenwoordigheid van veterane van die Romeinse sewende legioen wat die streek beset het, of van die sewe belangrike biskoplike setels in die gebied: Elne, Agde, Narbonne, Lodève, Béziers, Maguelonne en Nîmes. Met die "historiese" oorgaan van Elne en die hedendaagse Roussillon, Cerdagne en Capcir onder Katalaanse invloed, het die stad Uzès die sewende biskomdom geword. Historici weet egter nie werklik wat die strekking van die gebied was waarna Sidoine Apollinaire verwys het nie.

Ná die verwowering van die Wesgote in Vouillé in 507 was Septimanië die enigste deel van Gallië wat steeds onder Wesgotiese beheer gebly het, te danke aan die tussenbeide tree van Theodorik die Grote, koning van die Oosgote, wat die leërs van Clovis I in 508 by Arles gestop het. Die gebied het afhanklik van die Wesgotiese Koninkryk in Spanje gebly tot met die verowering deur die More in 714.

Gregorius van Tours, outeur van die Geskiedenis van die Franke, gebruik die naam Septimanië slegs vir die sestien van 569 tot 585, waar die provincia sewe gebiedseenhede beslaan het, biskopdomme of Graaflike stede (cités comtales). En soos Sidoine Apollinaire is Gregorius van Tours die enigste in sy tyd (die 6de eeu), wat die woord Septimanië gebruik. Gregorius van Tours dui, sonder moontlike twyfel, die Galliese Provinsie van die Wesgotiese Koninkryk van Toledo aan. Hy verwys egter meer gereeld na die gebied met sy gewone naam, Provinsie van Narbonne.

'n Rand-Provinsie

Die Wesgote het die deel van Narbonnaise noord van die Pireneë, Gallia, of provincia Galliae genoem. Hulle het nooit die naam Septimanië gebruik nie. Die Franke het na die gebied as Gothie verwys, dit wil sê die land van die Gote. As gevolg van die gebied se ligging buite die Wesgotiese koninkryk is die provinsie lastig geval deur die Franke. In die tweede helfte van die 6de eeu het hulle talle invalle op Septimanië geloods sonder om ooit te oorwin. Die inwoners van die provinsie, met 'n paar uitsonderings, het hulle by die Wesgote geskaar.

In wetlike terme is Septimanie volgens Romeinse Reg regeer. Die koning Alarik II het die beroemde Breviarium legum romanae Wisigothorum beter bekend as die Breviarium Alaricianum opgetrek vir sy Romeinse onderdane. Nadat die Wesgotiese hoofstad na Toledo toe geskuif is het Septimanië separatistiese neigings begen toon. Die Ariaanse adel wat geweier het om hulle tot die Katolisisme te bekeer en ook die vervolgde Jode in die Iberiese skiereiland het soontoe gevlug.

In 711 het dit slegs 'n paar maande geneem vir Arabiese troepe om byna die hele Iberiese skiereiland te verower. Van daar het die More hulle onstuitbare tog voorgesit en Narbonne aangeval en in 719 oorwin, daarna Carcassonne en Nîmes in 725. In 719 is die stad Toulouse aangeval en het die Arabiese leërs invalle op Rouergue, Quercy, en in Provence geloods. Na Odo, die Hertog van Akwitanië, daarin geslaag om hulle in 721 te stuit in die Slag van Toulouse het die More, onder leiding van hulle generaal Ambiza, in 725 'n groot ekspedisie langs die Rhône-korridor geloods tot by Autun wat hulle geplunder gebrand het.

Toe die kalief Abd al-Rahman ibn Abd Allah al-Rhafiqi besluit het om 'n groot veldtog ter oorwinning van die Frankiese Ryk te loods is hy naby Poitiers deur Karel Martel in 732 gestuit en het hy in die slag omgekom. Die groot Moslem aanslag op Europa is hiermee gedeeltelik tot 'n einde gebring. Maar in Septimanië het die aanvalle van die Sarasene voortgeduur waaronder Arles en Provence deurgeloop het. Narbonne is na die Slag van Birra in 737 teruggewen en die More het geleidelik uit Gallië teruggetrek om 'n blywende teenwoordigheid in die Iberiese skiereiland te vestig onder die mag van die Emiraat van Cordoue.

Pepyn die Korte het die oorwinning van Septimanië voltooi, maar nie sonder aansienlike moeite nie: Die beleg van Narbonne het naamlik 7 jaar geduur. Die Sarasene is daar deur die laaste plaaslike, teen die tyd Moslem (en voormalige Ariane) Gote ondersteun, wat vyandig gesind was teenoor die Frankiese, en dus Katolieke, aanslag. Karel die Groete het hulle administratief gewys as deel van die Spaanse Mark, tot by die Èbre geannekseer en die gebied Mark of marquisat de Gothie (Gotiese Markisaat) genoem. Hierdie Mark het gereeld deurgeloop onder invalle van die Sarasene soos in 793 byvoorbeeld. Laasgenoemde is gelok deur die welvaart van Septimanië in die tydperk.

Septimanië het groot vooruitgang in Benediktynse monastiek wat deur Karel die Groete aangemoedig is beleef. Na die Verdrag van Verdun (843) het Septemanië deel geword van die koninkryk van Karel die Kale, Wes-Francië. Dit is in 865 in twee provinsies verdeel met twee hoofstede, Barcelona en Narbonne. Die koning Karel die Eenvoudige (893-929), het die oprig van verskeie kerke en kloosters in Septimanië ondersteun. Die eerste kastele is in die 10de eeu in stede opgerig en laïcs het besit van godsdienstige eiendom oorgeneem: aan die einde van die 10de eeu het die burggraaf Willem (Guillaume) Béziers en sy bisdom aan sy dogter bemaak. Na die bewind Karel die Eenvoudige het Septimanië die verstek heerskappy van die Frankiese konings ontsnap ten gunste van die biskoppe, die grawe van Provence en die Hertoë van Akwitanië.

In die feodale tydperk is daar van die Hertogdom van Narbonne (duché de Narbonne) gepraat, maar die titel wat aan die Grawe van Toulouse behoort het, het weinige werklike mag gehad, die politieke mag was gesetel in die verskillende plaaslike heerlikhede (seigneurs) (grawe van Mauguio, van Saint-Gilles, burggrawe van Narbonne, van Carcassonne, van Razès, van Béziers, van Agde, van Nîmes, seigneurs van Montpellier). Na die Albigensiese- of Kataarse kruistog (1215) is Septimanië in die koninklike domein geïntegreer en het dit as provinsie verdwyn.

Ontwikkeling van die term Septimanië

Dit is historici wat die term Septimanië, wat hulle in die werk van Gregorius van Tours aangetref het, aangeneem en oorgedra het. Dit is teen die 8ste, 9de en 10de eeue algemeen gebruik. Dit is in hulle geskrifte wat Septimanië na 'n deel van Narbonnaise verwys in die tydperk wat die gebied deur die Wesgote oorheers is en daarna deur die Franke. Daar kan gespekuleer word dat die term Septimanië na hulle mening meer bevredigend as Narbonnaise was wat te nou met die Romeinse Ryk geassosieer is, of Gothie wat weer nie Frankies genoeg was nie. In werklikheid het die term Septimanië nie buiten die gebruik daarvan deur die twee kerkmanne enige historiese betekenis gehad nie. Maar dit het 'n kulturele en literêre realiteit waarin dit gevorm is. Om die waarheid te sê as mens die term Septimanië oproep, weet mens nie eintlik waarna dit verwys nie, die Wesgotiese erfenis, dit wat Gotië was of wat dit vir plaaslike geleerdes en vakkundiges beteken nie...

Van die Wesgotiese dominase in Septimanië bly die Wesgotiese begraafplaas van Estagel behou te same met 'n baie interessante mobilier funéraire maar ver van die prag van die Skat van Guarrazar (wat naby Toledo ontdek is). Sewkere vanne wat "tipies" Katalaans is het 'n Germaanse oorsprong wat aan die Wesgote toegeskryf kan word: Aliès kom van Adalhaid (wat afkomstig is van die woord adal, adel, gelande). Jaubert is na aan Gautberht wat van gaut, die Gotiese volk, en van berht, briljant of helder, afkomstig is. Maar daar moet daarop gelet word dat daar in al die streke van Frankryk vanne is met Germaanse oorsprong. Die teenwoordigheid van die Wesgote kom ooreen met die tydstip toe die kerk se organisasie in plek gestel is. Die Saint-Gilles du Gard klooster, hoof pelgrimsbestemming in Languedoc-Roussillon, is gestig op die terrein waar die Wesgotiese koning Wamba, wat gekom het om die opstand van die Hertog Paul te onderdruk, die kluisenaar Gilles ontmoet het.

Septimanië en Languedoc-Roussillon

Na sy verkiesing as hoof van die regio (région) Languedoc-Roussillon in 2004 het Georges Frêche die gedagte om die naam van die région na Septimanie te verander, 'n term wat hy meen meer juis is as sy bestaande naam wat deur die DATAR. Die Regionale Raadhet begin om die term baie gereeld te gebruik. Hy het egter in sterk teenstand vasgeloop in 'n groot deel van die bevolking, veral onder die Roussillonnais, wat meen dat die term "Septimanie" hulle Katalaanse identiteit negeer en die dubbele kulturele identiteit wat in die naam Languedoc-Roussillon self vervang word tot niet maak. Verder dek die voormalige Septimanië nie presies die grense van die hedendaagse Languedoc-Roussillon nie.

Hierdie opposisie is gekristalliseer in 'n betoging waaraan 8 000 mense op 8 Oktober 2005 in Perpignan onder leiding van Georges Frêche die verandering van die naam verwerp het.