Bišće
Bišće i Blagaj predstavljaju jedno od važnijih i trajnijih središta Humske zemlje koja okuplja niz župa u slivu rijeke Neretve. Nastalo je kao podgrađe tvrđave iznad Vrela Bune.
U Blagaju je rezidirao humski knez Miroslav u čije vrijeme se gradi Crkva sv. Kozme i Damjana. O gradnji crkve govori ploča sa ćiriličnim natpisom koja je 1912. godine pronađena u blizini ruševina starog dvorca Bišća i lokaliteta Vrači. Ploča se danas nalazi u Zemaljskom muzeju Bosne i Hercegovine.
Tokom razvijenog srednjeg vijeka tu su rezidencijalna mjesta bosanskih vladara koji u Blagaju, još od vremena kralja Tvrtka, izdaju povelje. U maju 1404. godine Blagaj postaje jedno od sjedišta vojvode Sandalja Hranića, a zatim i hercega Stjepana Vukčića Kosače, po kojem je grad u narodu dobio ime Stjepan grad. Sandalj Hranić Kosača zatekao je izgrađenu infrastrukturu rezidencijalnog mjesta sa već prepoznatljivim i tradicionalnim vrijednostima.
Prvi pisani izvor u kojem se spominje je Ugovor o miru između vojvode Sandalja Hranića i Mlečana od 1.studenog 1423. godine izdat “u našem gradu Blagaju”. U 15. stoljeću spominje se u sve tri povelje aragonsko-napuljskog kralja Alfonsa V. Kroz Bišće je prolazio put iz Dubrovnika i Drijeva, pa je dalje išao preko područja današnjeg Mostara na sjever uz Neretvu do Vrapča, Biograda i Konjica prema unutrašnjosti Bosne. Na širem području pominju se carine Kosača na Buni, Bišću i Poljima. Mada rjeđe i Bišćani su uključeni u kreditnu trgovinu kako to pokazuje informacija iz aprila 1446.
Osmanlije su zauzele Blagaj 1465. Godine
- Pavao Anđelić, Bišće i Blagaj, politički centar Humske zemlje u srednjem vijeku, Hercegovina 1, Mostar, 1981, 41-71.