"Legendarium" veya "Tolkien Mitolojisi" , J.R.R. Tolkien tarafından hayal edilen ve yazılan, birbirine bağlı, fantastik hikayeler için kullanılan terimlerdir. Yüzüklerin Efendisi Tolkien'in geniş masalının son hikayesini oluştur. Legendarium, yaşamının onlarca yılı boyunca gelişen evrelerde geliştirilmiştir. Tolkien'in "Leaf by Niggle" ve "Roverandom" gibi klasik masalları ve "Aotrou ve Itroun'un Döşemesi" ve "Arthur'un Düşüşü" gibi Ortaçağ uyarlamaları bunun dışında tutulur.
Tolkien'in mitolojisini içeren hikayeler gerçek değildir, ancak birçoğu gerçek dünya hakkında ya da doğal olayları açıklamanın bir yolu olarak ortaya çıkar. Gerçekte, Tolkien yaratıcı bir şekilde onları Avrupa kıtası için yaratıcı bir mitoloji olmaları için tasarladı ve modern çağdan birkaç bin yıl öncesine kadar hayali bir şekilde Dünya'nın (özellikle Avrupa) eski bir tarihi olarak kabul edilmeleri istendi.
Tolkien'in legendarium'u "hayali bir dünya" olarak tanımlanabilir, bu nedenle daha büyük ve daha geniş "kurgusal evren" teriminin kullanılması uygun olmayabilir. Legendarium, hem Arda'nın lore kurallarını hem de Tolkien'in Eriol yazıları gibi "eşanlamlı" olarak kabul edilebilecek lore'unu içerir.
Legendarium'un Mitolojik Kökleri[]
Tolkien'in Kuzey Avrupa mitolojisine ve dilbilimine, özellikle de İskandinav ve İngiliz halklarının pagan mitolojisine ilgi duyduğu bilinen bir gerçektir. Diğer ana etki ise Fin Mitolojisi oldu. Fin Mitolojisi Silmarillion 'un oluşumunda önemli rol oynadı ve Quenya dili çoğunlukla Fin diline göre modellenmişti. Dilsel etkilerin diğer iki örneği, Eski İngilizcenin yerine geçen (İngilizcenin esas olarak türetildiği) Rohirrim için kullanılan dil olan Rohirric ve Dale ve Esgaroth 'da konuşulan epik destanların ve şiirlerin dili olan Eski İskandinavca'dır.
Orta Dünya tarihinin birçok önemli olayı - örneğin Smaug 'un uyanması ve öfkesi, Yüzüğün bulunması ve Narsil 'in yeniden şekillenmesi gibi - hepsi Alman Mitolojisinde paralelliklere sahiptir. Beowulf ve 'Völsungasaga' gibi destansı bir şiir olan Kuzey Avrupa geçmişinin destansı şiirlerinin de Tolkien ve onun legendariumunu etkilediği belirtilmektedir. Smaug'un öfkesinin gerçekte, bir bardağın uyuyan bir wyrm'dan çalındığı ve daha sonra wyrm'ın intikam için mağarasını terk etmesinin konu edildiği Beowulf'tan ilham aldığı görülebilir. (İntikamı hikayenin doruk noktası ve kahramanı Beowulf'un ölümüdür)
Tek Yüzük (The One Ring) 'ün birçok kişi tarafından Völsun'ların İskandinav destanındaki halkasından ve sonraki Alman versiyonu olan yüksek ortaçağ şiiri Nibelunglied'den ilham aldığı söylenmektedir. Bununla birlikte Tolkien'in yorumları, Völsungasaga'ya referans olup olmadığı konusunda belirsizdir. Alternatif olarak, yüzüğün Yunan Mitolojisinden görünmeyen bir yüzüğe dayanıyor olabileceği de söylenmektedir.
Éowyn 'in Kralın Dönüşü'nde bir adam olarak gizlenmesi muhtemeldir. İskandinav Mitolojisinden birçok “Kalkan-genç kızı” ve Valkyries masallarını anlatılmaktadır.
Arda 'nın baş kıtası Orta Dünya 'nın adının kökenleri İskandinav mitolojisinde bulunmaktadır. Bu isim sonrasında Orta İngilizce terimi olan Middel-erde (şimdi "orta-dünya" anlamına gelen) Eski İngilizcedeki Middanġeard ("orta muhafaza" anlamında) sözcüğünden gelmektedir. Dünyamız için bu isim çeşitli Cermen dillerinde de bulunmaktadır. Eski İskandinavya'da (Modern İngilizcede "Midgard" olarak adlandırılır) ve Modern Almanca'da Mittelerde olarak geçer.
Arda'ın Yaratılışı[]
Arda'nın ve bilinen dünyanın tümünün yaratılışı, Eru Illuvatar , "Tek" e atfedilir. Evrenin varoluştan, Eä kelimesiyle "Olduğunu" söyler. Eä, Dünya'yı, boşluğu, gökyüzünü ve gökleri kapsayan Arda'nın asıl adıdır.
Eru, kendi düşüncelerinden doğasında iyilik olan Ainur adında melek ruhları yarattı ve onlardan kendisine -kendisine özel görkemli temalar eklediği- melodik bir şarkı söylemelerini istedi. Bu müzik yaklaşan tezahürünün ardından Arda'da gerçekleşecek olan değişiklikleri ve olayları tanımladı. Ainur 'lardan biri adı sonrada Morgoth olan, bütün kötülüğünün Orta Dünya'ya ve Arda'ya kök saldığı Melkor 'du. Melkor'un kendi kötülüğünü ana müzikal temaya sokarak uyumunu bozması üzerine Eru müziği bir kerede durdurdu ve hemen bütün Eä'yı gösterdi.
Ainur'dan bazıları bu yeni yaratılışın ihtişamı karşısında şaşırdı ve bu konuda deneyim sahibi olmayı çok istedi - Melkor'da aynısını farklı amaçlarla yaptı. Eru, Ainur'a Arda'da yaşamayı veya Ebedi Salonlarında fiziksel form ve zamanın kendisi olmadan kalma tercihini sundu. Ainur'un bir kısmı Arda'ya girmeyi seçti ve Melkor da bunlardan biriydi. Eru'nun "Ainulindalë " veya diğer adıyla Ainur'un yarattığı müzik (Ainur'un İlk Müziği'de denir.) sırasındaki ilk niyeti, aslen simetrik ve düz bir dünya yaratmaktı. Ancak Melkor 'un uyumsuzlukları onarılamayacak kadar yükseldi ve sözde engin dağ sıralarını ve tepelerini yaratan şey işte buydu.
Arda'ya giren Ainur'a Valar (tekil olarak, Vala) adı verildi. Valar'ın lideri ve en güçlüsü Manwë idi. Aynı zamanda Melkor (Morgoth) da Arda'nın "Karanlık Lordu" olarak hüküm sürene kadar en güçlü Valar'dı. Valar'ın altında Maiar (tekil olarak, Maia) (Sauron bunlardan biridir) adında daha az güçlü ruhlar vardı. Maiar'ın her biri genellikle spresifik bir Valar'a bağlıydı. Valar'ın her birine altındaki Maia'nın gerçekleştirebileceği belirli bir beceri verildi. Sauron Vala Aulë 'nin Maiar'larının lideriydi ve kendisinin özel becerisi demircilikti - ve bundan bir çağ sonra Tek Yüzük 'ü yapma becerisine kavuşacaktı.
Arda (Eä)'nın Fiziki Yapısı[]
Arda yaratılışından sonra esasen düzdü ve ana olarak Orta Dünya kıtası ile Aman'dan Valar'ın ve sonrasında Elfler in yaşadığı Ölümsüz Topraklar (Undying Lands)'a uzanan alanı kapsıyodu. Númenor Kralı Ar-Pharazôn , Ölümsüz Topraklara ölümsüzleşmenin bir yolu olarak ulaşmaya çalıştığında, Sauron ve Morgoth'un yok etme güçleri nedeniyle, Eru Illuvatar, Valar'ın isteği üzerine, tüm kıtayı Arda'dan ayırdı ve onu bugün Dünya'nın şekli olan bir küreye yeniden şekillendirdi.
Aman Arda'dan ayrılsa ve Arda'daki tüm yollar artık bükülmüş olsa da, denizde yalnızca Elfler veya özel erişim sağlayanlar (örneğin, yüzük taşıyıcısı Hobbitler Bilbo , Frodo ve Sam , Gimli ile birlikte) ) seyahat edebilirdi. Bu şekilde bu yola girmeye izin verilenler, Arda aleminin dışına seyahat edebildi ve böylece Aman'e geçebildiler. Bu yol yalnızca Elfler e açık olduğu için, Orta Dünya'nın ölümlü ırkları (İnsanlar , Cüceler , Hobbitler vb.) yaşamları boyunca kutsanmış dünyayı göremedi.
Sonuç[]
Tolkien, Yüzüklerin Efendisinn içine entegre edilmiş ölüm temasıyla yaratılmış bir kitap olduğunu söylemiştir. Hikaye insanlara, açgözlülük, kötülük, şehvet ve güç açlığının tehlikelerine bir yüzük imgesi ile sembolik olarak daha geniş bir bakış açısı sunar.
Frodo Baggins ve Samwise Gamgee , Yüzüklerin Efendisi'nde, Mordor 'a seyahatleri sırasında Tek Yüzük'ün Hüküm Dağı 'da (Crack of Doom) yokedilmesinin ardından geriye dönüş olmadığını bilmeleriyle, zamanından çok daha önce ölümün kesin bir şekilde kabul edildiğini gösteren karakterlerin ikisidir. Dönerler, ancak bunun nedeni sadece Frodo'nun Eru Illuvatar'ın hediyesini kabul ederek Ölümsüz Toraklara Gandalf ve Bilbo ile gitmesi içindir. Samwise, Rosie Cotton ile mutlu bir yaşam sürdükten ve birçok çocuğa kavuştuktan sonra batıya doğru Ölümsüz Topraklara yolculuk yapmıştır. Tolkien, her birimizin ölümü, Dünyadaki yaşamlarımızın doğal bir parçası olarak kabul etmesi gerektiği ve Morgoth ve Sauron'un karanlık varlığı nedeniyle ortaya çıkan ahlaki olmayan yönleri göz ardı etmediği gerçeğini ima etmeye çalışır. Tolkien, daha önce de belirtildiği gibi, Arda'yı Dünya'nın başka bir kurgusal boyutu değil, kendi tarihimizde yaklaşık 6.000 ila 8.000 yıl önce gerçekleşen bir dizi gerçek olay olarak nitelendirmekteydi.
Çalışmalar[]
Tolkien Mitolojisi'ni içeren kitaplar şunlardır :
- Silmarillion
- Bitmemiş Öyküler (Unfinished Tales)
- Hobbit
- Yüzüklerin Efendisi (The Lord of the Rings)
- Húrin'in Çocukları (The Children of Húrin)
- Beren ve Lúthien
- Orta Dünya Tarihi (The History of Middle-earth)
- Gondolin'in Düşüşü (The Fall of Gondolin)