Plan Kontakt-grupe
Plan Kontakt-grupe je bio mirovni plan za okončanje rata u BiH predložen 1994. godine.
Kontakt-grupa (Velika Britanija, Francuska, Nemačka, Rusija i SAD) predložila je plan po kojem je BiH trebalo da se podeli tako da Republici Srpskoj pripadne 49% teritorija, a Hrvatsko-bošnjačkoj federaciji 51%. Hrvati i Bošnjaci su prihvatili taj plan, dok su ga Srbi, koji su držali oko 70% BiH, odbacili nakon sprovedenog referenduma.[1]
Predloženom mirovnom planu Kontakt-grupe posebno se protivila Srpska pravoslavna crkva. Na zasedanju Skupštine Republike Srpske u julu 1994. godine, na kome se odlučivalo o prihvatanju mirovnog plana, episkop Atanasije Jevtić rekao je poslanicima da Srpska pravoslavna crkva ne može ponovo pristati na "desetkovanje srpskog naroda" i "mi nikada nećemo potpisati presudu na to vešanje".[1] Mitropolit Amfilohije (Radović) tom je prilikom uputio telegram podrške sa Cetinja da odbace mirovni plan. Dana 5. jula 1994. godine Episkopska konferencija SPC je uputila "Apel srpskom narodu i svetskoj javnosti" u kojem su izložene teritorijalne pretenzije u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini i kojim pozivaju sav srpski narod da stane u odbranu RS:
Mi danas ne možemo pristati, niti možemo nametnute nam u Ženevi odluke o procentima i mapama prihvatiti, te da ostanemo bez svojih: Žitomislića na Neretvi ili Saborne crkve u Mostaru ili crkve Sopotnice na Drini, Manastira Krke ili Krupe u Dalmaciji, Ozrena i Vozuće u Bosni, Prebilovaca u Hercegovini ili Jasenovca u Slavoniji.[2]
– SPC, "Apel srpskom narodu i svetskoj javnosti", 1994.
Hercegovački episkop Atanasije je u avgustu 1994. još jednom podržao odbacivanje plana Kontakt-grupe, čak i po cenu NATO bombarovanja:
Suverenitet Republike Srpske se mora ostvariti, a dok se to ne desi moramo trpeti. Neka nas i bombarduju, ali ne možemo potpisati presudu i nećemo prihvatiti karte Kontakt-grupe koje predstavljaju novo sakaćenje srpskog naroda.[1]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Milorad Tomanić, Srpska crkva u ratu i ratovi u njoj
- ↑ Glasnik SPC, oktobar 1994.