Uygur Pinyin yazısı
Görünüm
Uygur Pinyin yazısı (Uygurca: ئۇيغۇر يېڭى يېزىقى, romanize: Uyghur yëngi yëziqi), 1965-1982 yılları arasında Çin'de Uygurcanın yazımı için kullanılmış Pinyin ve Yanelif temelli Latin alfabesidir. 1982 yılında yerine modern Uygur Arap yazısının getirilmesiyle kullanımdan kaldırılmıştır.
A a | B b | C c | D d | E e | F f | G g | H h |
I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p |
Q q | R r | S s | T t | U u | V v | W w | X x |
Y y | Z z | Ƣ ƣ | Ⱨ ⱨ | Ⱪ ⱪ | Ə ə | Ɵ ɵ | Ü ü |
Ⱬ ⱬ | ng | Zh zh | Ch ch | Sh sh |
Karşılaştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Uygur Pinyin yazısı harflerinin Uygurcanın yazımında kullanılan diğer alfabelerdeki karşılıkları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Arap | Kiril | Pinyin | Latin | OTA | Takribî Türkçe ses değeri | IPA | Arap | Kiril | Pinyin | Latin | OTA | Takribî Türkçe ses değeri | IPA | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ئا | A a | A a | A | [a] | ق | Қ қ | Ⱪ ⱪ | Q q | K (gırtlaktan) | [q] | ||||
ئە | Ә ә | Ə ə | E e | Ä ä | E (açık) | [æ] | ك | К к | K k | K | [k] | |||
ب | Б б | B b | B | [b] | ڭ | Ң ң | NG ng | Ñ ñ | nğ (artdamaksıl N) | [ŋ] | ||||
پ | П п | P p | P | [p] | گ | Г г | G g | G | [ɡ] | |||||
ت | Т т | T t | T | [t] | ل | Л л | L l | L | [l] | |||||
ج | Җ җ | J j | J j | C c | C | [ʤ] | م | М м | M m | M | [m] | |||
Zh zh | ||||||||||||||
چ | Ч ч | Q q | Ch ch | Ç ç | Ç | [ʧ] | ن | Н н | N n | N | [n] | |||
Ch ch | ||||||||||||||
خ | Х х | H h | X x | H (hırıltılı) | [x] | ھ | Һ һ | Ⱨ ⱨ | H h | H | [h] | |||
د | Д д | D d | D | [d] | ئو | О о | О о | O | [o] | |||||
ر | Р р | R r | R | [r] | ئۇ | У у | U u | U | [u] | |||||
ز | З з | Z z | Z | [z] | ئۆ | Ө ө | Ɵ ɵ | Ö ö | Ö | [ø] | ||||
ژ | Ж ж | Ⱬ ⱬ | Zh zh | J j | J | [ʒ] | ئۈ | Ү ү | Ü ü | Ü | [y] | |||
س | С с | C c | S s | S | [s] | ۋ | В в | V v | W w | V v | V | [v] | ||
S s | W w | W w | [w] | |||||||||||
ش | Ш ш | X x | Sh sh | Ş ş | Ş | [ʃ] | ئې | Е е | E e | Ë ë | E e | E (kapalı) | [e] | |
Sh sh | ||||||||||||||
غ | Ғ ғ | Ƣ ƣ | Gh gh | Ğ ğ | Ğ | [ʁ] | ئى | И и | I i | İ i | İ veya I | [i] | ||
I ı | [ɨ] | |||||||||||||
ف | Ф ф | F f | F | [f] | ي | Й й | Y y | Y | [j] |
Uygur Kiril alfabesi ek olarak iki harfe sahiptir ki bunlar iki sesin birleşimidir. Bunlar aşağıda Arap, Pinyin ve Latin alfabelerindeki eşdeğeriyle gösterilmiştir.
Kiril | Arap | Pinyin | Latin |
---|---|---|---|
Ю ю | يۇ | yu | |
Я я | يا | ya |