Antonije Sokolović
| Antonije Sokolović | |
|---|---|
| Datum smrti | 1575. |
Antonije Sokolović bio je srpski patrijarh u periodu 1571--1575. Poznat je kao bratanac patrijarha Makarija i blizak srodnik Mustafa-paшe. Nije poznato da li je postao mitropolit hercegovački odmah posle mitropolita Nikanora. Kao hercegovački mitropolit prvi put se pominje 1570. godine, iako je verovatno ranije bio na tom položaju.
Bavio se rezbarenjem i slikanjem. Za pećke rezbarene i slikane dveri iz 1570. godine smatra se da su u celini njegovo delo, a pripisuju mu se i dveri u manastiru Dečanima. Umetnički radovi patrijarha Antonija govore da je umetnička veшtina predstavljala i deo obrazovanja viшe crkvene jerarhije pravoslavne crkve. To na neki način potvrđuju turski berati s kraja XVIII i početka XIX veka iz manastira Dečana, u kojima se kaže da po starom običaju mitropoliti svojeručno izrađuju pečate za pojedine manastire.
Iako su pripadali bikonfesionalnoj porodici, pravoslavni Sokolovići su ostali nacionalno svesni ističući pripadnost srpskom narodu. To se najbolje da osetiti u zapletenom ligaturnom natpisu na pećkim dverima, gde mitropolit Antonije podvlači da ih je napravio za pomen svoj i svih pravoslavnih srodnika njegovih, ograđujući se tako od rođaka koji su, poшav za vezirom Mehmedom, primili islam i odvojili se od svog matičnog naroda.
Izrada okovanog krsta od pozlaćenog srebra s graviranim ukrasima i natpisima trajala je od 1. septembra 1568. do 31. avgusta 1569. godine i tom prilikom data je informacija da je krst, nastojanjem mitropolita novobrdskog Dionisija, okovan za mitropolita Antonija, a za ukraшavanje velike srpske crkve u Peći.
Poznato je da je patrijarh Makarije veliku pažnju poklanjao manastiru Banji gde se odigrao jedan od izuzetno važnih događaja, predaja prestola obnovljene srpske patrijarшije, iz ruku ostarelog patrijarha Makarija, njegovom sinovcu, hercegovačkom mitropolitu Antoniju Sokoloviću na saboru srpskih arhijereja, održanom u prostranoj priprati crkve Svetog Nikole. Za uspomenu na ovaj izuzetan događaj, stari patrijarh je dao da se priprate crkve Svetog Nikole oslika freskama među kojima se nalazi i prikaz pomenutog događaja. Sa njim su, kao ktitori, naslikani i njegovi rođaci, tada već preminuli Dionisije Sokolović, mitropolit novobrdski i novi patrijarh Antonije Sokolović.
Patrijarh Antonije upravljao je srpskom crkvom do 1575. godine, kada je umro. Na patrijarшijskm tronu nasledio ga je Gerasim Sokolović, kao novi patrijarh srpski.
- „Antonije Sokolović”. Narodna enciklopedija. Zagreb: Bibliografski zavod. 1927.
| Prethodnik: Sveti Makarije Sokolović |
patrijarh srpski 1571 — 1575. |
Nasljednik: Gerasim Sokolović |
Žičko-pećki arhiepiskopi (1219-1337):
Sveti Sava • Arsenije I Sremac • Sveti Sava II • Danilo I • Joanikije I • Jevstatije I • Jakov • Jevstatije II • Sveti Sava III • Nikodim • Danilo II • Joanikije II
Pećki patrijarsi (1346-1463):
Joanikije II • Sava IV • Jefrem • Spiridon • Danilo III • Sava V • Danilo IV • Kirilo • Nikon • Teofan • Nikodim II • Arsenije II
Pećki patrijarsi (1557-1766):
Makarije Sokolović • Antonije Sokolović • Gerasim Sokolović • Savatije Sokolović • Jerotej Sokolović • Filip Sokolović • Jovan • Pajsije Janjevac • Gavrilo I Rajić • Maksim Skopljanac • Arsenije III Crnojević • Kalinik I • Atanasije I • Mojsije Rajović • Arsenije IV Jovanović • Joanikije III Karadža • Atanasije II Gavrilović • Gavrilo II Sarajevac • Gavrilo III • Vikentije Stefanović • Pajsije II Grk • Gavrilo IV Grk • Kirilo II • Vasilije Jovanović-Brkić • Kalinik II Grk
Karlovački mitropoliti i patrijarsi (1690-1920):
Arsenije III Crnojević • Isaija Đaković • Sofronije Podgoričanin • Vikentije Popović • Mojsije Petrović • Vićentije Jovanović • Arsenije IV Jovanović • Isaija Antonović • Pavle Nenadović • Jovan Đorđević • Vićentije Jovanović Vidak • Mojsije Putnik • Stefan Stratimirović • Stefan Stanković • Josif Rajačić • Samuilo Maširević • Prokopije Ivačković • German Anđelić • Georgije Branković • Lukijan Bogdanović
Beogradski mitropoliti (1831-1920):
Melentije Pavlović • Petar Jovanović • Mihailo Jovanović • Teodosije Mraović • Inokentije Pavlović • Dimitrije Pavlović
Patrijarsi Srpske pravoslavne crkve (1920- ):
Dimitrije • Varnava • Gavrilo (V) • Vikentije (II) • German • Pavle • Irinej