Cary Grant
| Cary Grant | |
| |
Grant in 1949.
| |
| Geboortenaam | Archibald Alexander Leach |
|---|---|
| Geboorte | 18 Januarie 1904 |
| Sterfte | 29 November 1986 (op 82) |
| Beroep(e) | Akteur |
| Aktiewe jare | 1922–1966 |
| Internet-rolprentdatabasis-profiel | |
Cary Grant (gebore as Archibald Alexander Leach; 18 Januarie 1904 – 29 November 1986) was ’n Britse akteur wat in 1942 ’n Amerikaanse burger geword het. Hy was bekend vir sy Transatlantiese aksent, sjarme en aantreklike voorkoms, en word beskou as een van die grootste sterre van klassieke Hollywood. Die Amerikaanse Rolprentinstituut het hom in 1999 aangewys as die tweede grootste manlike ster van die goue era van Hollywood, naas Humphrey Bogart. Grant was bekend vir sy komedie- en dramarolle.
Vroeë lewe en loopbaan
[wysig | wysig bron]Archibald "Archie" Leach is op 18 Januarie 1904 in Horfield, ’n voorstad van Bristol, gebore.[1] Hy was die tweede oudste seun van die fabriekswerkers Elias James Leach en Elsie Maria Kingdon.[2] Sy oudste broer, John, is in 1900 aan tuberkulosemeningitis oorlede.[3]
He had such a traumatic childhood, it was horrible. I work with a lot of kids on the street and I've heard a lot of stories about what happens when a family breaks down — but his was just horrendous. And he never really dealt with those things. He tried to. That's the reason he tried LSD ... he thought it was a gateway to God."
Archie se kinderjare was ongelukkig. Sy pa was ’n alkoholis[5] en sy ma ’n depressielyer.[6] Higham en Moseley beweer Archie het gegrief gevoel teenoor sy ma en beskryf haar as "wreed en despoties".[7] Hulle glo dit was omdat sy haar oudste seun aan die dood afgestaan het en Archie sy plek moes inneem.[8] Grant het later gesê hy het langer as normaalweg in babaklere rondgeloop en op ’n tyd "was ek nie seker of ek ’n seun of meisie is nie".[8] Sy pa het sy ma later in ’n sielkundige inrigting laat opneem en vir die negejarige seun gesê sy is "met ’n lang vakansie",[9] en later dat sy dood is.[5] Toe Archie 10 jaar oud was, het sy pa weer getrou en ’n nuwe lewe sonder sy seun begin.[4] Archie het eers op 31-jarige ouderdom uitgevind sy ma is nie dood nie.[10]
Hy het op vier en ’n half jaar begin skoolgaan. Hy was ’n onsekere, senuagtige kind. Hy het van die teater gehou en op ses jaar het hy bevriend geraak met ’n akrobategeselskap, "The Penders" of "Bob Pender Stage Troupe", en saam met hulle begin optree. Een van die dansers, Robert Lomas, het later vir hom ’n rolmodel geword.[11] Toe Archie se pa weer trou, het hy hom in Lomas en die geselskap se sorg gelaat. Archie het saam met die groep begin toer en in Maart 1911 het hy saam met hulle na New York gevaar,[12] waar hulle verskeie weke lank opgetree het voor hulle na Brittanje teruggekeer het.
In 1915 het hy aan die Fairfield Grammar School in Bristol begin skoolgaan waar "Gussie", soos sy skoolmaats hom genoem het, gou onder die seuns en meisies gewild geraak het vanweë sy aantreklike voorkoms en akrobatiese talent.[13] Hy het gou ’n reputasie vir stoutigheid gekry en dikwels geweier om sy huiswerk te doen.[14] Saans het hy in Bristol se teaters agter die verhoog gewerk.
In Maart 1918 is Archie uit Fairfield geskors.[15] Hy het weer by The Penders aangesluit, wat dié jaar in Noord-Engeland en Suid-Skotland getoer het.
Latere loopbaan
[wysig | wysig bron]
In 1920 het Leach op 16-jarige ouderdom weer saam met The Penders vir twee jaar na Amerika gereis, waar hulle opgetree het.[16] Toe die geselskap na Engeland terugkeer, het Leach in die VSA agtergebly om sy verhoogloopbaan daar voort te sit.[17]
Ná ’n toer deur Amerika en Kanada in 1924 het hy na New York teruggekeer. Daar het hy Jean Dalrymple en Dan Jarrott ontmoet en die drie het die Jack Janis-geselskap gestig wat in Mei 1926 begin toer het.[18] In 1928 het hy in ’n produksie van Polly verskyn wat as ’n ramp beskou is. Hy het egter die aandag getrek van J.J. Shubert, wat hom in 1929 ’n klein rol teenoor Jeanette MacDonald aangebied het in die Franse weergawe op Broadway van Boom-Boom. Daarna was hy in ’n produksie van A Wonderful Night. Hy het aandag begin trek, veral vanweë sy aantreklike voorkoms.[19]
Leach se spel in 1931 in Nikki is deur Ed Sullivan van The New York Daily News geprys en danksy dié resensie het hy ’n oudisie gedoen vir Casey Robinson se kortfilm van 10 minute, Singapore Sue (1932). Robinson het besef ’n nuwe ster is gebore en het hom ’n rol gegee, hoewel hy nie erkenning ontvang het nie.[20]
Leach het hierna ’n kontrak met Paramount Pictures geteken[21] en hy is gevra om sy naam te verander na "iets wat meer Amerikaans klink, soos Gary Cooper". Hy het die naam Cary gekies, van sy karakter in Nikki, en die van Grant van ’n lys wat deur Paramount se reklameafdeling opgestel is.[22]
Cary Grant het sy rolprentdebuut in 1932 in This Is the Night gemaak. Resensente het van sy spel gehou en die tydskrif Variety het dit as "treffend" beskryf.[23][24] Hy het daarna saam met Carole Lombard verskyn in Sinners in the Sun (1932), wat nie goed ontvang is nie.[25]
Nadat hy in nog vyf prente gespeel het, was hy in She Done Him Wrong en I'm No Angel te sien saam met Mae West. Die prent is nommer 75 op die Amerikaanse Rolprentinstituut se lys van snaaksste rolprente, "100 Years... 100 Laughs".[26][26]
Hierna was hy in paar minder suksesvolle flieks tot in 1935,[27] toe hy saam met Katharine Hepburn in Sylvia Scarlett (1935) gespeel het. Hulle sou later ook in Bringing Up Baby (1938), Holiday (1938) en The Philadelphia Story (1940) saam verskyn.[28] Hoewel die prent ’n kommersiële mislukking was, is sy spel deur resensente geprys, onder andere in die tydskrif Variety.[29]
Grant se eerste komedietreffer was Topper (1937). In dieselfde jaar het hy sy deurbraakrol in The Awful Truth vertolk.[30] In die volgende vier jaar was hy in verskeie klassieke komedies, onder meer Holiday (1938) en Bringing Up Baby (1938), albei teenoor Katharine Hepburn. In 1940 was hy in The Howards of Virginia, The Philadelphia Story saam met Hepburn en James Stewart, His Girl Friday saam met Rosalind Russell en My Favorite Wife. In dié tyd het hy ook die avontuurprente Gunga Din (1939) en Only Angels Have Wings (1939) voltooi, asook die dramas Penny Serenade (1941) en Suspicion (1941), laasgenoemde met Alfred Hitchcock as regisseur. Hy het daarna weer saam met Hitchcock gewerk aan Notorious (1946), To Catch a Thief (1955) en North by Northwest (1959). In 1952 was hy saam met Ginger Rogers en Marilyn Monroe in Monkey Business.[31]
Grant was een van die eerste akteurs wat onafhanklik geword het deur die "ateljeestelsel" te verlaat wat alle aspekte van hul lewe beheer het. Hy het self besluit in watter prente hy wou speel en kon soms selfs onderhandel om ’n deel van sy prente se wins te kry – iets ongehoords vir dié tyd.
In die laat 1950's het hy sy eie vervaardigingsmaatskappye gestig en vyf prente gemaak: Indiscreet (1958), The Grass Is Greener (1960), Operation Petticoat (1959), That Touch of Mink (1962) en Father Goose (1964). Hitchcock het hom gevra om in die 1966-fliek Torn Curtain te speel, maar moes uitvind Grant het afgetree.[32]
Grant is vir twee Oscars benoem, vir Penny Serenade (1941) en None But the Lonely Heart (1944),[33] maar het nooit een vir toneelspel gewen nie. Hy het wel in 1970 ’n Oscar vir sy lewenslange bydrae ontvang.[34]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Higham & Moseley 1990, p. 1.
- ↑ Wansell 1996, p. 13.
- ↑ Eliot 2004, p. 25.
- ↑ 4,0 4,1 "Cary Grant's LSD 'gateway to God'". The Sydney Morning Herald (in Engels). 18 Oktober 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Oktober 2019. Besoek op 14 Oktober 2015.
- ↑ 5,0 5,1 Klein 2009, p. 32.
- ↑ Weiten 1996, p. 291.
- ↑ Higham & Moseley 1990, p. xiii.
- ↑ 8,0 8,1 Higham & Moseley 1990, p. 4.
- ↑ Vermilye 1973, p. 13.
- ↑ Connolly 2014, p. 209.
- ↑ Higham & Moseley 1990, pp. 7-8.
- ↑ Higham & Moseley 1990, p. 13.
- ↑ Higham & Moseley 1990, p. 18.
- ↑ Higham & Moseley 1990, pp. 19-20.
- ↑ Fells 2015, p. 105.
- ↑ "Reviews Penny Serenade". Cary Grant.net. Besoek op 15 Desember 2015.
- ↑ Roberts 2014, p. 100.
- ↑ Higham & Moseley 1990, p. 39.
- ↑ Higham & Moseley 1990, pp. 44-5.
- ↑ Higham & Moseley 1990, p. 50.
- ↑ Vermilye 1973, p. 19.
- ↑ Eliot 2004, p. 57.
- ↑ Eliot 2004, p. 63.
- ↑ Hall, Mordaunt (16 April 1932). "This Is the Night (1932)". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Junie 2017. Besoek op 17 November 2015.
- ↑ Vermilye 1973, p. 23.
- ↑ 26,0 26,1 "AFI's 100 Funniest American Movies Of All Time" (in Engels). American Film Institute. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Augustus 2019. Besoek op 16 November 2015.
- ↑ Vermilye 1973, pp. 39–47.
- ↑ Vermilye 1973, pp. 146–148.
- ↑ Vermilye 1973, pp. 48–49.
- ↑ Gehring 2002, p. 115.
- ↑ Shevey 1990, p. 204.
- ↑ Coffin 2014, p. 175.
- ↑ Crouse 2005, p. 99.
- ↑ Prono 2008, p. 127.
Bronne
[wysig | wysig bron]- Coffin, Lesley L. (11 September 2014). Hitchcock's Stars: Alfred Hitchcock and the Hollywood Studio System. Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1-4422-3078-1.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Connolly, Kieron (16 Maart 2014). Dark History of Hollywood: A century of greed, corruption and scandal behind the movies. Amber Books Ltd. ISBN 978-1-78274-177-0.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Crouse, Richard (2005). Reel Winners: Movie Award Trivia. Dundurn. ISBN 978-1-55002-574-3.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Eliot, Marc (2004). Cary Grant: A Biography. New York: Crown Publishing Group. ISBN 978-0-307-20983-2.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Fells, Maurice (15 Julie 2015). The Little Book of Bristol. History Press Limited. ISBN 978-0-7509-6543-9.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Gehring, Wes D. (2002). Romantic Vs. Screwball Comedy: Charting the Difference. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-8108-4424-7.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Higham, Charles; Moseley, Roy (1990). Cary Grant: The Lonely Heart. Avon Books. ISBN 978-0-380-71009-6.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Klein, Terrance W. (2009). Vanity Faith: Searching for Spirituality Among the Stars. Liturgical Press. ISBN 978-0-8146-3220-8.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Prono, Luca (2008). Encyclopedia of Gay and Lesbian Popular Culture. ABC-CLIO. ISBN 978-0-313-33599-0.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Roberts, Paul G. (2 Oktober 2014). Style Icons Vol 1 Golden Boys. Fashion Industry Broadcast. ISBN 978-1-62776-032-4.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) (a probable mirror/plagiarism of Wikipedia case) - Shevey, Sandra (7 September 1990). The Marilyn Scandal. Arrow. ISBN 978-0-09-960760-1.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Vermilye, Jerry (1 Januarie 1973). Cary Grant. Pyramid Publications. ISBN 978-0-515-03246-8.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Wansell, Geoffrey (1996). Cary Grant, Dark Angel. Arcade Pub. ISBN 978-1-55970-369-7.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Weiten, Wayne (1996). Psychology: Themes and Variations. Brooks/Cole. ISBN 978-0-534-33926-5.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp)
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Cary Grant by AllMovie
- Cary Grant in die Internet-rolprentdatabasis
- Cary Grant in die Internet-Broadway-databasis
- Cary Grant in die TCM-rolprentdatabasis
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Cary Grant.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
Normdata  |
|
|---|