5. bosanski korpus NOVJ
5. bosanski korpus | |
---|---|
Osnivanje | 11. maj 1943. |
Formacija | u maju 1943:
1. oktobra 1944:
|
Jačina |
|
Deo | Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije |
Angažovanje | |
Komandanti | |
Komandant | Slavko Rodić |
Peti bosanski (krajiški) udarni korpus NOVJ formiran je 11. maja 1943. godine, naredbom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita kao Drugi bosanski narodnooslobodilački korpus. Nastao je podelom tadašnjeg Prvog bosanskog narodnooslobodilačkog korpusa na Prvi i Drugi bosanski korpus. U sastav ovog korpusa ušle su Četvrta, Deseta i Jedanaesta krajiška divizija. Prvi komandant korpusa bio je Slavko Rodić, a politički komesar Velimir Stojnić, narodni heroji.
U Peti bosanski udarni korpus preimenovan je 5. oktobra 1943. godine, a početkom novembra iste godine imao je 9.804 boraca. U vreme prvog zasedanja ZAVNOH-a i drugog zasedanja AVNOJ-a, krajem novembra 1943. godine, Peti udarni korpus je obezbeđivao slobodnu teritoriju, na kojoj su održana ova zasedanja.
Unutar korpusa je marta 1944. godine formirana 39. krajiška divzija, a u maju iste godine imao je 18.370 boraca. Jula 1944. godine unutar korpusa je formirana i 53. srednjobosanska divizija.
Nakon višesedmičnih žestokih borbi za Travnik, tokom operacije Lavina, 5. korpus NOVJ je dobio svojevrsno priznanje od snaga Vermahta. U završnom izveštaju nemačke 104. lovačke divizije, koja je vodila operaciju, stoji: »V korpus sa 4. divizijom pokazao se kao jedinica koja se u mnogome bliži regularnim ruskim trupama«.[3]
Korpus je rasformiran 22. aprila 1945. godine kada je glavnina njegovih snaga ušla u sastav Druge armije JA, a 53. divzija u sastav Trećeg bosanskog korpusa.
- ↑ Drago Karasijević: Peti korpus NOVJ, Vojnoizdavački zavod, Beograd 1985, str. 94
- ↑ 2,0 2,1 Drago Karasijević: Peti korpus NOVJ, Vojnoizdavački zavod, Beograd 1985, str. 288
- ↑ Arhiv VII, k. 21A, br. reg. 11/9—1, i k. 13, br. reg. 16/2a
Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi. |
- Drago Karasijević: Peti korpus NOVJ, Vojnoizdavački zavod, Beograd 1985
- Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina