Ljubo Ilić
| Ljubo Ilić | |
|---|---|
| Rođenje | 16. 4. 1905 Split |
| Smrt | 17. 3. 1994 Beograd |
| Zanimanje | Politički komesar, diplomat |
Ljubo Ilić (1905 — 1994), učesnik Španskog građanskog rata i Francuskog pokreta otpora, tokom Drugog svetskog rata. Diplomata druge Jugoslavije i narodni heroj Jugoslavije.
Rođen je 16. aprila 1905. godine u Splitu. Zbog lošeg materijalnog stanja, u veoma teškim uslovima završio je srednju tehničku školu. Godine 1926, sredstvima iz vlastite zarade, otišao je na studije u Francusku.
Diplomirao je na Univerzitetu u Parizu 1931. godine. U Parizu je, s grupom studenata-marksita, preuzeo je upravu Udruženja jugoslovenskih studenata, a bio je i sekretar antifašističkih publikacija „Amis du Monde“ i mesečnika „Plan“. Izdavao je, u ime jugoslovenskih radnika, „Iseljenički glasnik“. Bio je sekretar Emigracione komisije, a izvesno vreme radio je i u tehnici Komunističke partije Jugoslavije, koja je obezbeđivala štampanje partijskog organa „Proleter“ i organa KP Slovenije „Delo“. Učestvovao je i u organizovanju kanala kojim se partijska štampa prebacivala u Jugoslaviju, uglavnom posredstvom mornara i luka Solun, Split, Rijeka i Trst.
Po odobrenju CK KPJ, otišao je, avgusta 1936. godine, kao dobrovoljac u Španiju. Stupio je u bataljon „Dombrovski“ i uključio se u borbe koje su se tamo vodile. Bio je politički komesar, a zatim komandir čete. U jednoj od borbi za obranu Madrida teško je ranjen. Posle izlaska iz bolnice, otišao je u Albasetu na oficirski kurs. Zatim je u Andaluziji, u pozadini Frankovih trupa, organizovao gerilske partizanske odrede, od kojih je naknadno formiran 14. partizanski korpus. Na aragonskom frontu učestvovao je u ofanzivi na Saragosu. Ranjen je još dva puta. Zbog privremene nesposobnosti za front, postavljen je za komandanta Vojne partizanske akademije kod Barselone.
Jula 1938. postao je komandant 76. partizanske divizije; s njom je učestvovao u poslednjim borbama u Španiji, kada je preuzeo komandu 14. gueriljskog korpusa. Bio je direktno u vezi sa šefom generalštaba, generalom Visente Rohom, i zaštitnica pri povlačenju Armije Ebro i Desete armije. U tom periodu vodio je, puna dva meseca, teške borbe.
Imao je čin majora vojske španske republike, i bio odlikovan Ordenom de Ćora i Ordenom de Sufrimiento por la Patria.
Polovinom februara 1939. godine dospeo je, s ostalim borcima internacionalnih brigada, u logor Siprijen, u Francuskoj. Krajem marta izašao je iz logora, i po partijskoj direktivi živeo je u Parizu, gde ga je otkrila teritorijalna bezbednost, uhapsila i vratila u logor.
Februara 1941. godine, s još nekim drugovima, prebačen je u specijalni zatvor u Tuluzu, gde je došao u dodir sa zatvorenim francuskim komunistima, a preko njih s oslobodilačkom organizacijom van zatvora. Nešto kasnije, Petenova policija sprovela ih je u zatvor „Kastre“ i predala Specijalnoj policiji, koja se nalazila u rukama nemačkog okupatora.
Pošto pokušaj bega, krajem 1942. godine, nije uspeo, tek septembra 1943, zajedno s grupom drugova, uspeo je da pobegne i priključio se francuskom pokretu otpora. Za kratko vreme postao je komandant Južne zone Francuske, a januara 1944. godine pozvan je u Nacionalni vojni komitet Francuske i postavljen za komandanta svih stranih snaga koje su se borile u Francuskoj. Tada je unapređen u čin generala, a dobio je i diplomu Nacionalnog vojnog komiteta Francuske, Spomenicu francuskog pokreta otpora, Ratni krst i orden Legije časti.
Oktobra 1944. godine akreditovan je pri Komandi savezničkih ekspedicionih snaga F. H. A. E. F, a od januara 1945. godine nalazio se na dužnosti jugoslovenskog vojnog atašea u Parizu.
Posle oslobođenja Jugoslavije obavljao je razne odgovorne dužnosti u diplomatskoj službi:
- marta 1946. godine predvodio je diplomatsku misiju po zemljama Latinske Amerike, uspostavivši odnose između Nove Jugoslavije i Meksika, Brazila, Urugvaja, Argentine, Čilea i Bolivije,
- specijalni savetnik u Ministarstvu inostranih poslova Vlade FNRJ, bio je od septembra 1947. godine,
- pomoćnik ministra građevina, od januara 1948. godine,
- predsednik Komiteta za lokalnu privredu i komunalne poslove vlade FNRJ, od aprila 1949. godine,
- ambasador u Norveškoj, od aprila 1951. godine,
- ambasador u Meksiku, od oktobra 1953. godine,
- predsednik Komiteta za komunalne poslove i urbanizam SFRJ, od 1956. godine,
- ambasador u Danskoj, od 1962. godine,
- savetnik Saveznog sekretara za inostrane poslove,
- ambasador u Švajcarskoj, od 1967. godine,
Penzionisan je 27. decembra 1974. godine, kada je posato član Saveta federacije.
Bio je oženjen s poznatom operskom pevačicom Zinkom Kunc. Umro je 17. marta 1994. godine i sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više drugih stranih i jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja proglašen je 27. novembra 1953. godine.
- Narodni heroji Jugoslavije. „Mladost“, Beograd 1975. godina.
