İçeriğe atla

Uygur Pinyin yazısı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Uygur Pinyin yazısı (Uygurcaئۇيغۇر يېڭى يېزىقى, romanizeUyghur yëngi yëziqi), 1965-1982 yılları arasında Çin'de Uygurcanın yazımı için kullanılmış Pinyin ve Yanelif temelli Latin alfabesidir. 1982 yılında yerine modern Uygur Arap yazısının getirilmesiyle kullanımdan kaldırılmıştır.

Uygur Pinyin Yazısı
A a B b C c D d E e F f G g H h
I i J j K k L l M m N n O o P p
Q q R r S s T t U u V v W w X x
Y y Z z Ƣ ƣ Ə ə Ɵ ɵ Ü ü
ng Zh zh Ch ch Sh sh

Karşılaştırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uygur Pinyin yazısı harflerinin Uygurcanın yazımında kullanılan diğer alfabelerdeki karşılıkları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Uygur alfabelerinin kıyaslanması
Arap Kiril Pinyin Latin OTA Takribî Türkçe ses değeri IPA   Arap Kiril Pinyin Latin OTA Takribî Türkçe ses değeri IPA
ئا A a A a A [a] ق Қ қ Ⱪ ⱪ Q q K (gırtlaktan) [q]
ئە Ә ә Ə ə E e Ä ä E (açık) [æ] ك К к K k K [k]
ب Б б B b B [b] ڭ Ң ң NG ng Ñ ñ (artdamaksıl N) [ŋ]
پ П п P p P [p] گ Г г G g G [ɡ]
ت Т т T t T [t] ل Л л L l L [l]
ج Җ җ J j J j C c C [ʤ] م М м M m M [m]
Zh zh
چ Ч ч Q q Ch ch Ç ç Ç [ʧ] ن Н н N n N [n]
Ch ch
خ Х х H h X x H (hırıltılı) [x] ھ Һ һ Ⱨ ⱨ H h H [h]
د Д д D d D [d] ئو О о О о O [o]
ر Р р R r R [r] ئۇ У у U u U [u]
ز З з Z z Z [z] ئۆ Ө ө Ɵ ɵ Ö ö Ö [ø]
ژ Ж ж Ⱬ ⱬ Zh zh J j J [ʒ] ئۈ Ү ү Ü ü Ü [y]
س С с C c S s S [s] ۋ В в V v W w V v V [v]
S s W w W w [w]
ش Ш ш X x Sh sh Ş ş Ş [ʃ] ئې Е е E e Ë ë E e E (kapalı) [e]
Sh sh
غ Ғ ғ Ƣ ƣ Gh gh Ğ ğ Ğ [ʁ] ئى И и I i İ i İ veya I [i]
I ı [ɨ]
ف Ф ф F f F [f] ي Й й Y y Y [j]

Uygur Kiril alfabesi ek olarak iki harfe sahiptir ki bunlar iki sesin birleşimidir. Bunlar aşağıda Arap, Pinyin ve Latin alfabelerindeki eşdeğeriyle gösterilmiştir.

Kiril Arap Pinyin Latin
Ю ю يۇ yu
Я я يا ya

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]