Gaan na inhoud

Ayurveda

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

 Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie.
Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word.
Dhanvantari, 'n avatar van Vishnu, is die Hindoe-god wat met Ayurveda verbind word.
Hierdie artikel is deel van 'n reeks oor
Alternatiewe medisyne, pseudomedisyne en skynwetenskappe
s • b • w

Ayurveda is 'n alternatiewe medisyne-stelsel met historiese wortels in die Indiese subkontinent.[1] Die teorie en praktyk van Ayurveda is pseudowetenskaplik.[2][3]

Johannes Quack, skrywer van die boek Disenchanting India: Organized Rationalism and Criticism of Religion in India, sê "Gewone lede het my vertel hoe hulle sommige van hierdie pseudowetenskappe beoefen, privaat of as gesertifiseerde dokters, meestal Ayurveda."[4]

Die redakteurs van die boek Pseudoscience: The Conspiracy Against Science se "Ayurveda, 'n tradisionele Indiese medisyne, is die onderwerp van meer as 'n dosyn tydskrifte met sommige van hierdie 'vakkundige' tydskrifte wat slegs aan Ayurveda gewy is, ander aan Ayurveda en ander pseudowetenskappe. Die meeste huidige Ayurvedanavorsing kan as 'tandemuiswetenskap' geklassifiseer word, navorsing wat iets wat nie deur wetenskap gewys is om te bestaan nie, as uitgangspunt aanvaar. Ayurveda is 'n lankbestaande stelsel van oortuigings en tradisies, maar die beweerde effekte daarvan is ook nie wetenskaplik bewys nie. Die meeste Ayurvedanavorsers kan net sowel die tandmuis bestudeer. Die Duitse uitgewers Wolters Kluwer het die Indiese vrye toeganguitgewer Medknow in 2011 gekoop en het sy hele vloot tydskrifte verkry, insluitend dié wat toegewy is aan onderwerpe oor pseudowetenskap soos An International Quarterly Journal of Research in Ayurveda."[2]

Die Indiese mediese vereniging, 'n nasionale vrywillige organisasie van dokters in Indië, beskryf die praktyk van medisyne deur Ayurvedapraktisyns as kwaksalwery. Die vereniging se webbald stel dit as volg: "Die doel van hierdie samevatting van hofbevele en verskillende reëls en regulasies is om dokters die kennis te gee oor spesifieke bepalings en bevele wat kwaksalvery deur ongekwalifiseerde mense, praktisyns van Indiese en geïntegreerde medisyne, uitoefen om moderne geneeskunde te beoefen."[5]

Ayurveda word veral in Indië en Nepal beoefen, waar ongeveer 80% van die bevolking daarvan gebruik maak.[6][7][8] Die Amerikaanse departement van gesondheid en menslike dienste verklaar dat "die meerderheid van Indië se bevolking Ayurveda uitsluitlik of gekombineer met konvensionele Westerse medisyne gebruik, en dat dit in verskillende vorme in Suidoos-Asië beoefen word".[9]

Ayurveda en Koronavirus-siekte

[wysig | wysig bron]

Voordat entstowwe vir die voorkoming van SARS-CoV-2-infeksie beskikbaar gestel is, is verskillende vorme van Ayurveda-behandelings oorweeg en sommige is geëvalueer om COVID-19 te behandel.[10][11] Hierdie studies is bevorder deur die regering van Indië en die Ayush-ministerie, wat die belangrikheid van Ayurveda en "huisrate" in plaas van inentings bevorder het. Die Indiese regering het 'n protokol vir die behandeling en voorkoming van COVID-19 op Ayurved en joga vrygestel. Hulle beweer dat die protokol gebruik maak van "Kennis uit die klassieke Ayurveda en ervaring uit kliniese praktyke, empiriese bewyse en biologiese aanneemlikheid en opkomende tendense van deurlopende kliniese studies"[12] Selfs betroubare koerante is aangemoedig om resepte vir "immuniteitsversterkende tonika" te publiseer wat gebruik maak van algemene items, soos gemmer, borrie en basiliekruid.[13] Ayurvediese skole het die drink van kruietee soos chai-tee, pranayama-oefeninge en meditasie bevorder as maniere om die immuunstelsel te versterk en infeksie deur SARS-CoV-2 te voorkom.[14] Die verkoop van Ayurvediese medisyne gedurende hierdie tydperk het met 50 tot 90% gestyg en het toegeneem met elke opeenvolgende infeksiegolf.[15]

Die Indiese mediese vereniging, 'n groep van meer as 'n kwartmiljoen moderne geneeskundiges, het geëis dat die minister van gesondheid, Harsh Vardhan, bewys lewer van die doeltreffendheid van die behandelings; as hy dit nie kan doen nie, het die vereniging geskryf, Vardhan "veroorsaak 'n bedrog vir die land en liggelowige pasiënte deur plasebo's as dwelms te noem. Dit is 'n gevaarlike neiging om enige geneesmiddel sonder bewyse vir 'n dodelike siekte aan te beveel wat meer as 100,000 Indiese lewens geëis het. " Die Indiese mediese vereniging het ook die kliniese studies van Ayurveda as 'onoortuigend' afgemaak.[16]

Terwyl Indië gesukkel het met een van die ergste COVID-19-uitbrake ter wêreld, te midde van 'n tekort aan suurstof, medisyne en entstowwe, het Baba Ramdev, stigter van 'n tradisionele medisyne-ryk, onbewese kruiepille en joga-geneesmiddels vir COVID-19 gesmous, terwyl hy moderne medisyne as "Dom" bestempel het en die land se honderdduisende sterftes aan koronavirus op moderne medisyne geblameer het. Ramdev het noue bande met die Hindoe-nasionalistiese regering van Indië en het die ondersteuning van die minister van gesondheid geniet.[17]

Wetenskaplike bewyse

[wysig | wysig bron]

Daar is geen goeie bewyse dat Ayurveda effektief is vir die behandeling van enige siekte nie.[18] Daar is bevind dat van Ayurvediese preparate lood, kwik en arseen bevat,[19] stowwe wat bekend is as skadelik vir die mens. In 'n studie van 2008 is gevind dat bykans 21% van die Amerikaanse en Indiese vervaardigde patent-Ayurvediese medisyne wat op die internet verkoop word, giftige vlakke van swaar metale bevat.[20] Die gevolge vir die volksgesondheid van sulke metaalbesmettings in Indië is onbekend.[20]

Beweerde meganismes van werking

[wysig | wysig bron]
Die drie dosas en die vyf groot "elemente" waaruit hulle bestaan

In Ayurveda-tekste word die balans van die Doṣa (drie kategorieë of tipes stowwe wat vermoedelik in 'n persoon se liggaam voorkom) beklemtoon, en die onderdrukking van natuurlike drange word as ongesond beskou en word beweer dat dit tot siekte kan lei.[21] Ayurveda-verhandelinge beskryf drie elementêre doṣas, nl. vāta, pitta en kapha, en meld dat die balans (sāmyatva) van die doṣas gesondheid tot gevolg het, terwyl wanbalans (viṣamatva) siektes tot gevolg het. Ayurveda-verhandelinge verdeel medisyne in agt kanonieke komponente. Ayurveda-praktisyns het sedert die begin van die gewone era verskeie medisinale voorbereidings en chirurgiese prosedures ontwikkel.[22]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Ayurveda -terapieë het oor meer as twee millennia verander en ontwikkel.[23] Terapieë sluit in medisyne, spesiale dieet, meditasie, joga, massering, lakseermiddels, enemas en olies.[18][24] Medisyne is tipies gebaseer op komplekse kruieverbindings, minerale en metaalstowwe (miskien onder die invloed van vroeë Indiese alchemie). Antieke Ayurveda-tekste het ook chirurgiese tegnieke geleer, waaronder neusoperasies, niersteen-ekstraksies, hegtings en steke en die ekstraksie van vreemde voorwerpe.[21][25]

Die belangrikste klassieke Ayurveda-tekste begin met die verslae van die oordrag van mediese kennis van die gode na die wyses, en dan na die dokters.[26] In die Sushruta Samhita (Sushruta se versameling) het Sushruta geskryf dat Dhanvantari, Hindoe-god van Ayurveda, vleesgeword het as 'n koning van Varanasi en medisyne geleer het aan 'n groep dokters, waaronder Sushruta.[27][28] Ayurveda is aangepas vir Westerse verbruik, veral deur Baba Hari Dass in die 1970's en Maharishi Ayurveda in die 1980's. Sommige geleerdes beweer dat Ayurveda ontstaan ​​het in die prehistoriese tyd,[29][30] en dat sommige van die konsepte van Ayurveda bestaan ​​het sedert die tyd van die Indusvalleibeskawing of selfs vroeër.[31] Ayurveda het gedurende die Vediese tydperk aansienlik ontwikkel en later het sommige van die nie-Vediese stelsels soos Boeddhisme en Jainisme ook mediese konsepte en praktyke ontwikkel wat in die klassieke Ayurveda-tekste voorkom.[31]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Ayurveda". Oxford University Press (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2018. Besoek op 30 Julie 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 Kaufman, Allison B.; Kaufman, James C., reds. (2018). Pseudoscience: The Conspiracy Against Science (in Engels). MIT Press. p. 293. ISBN 978-0-262-03742-6.
  3. ↑ Semple, D.; Smyth, R. (2019). Chapter 1: Thinking about psychiatry. p. 24. doi:10.1093/med/9780198795551.003.0001. ISBN 978-0-19-879555-1. Hierdie pseudowetenskaplike teorieë kan metafisiese met empiriese aansprake verwar (bv.Ayurvediese medisyne) {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  4. ↑ Quack, Johannes (2011). Disenchanting India: Organized Rationalism and Criticism of Religion in India. Oxford University Press. p. 213. ISBN 978-0-19-981260-8.
  5. ↑ "IMA Anti Quackery Wing". Indian Medical Association (in Engels).
  6. ↑ Dargan, Paul I.; Gawarammana, Indika B.; Archer, John R.H.; House, Ivan M.; Shaw, Debbie; Wood, David M. (2008). "Heavy metal poisoning from Ayurvedic traditional medicines: An emerging problem?". International Journal of Environment and Health (in Engels). 2 (3/4): 463. doi:10.1504/IJENVH.2008.020936.
  7. ↑ "Weeklong programme to observe Health Day". The Himalayan Times (in Engels). The Himalayan Times. 28 Oktober 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Maart 2017. Besoek op 30 Julie 2021. In Nepal ontvang 80 persent van die bevolking Ayurvediese medisyne as noodhulp.
  8. ↑ Alam, Zulfeequar (2008). Herbal Medicines (in Engels). New Delhi, India: A.P.H. Publishing. p. 122. ISBN 978-81-313-0358-0.
  9. ↑ "Ayurvedic Medicine: An Introduction" (in Engels). U.S. Department of Health & Human Services, National Institutes of Health National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH). Augustus 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Oktober 2014.
  10. ↑ Borse, Swapnil; Joshi, Manali; Saggam, Akash; Bhat, Vedika; Walia, Safal; Marathe, Aniket; Sagar, Sneha; Chavan-Gautam, Preeti; Girme, Aboli; Hingorani, Lal; Tillu, Girish (11 Junie 2021). Silman, Israel (red.). "Ayurveda botanicals in COVID-19 management: An in silico multi-target approach". PLOS ONE (in Engels). Public Library of Science (PLoS). 16 (6): e0248479. doi:10.1371/journal.pone.0248479. ISSN 1932-6203.
  11. ↑ Rastogi, Sanjeev; Pandey, Deep Narayan; Singh, Ram Harsh (2020). "COVID-19 pandemic: A pragmatic plan for ayurveda intervention". Journal of Ayurveda and Integrative Medicine (in Engels). Elsevier BV. doi:10.1016/j.jaim.2020.04.002. ISSN 0975-9476.
  12. ↑ "National Clinical Management Protocol based on Ayurveda and Yoga for management of Covid-19" (pdf) (in Engels). Ministry of Ayush. Besoek op 2 Augustus 2021.
  13. ↑ Desai, Shikha (29 Mei 2021). "Why Ayurveda gained a lot of popularity since Covid-19". The Times of India (in Engels). Besoek op 2 Augustus 2021.
  14. ↑ "Ayurvedic Perspective on COVID-19". Leading Ayurveda School (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Augustus 2021. Besoek op 2 Augustus 2021.
  15. ↑ India Today Television (12 April 2021). "Second wave of Covid-19 brings back the 'Ayurveda Swag', huge demand for Ayurvedic products". India Today. Besoek op 2 Augustus 2021.
  16. ↑ "'A fraud on the nation': critics blast Indian government's promotion of traditional medicine for COVID-19". Science (in Engels). 15 Oktober 2020. Besoek op 2 Augustus 2021.
  17. ↑ "Indian doctors protest herbal treatments being touted for COVID-19". National Geographic Science (in Engels). 2 Junie 2021. Besoek op 2 Augustus 2021.
  18. ↑ 18,0 18,1 "Ayurvedic medicine | Complementary and alternative therapy | Cancer Research UK". www.cancerresearchuk.org (in Engels). Besoek op 2 Augustus 2021.
  19. ↑ "Is Ayurveda treatment approved in the U.S?". WebMD (in Engels).
  20. ↑ 20,0 20,1 Saper RB; Phillips RS; Sehgal A; Khouri, N; Davis, RB; Paquin, J; Thuppil, V; Kales, SN (2008). "Lead, mercury, and arsenic in US- and Indian-manufactured medicines sold via the internet". JAMA (in Engels). 300 (8): 915–923. doi:10.1001/jama.300.8.915. PMC 2755247. PMID 18728265.
  21. ↑ 21,0 21,1 Wujastyk, D. (2003). The Roots of Ayurveda: Selections from Sanskrit Medical Writings (in Engels). Penguin Books. ISBN 978-0-14-044824-5.
  22. ↑ Sharma, Priya Vrat (1992). History of Medicine in India (in Engels). New Delhi: Indian National Science Academy.
  23. ↑ Meulenbeld, Gerrit Jan (1999). "Introduction". A History of Indian Medical Literature (in Engels). Groningen: Egbert Forsten. ISBN 978-90-6980-124-7.
  24. ↑ "What Is Ayurveda?". WebMD (in Engels). Besoek op 2 Augustus 2021.
  25. ↑ Mukhopadhyaya, Girindranath (1913). The Surgical Instruments of the Hindus, with a Comparative Study of the Surgical Instruments of the Greek, Roman, Arab, and the Modern European Surgeons (in Engels). Calcutta: Calcutta University. ISBN 978-0-404-13340-5. Besoek op 16 Oktober 2015.
  26. ↑ Zysk, Kenneth G. (1999). "Mythology and the Brāhmaṇization of Indian medicine: Transforming Heterodoxy into Orthodoxy". In Josephson, Folke (red.). Categorisation and Interpretation (in Engels). Meijerbergs institut för svensk etymologisk forskning, Göteborgs universitet. pp. 125–145. ISBN 978-91-630-7978-8.
  27. ↑ Bhishagratna, Kaviraj Kunjalal (1907). An English Translation of the Sushruta Samhita Based on Original Sanskrit text (in Engels). Calcutta: K. K. Bhishagratna.
  28. ↑ "Dhanvantari" (in Engels). Encyclopædia Britannica online. 2010. Besoek op 2 Augustus 2021.
  29. ↑ Tyagi, Dinesh Kumar (2005). Pharma Forestry : A Field Guide To Medicinal Plants (in Engels). Atlantic Publishers. p. 34. ISBN 978-81-269-0407-5.
  30. ↑ Hansch, Corwin; Sammes, Peter George; Kennewell, Peter D.; Taylor, John Bodenhan (1990). Comprehensive medicinal chemistry: the rational design, mechanistic study & therapeutic application of chemical compounds (in Engels). Pergamon Press. p. 114.
  31. ↑ 31,0 31,1 Gupta, Pankaj; Sharma, Vijay Kumar; Sharma, Sushma (2014). Healing Traditions of the Northwestern Himalayas (in Engels). Springer. p. 23. ISBN 978-81-322-1925-5.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Ayurveda&oldid=2618203"