1686
Izgled
- Ovo je članak o godini 1686.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
Decenija: | 1650-e 1660-e 1670-e – 1680-e – 1690-e 1700-e 1710-e |
Godine: | 1683 1684 1685 – 1686 – 1687 1688 1689 |
Gregorijanski | 1686. (MDCLXXXVI) |
Ab urbe condita | 2439. |
Islamski | 1097–1098. |
Iranski | 1064–1065. |
Hebrejski | 5446–5447. |
Bizantski | 7194–7195. |
Koptski | 1402–1403. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1741–1742. |
• Shaka Samvat | 1608–1609. |
• Kali Yuga | 4787–4788. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4322–4323. |
• 60 godina | Yang Vatra Tigar (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11686. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1686 (MDCLXXXVI) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- 2. 1. - Imre Thököly pušten iz turskog zatvora u Beogradu i vraćen u Veliki Varadin.
- poč. - Stojan Janković sa Morlacima opljačkao Lapac u Krbavi[1].
- mart - Providur Petar Valijer objavio naredbu da pravoslavne sveštenike moraju postavljati latinski biskupi. Negde u ovo doba je vladika u Boki postao Teodosije[2].
- 6. 5. - Rusija i Poljska-Litvanija sklopile Večni mir radi borbe protiv Turaka i Tatara (→ Rusko-turski rat 1686.-1700.).
- 15. 5. - Zbog velikog preseljavanja, kotorski providur zabranio primanje novih izbjeglica s turskog područja u Risan[3].
- maj - Nastao Dominion Nova Engleska, traje samo do 1689, prvi predsednik veća je Joseph Dudley.
- 2. 6. - Morejski rat na Peloponezu: mletački vojskovođa Otto Wilhelm von Königsmarck zauzeo Stari Pilos a petnaest dana kasnije i Novi Pilos[4].
- jun - Sinodalno pismo Vaseljenske patrijaršije daje moskovskom patrijarhu pravo na hirotoniju mitropolita kijevskog kao i kontrolu nad teritorijom kijevske mitropolije (odluka ukinuta 2018).
- jun, polovinom - Veliki turski rat: carska vojska Karla Lorenskog počinje Opsadu Budima kojeg brani Arnaut Abdurahman Abdi-paša.
- 9. 7. - Osnovana Augsburška liga, kasnija Velika alijansa, protiv Lujevih pretenzija na Izborni Palatinat.
- 10. 7. - Königsmarck zauzeo Metoni nakon 18 dana opsade.
- srpanj - Morejski rat u Boki: Turci napadaju Sveti Stefan i Lastvu[3].
- 17. 7. - Engleski kralj James II imenovao četvoricu katolika u Tajni savet, uprkos Test Act-u koji zabranjuje katolike na javnim pozicijama. Grupa zaverenika će se okupljati u Charborough House što je početak lanca događaja koji vodi Slavnoj revoluciji.
- 29. 7.? - Mlečani zauzeli Argos.
- 6. 8. - Konigsmarck kod Argosa porazio seraskera Ismaila, zauzima Nafplio - Mlečani sada kontrolišu veći deo Peloponeza[5].
- avgust - Jedna turska vojska stigla do Budima, ali samo malo uznemirava opsadu.
- kolovoz - Neuspješni napad skadarskog Sulejman-paše Bušatlije na Budvu[3], Crnogorci iz straha bili sa Sulejmanom[6].
- avgust-septembar - Jan III Sobjeski na Moldavskoj kampanji: ušao u Jaši, ne uspeva stići do Budžaka a i Jaši izgoreo prilikom povratka[7].
- 1. 9. - Sijamsko izaslanstvo u Francuskoj pred kraljem Lujem XIV.
- 2. 9. - Snage Svete lige zauzele Budim posle 145 godina turske vlasti. Masakr muslimana i Jevreja.
- 12. 9. - Mogulski car Aurangzeb osvojio Sultanat Bidžapur, jedan od Dekanskih sultanata.
- oktobar - Carska vojska zauzima Kaloču (16.), Pečuj (22.), Segedin (23.). Nakon što je general Valis zauzeo Segedin, okolna srpska raja digla ustanak. Ustanika ima i oko Čanada i Arada, odakle napadaju temišvarski kraj[8].
- 26. 10. - Pismo iz Dubrovnika obaveštava da turske porodice beže sa stvarima iz Beograda i da među "Turcima" Bosne i Hercegovine vlada užas[9].
- novembar - Carske trupe prezimljavaju, između ostalog, u zapadnom i severnom Erdelju, što je praktično okupacija.
- 18. 11. - Luj XIV prošao kroz bolnu operaciju analne fistule.
- decembar? - Patrijarh Arsenije III Crnojević javlja Mlečanima da bi prešao na Cetinje iz Peći jer mu Turci prave probleme[10].
- 26. 12. - Zagrebački biskup Martin Borković imenovan kalačkobačkim nadbiskupom[11].
- Mlečani najesen[6] osvajaju Sinj (sudjelovao Stojan Janković), Hrvace. Kraj Božave zarobljena ulcinjska galeota. Ivan Bujović im zarobio četiri tartane[3]. Vicko Bujović se istakao kod Krete[3].
- U Bag se doselio 491 srpski doseljenik[12].
- U Hrvatskoj se vode borbe na Uni i oko Osijeka, zauzeta Kostajnica[13].
- Kralj oslobodio Bansku Hrvatsku ukonačivanja vojske[14].
- Seljaci u okolici Zagreba spalili "vrlo mnogo vještica i čarobnica" u vezi s prošlogodišnjom nerodicom[15].
- Drugi trnovski ustanak u Bugarskoj - ubrzo ugušen.
- Leopold Kolonić imenovan kardinalom (kardinalni svećenik sv. Jeronima ilirskog).
- U Parizu otvoren Café Procope.
- Lajbnicov "Diskurs o metafizici".
- Na vrh bečkog Stephansdoma postavljeni križ i dvoglavi orao namjesto Sunca i Mjeseca, simbola duhovne i svetovne moći, koji su podsjećali na turski polumjesec i zvjezdu.
- Francuska anektirala Madagaskar[16].
- 1686-90 - Childov rat između Engleza i Mogula u Bengalu.
- 24. 4. - Juraj Damšić, pisac i svećenik († 1755)
- 24. 5. - Daniel Gabriel Fahrenheit, fizičar, inženjer († 1736)
- 4. 10. - Serafin Crijević, biograf i povjesničar († 1759)
- 31. 10. - Senesino, kastrat († 1758)
- 25. 11. - Franjo Sušnik, pisac i leksikograf († 1739)
- 26. 4. - Magnus Gabriel De la Gardie, švedski vojnik i državnik (* 1622)
- 21. 5. - Otto von Guericke, fizičar, pronalazač itd. (* 1602)
- 11. 12. - Louis II de Bourbon-Condé, francuski princ i general (* 1621)
- ? - Pavao Andreis, povjesničar (* ca 1610)
- ? - Gavrilo Mijakić, bivši episkop Marče
- ↑ Istorija s. n., 493
- ↑ Komar, dr Goran (2001). Svetouspenski manastir Savina u Meljinama kod Herceg-Novog. rastko.rs
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Čoralić, Lovorka (2001). Boka kotorska u doba Morejskoga rata (1684-1699) Arhivirano 2021-04-17 na Wayback Machine-u. Matica hrvatska
- ↑ Setton, 297
- ↑ Setton, 298
- ↑ 6,0 6,1 Vladimir Ćorović, Dalje borbe s Turcima, rastko.rs
- ↑ Markowicz, Marcin. Jan the III's Moldavian campaign of 1686. The Wilanow Palace Museum
- ↑ Istorija s. n., 500
- ↑ Setton, 279
- ↑ Vladimir Ćorović. Velika seoba Srba u Austriju. rastko.rs
- ↑ Beretić, Stjepan. Bački nadpastiri u 17. i 18 stoljeću. Katolički list Zvonik
- ↑ Istorija s. n., 495
- ↑ Historija n. J., 813
- ↑ Historija n. J., 1006
- ↑ Historija n. J., 1015
- ↑ Harry H. Johnston (1930). A History of the Colonization of Africa by Alien Races. CUP Archive. str. 426–. GGKEY:G6724WLWHJ4.
- Literatura
- Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5