Wys bron van Eduard die Martelaar

{{Inligtingskas2
|naam = Eduard die Martelaar
|kleur = #ccf
|titel = ''Koning van Engeland''
|beeld = Edward the Martyr by Edwards detail.jpg
|beeld_wydte = 180px
|beeld_onderskrif = 
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1 = Huis
|1 = [[Huis van Wessex|Wessex]]
|opskrif2 = Regeer
|2 = [[8 Julie]] [[975]] – [[18 Maart]] [[978]]
|opskrif3 = Voorganger
|3 = [[Edgar die Vreedsame|Edgar]]
|opskrif4 = Opvolger
|4 = [[Ethelred II van Engeland|Ethelred II]]
|opskrif5 = 
|5 =
|opskrif6 = 
|6 = 
|opskrif7 = Gebore
|7 = ca. [[962]]
|opskrif8 = Oorlede
|8 = [[18 Maart]] [[978]]; [[Dorset]], [[Engeland]]
|opskrif9 = Vader
|9 = [[Edgar die Vreedsame|Edgar]]
|opskrif10 = Moeder
|10 = [[Ethelfleda]]
}}
{{Inligtingskas Heilige
|naam=Sint Eduard die Martelaar
|geboortedatum=ca. [[962]]
|geboorteplek=
|sterftedatum=[[18 Maart]] [[978]]
|sterfteplek=[[Dorset]], [[Engeland]]
|feesdag=[[18 Maart]]
|vereer_in=[[Rooms-Katolieke Kerk]]<br />[[Oosters-Ortodokse Kerk]]<br />[[Anglikaanse Gemeenskap]]
|beeld=Edward the Martyr - MS Royal 14 B VI.jpg
|beeldgrootte=200px
|byskrif=
|titels=Koning van Engeland, Martelaar
|saligverklaringsdatum = 
|saligverklaringplek = 
|saligverklaar_deur = 
|heiligverklaringsdatum = [[1008]]
|heiligverklaringsplek = [[Rome]]
|heiligverklaring_deur = [[Pous Johannes XVIII]]
|attribute=geklee soos 'n koning met 'n dolk en 'n koppie, 'n smous of 'n septer
|beskermheilige=
|pelgrimsoord=Shaftesbury-abdy (vernietig)
|onderdrukkingsdatum=
|onderdrukking_deur=
|omstredenhede=
|gebed=
}}

'''Eduard die Martelaar''' ([[Engels]]: ''Edward the Martyr''; c. [[962]] – [[18 Maart]] [[978]]) was waarskynlik die buite-egtelike seun van [[Edgar die Vreedsame]] en [[Ethelfleda]], ’n non wat hy verlei het,<ref>Hart, "Edward", bl. 783; Williams, ''Æthelred the Unready'', bl. 3.</ref> hoewel verskeie weergawes van sy afkoms bestaan. Hy het sy pa in 975 opgevolg as koning van [[Engeland]], maar is ná ’n paar jaar vermoor. Eduard is beskou as ’n groot Christen en is in [[1001]] tot [[heilige]] verklaar.

== Bewind en dood ==
Sy troonbestyging is betwis deur ’n groep mense onder leiding van sy stiefma, koningin [[Elfrida]]. Sy het gevoel haar seun en Eduard se halfbroer, [[Ethelred II van Engeland|Ethelred]], moes koning geword het. Eduard het egter groter steun gehad. ’n Paar jaar later is hy vermoor terwyl hy Elfrida en Ethelred besoek het. Sommige bronne meld nie wie hom vermoor het nie, terwyl ander beweer hy is deur Elfrida vermoor<ref>Williams, ''Æthelred the Unready'', bl. 12–13; Miller, ''Edward the Martyr''; Dales, ''Dunstan'', bl. 103.</ref> of laat vermoor. Hy is sonder koninklike seremonie in [[Wareham]] begrawe.

== Kultus rondom Eduard ==
Eduard se liggaam is vroeg in 980 met groot seremonie herbegrawe by [[Shaftesbury-abdy]]. In 1001 is sy oorskot na ’n meer prominente plek in die abdy geskuif, waarskynlik met die seëning van sy halfbroer, koning Ethelred. In dié tyd is Eduard tot heilige verklaar. Sy feesdag is op 18 Maart, die dag van sy moord.

In die [[16de eeu]] onder koning [[Hendrik VIII van Engeland|Hendrik VIII]] is talle [[klooster]]s gesluit en heilige plekke verwoes, maar Eduard se oorskot is versteek om te keer dat dit geskend word.<ref name="life">{{citation | last =Serfes | first =Nektarios | author-link = | last2 = | first2 = | author2-link = | title =The Life of Among the Saints Edward the Martyr, King of England | publisher =Saints Constantine & Helen Greek Orthodox Church | date = | year = | url =http://www.serfes.org/lives/stedward.htm | 12 =URL besoek op 26 September 2007 | access-date = 8 Augustus 2009 | archivedate =18 Oktober 2012 | archiveurl =https://web.archive.org/web/20121018022702/http://serfes.org/lives/stedward.htm }}</ref> In [[1931]] het J. Wilson-Claridge die oorskot gevind tydens ’n argeologiese opgrawing. Die beenkundige T.E.A. Stowell het bevestig dat dit wel Eduard s’n is. In 1970 het ’n ondersoek getoon dat die jong man op dieselfde manier as Eduard gesterf het.<ref name="NN">{{cite web |title=St Edward the Martyr |work=Necropolis Notables |publisher=The Brookwood Cemetery Society |url=http://www.tbcs.org.uk/st_edward_the_martyr.htm |access-date=11 September 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161017123751/http://www.tbcs.org.uk/st_edward_the_martyr.htm |archive-date=17 Oktober 2016 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref>

Die oorskot is later na ’n kerk in die [[Brookwood-begraafplaas]] in [[Woking]], [[Surrey]], geskuif. Die kerk heet tans die ''St. Edward the Martyr Orthodox Church''.

== Verwysings en verdere leesstof ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Nederlandse Wikipedia-artikel [[:nl:Eduard de Martelaar]]''
{{Verwysings}}
* {{citation |url=http://www.jstor.org/pss/3021114 |last=Fisher |first=D. J. V. |title=The Anti-Monastic Reaction in the Reign of Edward the Martyr |journal=Cambridge Historical Journal |volume=10 |issue=3 |year=1952 |location=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |pages=254–270 |URL besoek op 2007-12-09}}
* {{citation |last=Dales |first=Douglas J. |title=Dunstan: Saint and Statesman |publisher=Lutterworth Press |location=Cambridge |year=1988 |isbn=0-7188-2704-X }}
* {{citation |last=Fell |first=Christine |title=Edward, King and Martyr |series=Leeds Texts and Monographs |year=1971 |location=Leeds |publisher=University of Leeds School of English |isbn=0-902296-07-8 }}
* {{citation |last=Higham |first=Nick |title=The Death of Anglo-Saxon England |location=Stroud |publisher=Sutton |year=1997 |isbn=0-7509-2469-1}}
* {{citation |last=Miller |first=Sean |contribution=Edward the Martyr |editor-first=Michael |editor-last=Lapidge |title=The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England |location=Oxford |publisher=Blackwell |year=1999 |isbn=0-631-22492-0 |page=163}}
* {{citation |last=Williams |first=Ann |title=Æthelred the Unready: The Ill-Counselled King |publisher=Hambeldon & London |location=Londen |year=2003 |isbn=0-85285-382-4}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Edward the Martyr}}
* {{nl}} [http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/03/18/03-18-0979-Edward-Martelaar.php Edward de Martelaar (Heiligen-3s)]
* {{en}} [http://saints.sqpn.com/sainte36.htm Saint Edward the Martyr (Patron Saint Index)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080511163536/http://saints.sqpn.com/sainte36.htm |date=11 Mei 2008 }}
* {{en}} [http://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=862 St. Edward the Martyr (Catholic Online)]

{{Monarge van Engeland}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Engelse monarge]]
[[Kategorie:Geboortes in 962]]
[[Kategorie:Heiliges in die Christendom]]
[[Kategorie:Huis van Wessex]]
[[Kategorie:Mense in die 10de eeu]]
[[Kategorie:Sterftes in 978]]
[[Kategorie:Geboortes in die 960's]]