Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigiemand verbeter en uitgebrei kan word.	Maandag, 14 April 2025 Hier is tans 123 617 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n wêreldklas-ensiklopedie in Afrikaans te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Die nasionale vlag van Noorweë (Bokmal: Norges flagg; Nynorsk: Det norske flagget) is in 1821 ontwerp deur Fredrik Meltzer en op 13 Julie dieselfde jaar amptelik in gebruik geneem. Die vlag vertoon ’n donkerblou kruis met wit fraiings op ’n donkerrooi veld. Die vertikale arm van die kruis is in die rigting van die vlagpaal verskuif volgens die patroon van die ander Skandinawiese vlae. Die handelsvlag het ’n vlagverhouding van 16:22 en die staatsvlag ’n vlagverhouding van 16:27. Die rooi kleur is PMS 200 en die blou kleur PMS 281 volgens die Pantone-kleurstelsel, onderskeidelik #BA0C2F (rooi) en #00205B (blou) (en #FFFFFF (wit) in die RGB-stelsel.

Meltzer het sy voorstel net betyds ingedien wat op 4 Mei 1821 in die parlement uitgestal is saam met ’n groot aantal ander voorstelle. Dit is in die daaropvolgende twee weke deur albei kamers goedgekeur. Meltzer self het geen skriftelike verduideliking verskaf vir sy keuse van ontwerp en kleure nie. Sy bedoelings kan egter afgelei word uit ’n vroeëre brief van 30 April met sy kommentaar oor die voorstel van die vlagkomitee. Dié ontwerp was kwartaalliks rooi en wit verdeel. Meltzer het beswaar aangeteken teen die kleure omdat hulle te naby aan dié van die Deense vlag was. Hy het bygevoeg dat dit ewe onvanpas sou wees om die kleure te kies van enige van “daardie lande waarmee ons verband hou of waarmee ons verbind was”. Pleks daarvan het hy ’n driekleur in rooi, wit en blou voorgestel, “drie kleure wat nou vryheid aandui, soos ons dit gesien het in die Franse vlag van vryheid, en steeds sien in dié van die Nederlanders en Amerikaners, en in die Unie van die Engelse”.

Sy uiteindelike keuse ’n paar dae later van ’n Skandinawiese kruis was duidelik gebaseer op die tradisie wat deur die ander Nordiese lande Denemarke en Swede gevestig is. Hierdie kruis verteenwoordig Christenskap. Die rooi en blou kleure het ook eksplisiet na die ooreenstemmende twee lande verwys, die voormalige en destydse unievennote. Almal wat plaaslik, in die pers of in die parlement aan die vlagbesprekings deelgeneem het, het duidelik verstaan wat daardie kleure beteken het. ’n Oorwegend rooi vlag het baie aanhangers gehad onder diegene wat geheg was aan die unie met Denemarke of aan sy vlag, wat oor eeue heen ook dié van Noorweë was. Ander, wat Denemarke as ’n onderdrukker beskou het, was ten gunste van die blou kleur wat verband hou met die nuwe Sweedse dinastie wat gesien is as meer ontvanklik vir die Noorse ambisies van outonomie. Gevolglik het die meeste van die ander vlagvoorstelle op die agenda óf rooi óf blou as die oorheersende kleur gehad, na gelang van die politieke voorkeure van die voorstellers.

...lees verder

In die nuus

Netumbo Nandi-Ndaitwah is ingesweer as Namibië se vyfde president; sy is die eerste vrou wat in dié pos dien.
Die voormalige Zimbabwiese swemster Kirsty Coventry is tot nuwe president van die Internasionale Olimpiese Komitee (IOK) verkies; sy sal in Junie 2025 Thomas Bach opvolg en die eerste vrou in dié pos word.
Frankryk wen tydens die Sesnasies-toernooi in 2025 sy 27ste titel, terwyl Georgië tydens die Europese Rugbykampioenskap hul 17de titel inpalm. Daarbenewens kwalifiseer Georgië, Portugal, Roemenië en Spanje vir die Rugbywêreldbeker 2027 in Australië.
Indië wen die eindwedstryd van die negende Kampioenetrofeetoernooi teen Nieu-Seeland met vier paaltjies en palm sodoende sy derde titel in. Australië en Suid-Afrika was die ander twee semi-finaliste.
Tydens die Duitse federale verkiesing wen die CDU/CSU met 28,5% voor die AfD (20,8%), die SPD (16,4%), die Groenes (11,6%) en die Linke (8,8%).

Het u geweet...

... dat 'n lid van die Britse koningshuis in Suid-Afrika gesterf het? Prins Christian Victor van Sleeswyk-Holstein het tydens die Anglo-Boereoorlog op 29 Oktober 1900 in Pretoria aan maagkoors gesterf.

... dat die laaste moedertaalspreker van Kornies in 1780 gesterf het? Kornies is, soos Wallies en Bretons, 'n Keltiese taal van die Britonse groep. Dit is in Cornwall gepraat en pogings is in 1904 vir die eerste keer aangewend om die taal te laat herleef.

... dat 'n Noord-Germaanse of Skandinawiese taal vroeër in Skotland gepraat is? Op die Shetland- en Orkney-eilande en in Caithness op die vasteland is die uitgestorwe Norn gepraat. Nadat die eilande in die 15de eeu deur Noorweë aan Skotland teruggegee is, is dit deur Skots vervang.

... dat Clarens in die Oos-Vrystaat vernoem is na Clarens, die noordwestelike stadswyk in Montreux, Switserland, waar president Paul Kruger van die Zuid-Afrikaansche Republiek oorlede is?

... dat Noord-Sotho nie 'n enkele taal is nie, al is dit 'n amptelike taal van Suid-Afrika? Dit is bloot 'n versamelnaam vir 'n klomp verwante tale, waarvan Pedi die grootste aantal sprekers het en die amptelike skryfwyse bepaal.

Vandag in die geskiedenis

14 April: Dag van die Georgiese taal (1978); N'Ko-alfabet-dag in Wes-Afrika (1949).

1739 – Hendrik Swellengrebel, die man na wie Swellendam vernoem is, word goewerneur van die Kaap en ook die eerste een wat in die Kaap gebore is.
1912 – Die RMS Titanic bots teen 'n ysberg op sy eerste vaart en sink teen 02:20 die volgende dag.
1962 – Georges Pompidou word eerste minister van Frankryk.
1981 – Die Columbia-ruimtependeltuig voltooi sy eerste toetsvlug suksesvol.
1986 – Die Verenigde State bombardeer Libië uit weerwraak vir Libië se ondersteuning van terrorisme teen die VSA.