1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία,
ποιος θα ήταν αυτός;
Λόγος όλης γης ολοκληρωμένη τετρακτύς έλευσις χρόνου
ισίου αθανάτου.
2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο
άνθρωπο;
Παιδεία.
3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε
παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό
και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;
Οι περισσότεροι γράφουν τ΄ απωθημένα τους συναισθήματα σ΄
ένα χαρτί κι αυτοαποκαλούνται "ποιητές ή ποιήτριες", πληρώνοντας
και το βιβλίο τους, δίχως να έχουν σέβας
στην Ποίηση, μήτε ιδέαν τι εστί και μήτε γνωρίζουν καλά την χρήση
της γλώσσας οπού χρησιμοποιούν και μήτε προσφέρουν κάτι στον
αναγνώστη. Οι φιλόδοξοι να πρωτοεμφανιστούν ως Ποιητές και
ως Ποιήτριες ας το λάβουν σοβαρά αυτό υπόψη τους κι ύστερα
να καταπιαστούν με αυτό το είδος της Λογοτεχνίας. Η τάση αυτή,
έχει δημιουργήσει αυτό όλο το φαινόμενο, το οποίο δημιουργεί εργασία
και κέρδος σε εκδότες, αλλά προκαλεί αφθονία σπατάλης χαρτιού
και άσκοπου "λόγου", δίχως ουσία. Ευελπιστώ πως θα εκραγεί
γιατί έχει κορεστεί και θα σταματήσει. Δεν υπάρχει "ταβάνι" όπου
μπορεί να διακρίνει κάποιος, κάτι σπουδαίο. Μοιάζει τώρα ως
ένας τοίχος ενός ωραίου νεοκλασικού οικοδομήματος, κατεστραμμένου
από άσχημα γκράφιτι, το ένα πάνω στο άλλο, δίχως νόημα και δίχως
αισθητική. Υπάρχει αυτή η φαινομενικά "Ναδίρ" εποχή στις Καλές Τέχνες,
μέρος της οποίας είναι και η Ποίησις, όπου έγινε Ποίηση. Αλλά τίποτα
το αληθινό και ουσιαστικό δεν χάνεται. Έτσι λοιπόν, θα μείνει
να μνημονεύεται μόνον ο ποιητικός λόγος, οπού έχει κάτι να πει. Κι αυτό
θα το κρατήσει ο πραγματικός στοχαστής και μελετητής σε βάθος ετών.
4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;
Η Ποίηση ως το ανώτερο είδος της Λογοτεχνίας ασκεί παιδεία εκ των
Άνω προς τα κάτω. Η Ποίηση παιδεύει, δηλαδή μορφώνει, διαμορφώνει
χαρακτήρες πνευματικά. Εκ του ρήματος "ποιέω-ώ", δηλαδή είναι
Πατήρ όλων ιερή έλευση όλη όλων προερχόμενη ολοκληρωτικά
ιερού ηλίου σωτηρία ιερά σεσωσμένων!!!
5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και
ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;
Από τότε οπού ήμουν μαθήτρια έγραφα σκέψεις μου στο χαρτί και
πιστεύω πως οι περισσότεροι κάτι γράφουν και ιδιαίτερα στην ηλικία
της εφηβείας. Η δική μου η δραστηριότητα άρχισε πιο νωρίς με αφορμή
το θάνατο της αδερφής μου, τα έντονα συναισθήματα και την όλη
κοινωνική και πολιτική δομή εκείνης της εποχής. Διάβαζα πολύ Ποίηση.
Με παρότρυναν οι καλοί μου καθηγητές φιλολογίας ( κυρίως η Λιλίκα
Κοτιώνη) οπού έστειλε ποιήματά μου στην εκπομπή "κοντά στους
νέους" κι ακούστηκαν από το 3ο Πρόγραμμα της ελληνικής ραδιοφωνίας
την εποχή όπου ήταν Διευθυντής ο Μάνος Χατζηδάκις.
6. Γιατί γράφετε;
Πιστεύω πως έχω κάτι να πω, κάτι διαφορετικό να προσθέσω σε αυτό
όλο το μέγα οικοδόμημα της παγκοσμίου λογοτεχνίας.
7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας;
Ο ίδιος ο άνθρωπος, η κοινωνία μέσα στην οποία υπάρχω και ζω
καθημερινά κι όλα όσα αντιλαμβάνομαι, δίχως να φληναφώ.
Η εποχή μας αποτελεί μια μεγάλη έμπνευση και η δική μου αντίληψη
συναντά καθημερινά γεγονότα, για τα οποία δεν μπορώ να σωπάσω.
Η μυθοπλασία αυτών και η φιλοσοφική μου επεξεργασία και διάθεση
και γνώση, νομίζω πως έχουν κάτι να προσφέρουν.
8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;
Έως τώρα έχω ασχοληθεί με την Ποίηση, το Μυθιστόρημα, την
ιστορική έρευνα και τον Δόκιμο λόγο (Δοκίμια). Υπάρχει μεγάλη
ανέκδοτη εργασία "Ποίησης", "Διηγήματος" και "Μυθιστορημάτων",
η οποία ευελπιστώ να βγει στο φως της δημοσιότητας σύντομα.
Έχω γράψει και "Παραμύθια", αλλά δεν έχουν ακόμα δημοσιευτεί.
9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.
Εργάζομαι λογοτεχνικά με αρετές, με τις οποίες ζω και υπάρχω
και προσπαθώ να προσφέρω στον αναγνώστη μου ελάχιστο δείγμα
απ΄ όλο αυτό, οπού για εμένα είναι ένα μεγαλείο.
Σας είπα, πως όλο το λογοτεχνικό οικοδόμημα, μέσα στο οποίο
γεύομαι καθημερινά το μέλι του, υπάρχει σε αυτόν τον κόσμο
της εποχής μου, όπου ενώ βλέπουμε όλοι τον κόσμο ολόγυρά μας
κι ο καθείς με τα δικά του μάτια, αντιλαμβάνεται ο καθείς
διαφορετικά κι ανάλογα με τη δικήτου αντίληψη και γνώση.
Για εμένα, ένα βιβλίο για να βγει στη δημοσιότητα, περνάει
από σκληρή κι επίμονη εργασία. Δεν είμαι
του προχείρου και της βιαστικής εργασίας. Θεωρώ
τον εαυτό μου επίμονα τελειομανή στο θέμα αυτό."
10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο
που έχει τίτλο: «Το Λ των λέξεων και του Λόγου».
Αποτελεί ένα έργο σταθμό για εμένα κι αυτό μου το βιβλίο, καθώς
όλα τα Δοκίμια αυτά είναι οι δόκιμες σκέψεις μου, μετά από τα όσα
διάβασα, αλλά κι όσα έζησα έως και την εποχή που γράφτηκε το
κάθε Δοκίμιο κι όσα ζούσαν οι άνθρωποι γύρω μας. Δοκίμια
για το λόγο σπουδαίων συγγραφέων, ποιητών, σοφών, λογίων,
αλλά και της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της εποχής μου,
καθώς η φιλοσοφία της σκέψης έγινε τρόπος ζωής μου,
για την ανατροφή των παιδιών μου, για την αντιμετώπιση
των δυσκολιών της καθημερινότητας στη φροντίδα
και των ασθενών γονιών μου και για απαντήσεις σε ερωτή-
ματα θρησκευτικών θεμάτων κι αναζητήσεων σε καυτά
ζητήματα με τους συνανθρώπους μου και ζητήματα άλλων
και όχι μόνον. Τα Δοκίμια του βιβλίου μου αυτού, δημοσιεύονταν
κάθε Σάββατο επί συνεχή έτη, στην εφημερίδα "Αδέσμευτος" της
Πάφου και άλλα γράφτηκαν στην Ελλάδα κι άλλα γράφτηκαν
στην Κύπρο, εποχές οπού σημάδεψαν τις κοινωνίες
και τον πολιτισμό παγκοσμίως. Είναι μεγάλη τιμή για εμένα,
καθώς ασχολήθηκαν με αυτό μου το βιβλίο σπουδαίοι
Καθηγητές των σπουδαιότερων Πανεπιστημίων στην Ελλάδα
και στο εξωτερικό και τους ευχαριστώ πολύ, καθώς και την
εκδότριά μου κι όλους τους αναγνώστες μου, αλλά και τον
εκδότη της εφ. Αδέσμευτος Πάφου.
11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην
ημέρα που κάθεστε και γράφετε;
Τότε όπου όλοι κοιμούνται.
12. Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια
της κρίσης;
Ο τίτλος "λογοτέχνης" δεν διαφοροποιεί την κατάσταση
όπου ζήσαμε. Πέρασα δύσκολα, καθώς δεν είχα
εξαρτημένη δημόσια εργασία για να συντηρούμαι κι
αναγκάστηκα να μεταναστεύσω. Όταν έχει μάθει ο
άνθρωπος να εργάζεται τίμια, δεν φοβάται καμιά κρίση.
Το ελληνικό κράτος δεν βοηθά ιδιαίτερα κάποιον "λογοτέχνη"
δυστυχώς, αλλά μήτε και τα λογοτεχνικά σωματεία μερίμνησαν
γι΄αυτό, μήτε ο ΟΣΔΕΛ, οπού ενώ ήμουν μέσα στα κριτήρια
για κάποια "χορηγία" λόγω χαμηλού εισοδήματος,
δεν μου την έδωσε. Πάλεψα πολύ σκληρά για να επιβιώσω.
Ευτυχώς υπήρξαν καλοί συγγενείς και καλοί φίλοι και φίλες μου,
που με στήριξαν.
13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή
σήμερα;
Αχαρακτήριστα κερδοσκοπική υπέρ των εκδοτών και μη
ποιοτική. Ελάχιστα βιβλία αξίζουν.
14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της
επιτυχίας ενός Best Seller;
Πολλοί παράγοντες. Η αναγνωσιμότητα ξεκινάει από την
προβολή και προώθηση ενός λογοτεχνικού βιβλίου πριν την
έκδοσή του. Αλλά το καλό έργο είναι διαχρονικό και θα
συνεχίσει να πουλιέται όσα χρόνια κι αν περάσουν.
15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο
ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε;
Σήμερα έχουν αλλάξει οι αναγνώστες, καθώς η τεχνολογία
ταχύτατα κερδίζει έδαφος. Θα επέλεγα ίσως και τα δυο.
16. Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;
Να διαβάζει και να μελετά, αλλά να μη βιάζεται για την έκδοση
ενός βιβλίου που έχει γράψει, πριν είναι σίγουρος πως αυτά
που γράφει, έχουν κάτι να πουν παραπάνω απ΄ όσα έως τώρα
έχουν γράψει και πει άλλοι πριν από αυτόν. Να μη λυπάται να
σβήνει και να διορθώνει τα γραπτά του συνεχώς
17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη.
Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;
Μελέτησα το έργο του Matt Ridley Ορθολογική Αισιοδοξία
των Πανεπιστημιακών εκδόσεων Κρήτης, την Ιστορία της Τσεχίας,
της Ουγγαρίας, της Κροατίας, της Αυστρίας και τα ιστορικά
γεγονότα και δρώμενα από το 300 μ.Χ. έως το 1974 μ.Χ.
από διάφορες ιστορικές πηγές, καθώς και το βιβλίο
"μ. Χ. του Βασίλη Αλεξάκη" εκδ. Εξάντας.
18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
Πάρα πολλοί. Λατρεύω την ανάγνωση και μελέτη όλης
της αρχαίας ελληνικής Γραμματείας όλων των αρχαίων
Ελλήνων Φιλοσόφων και σοφών Δασκάλων, τους Ορφικούς
Ύμνους, την Ποίηση του Ομήρου, του Ησιόδου, της Σαπφούς,
την Ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, του Κ. Παλαμά, του Α.
Βαλαωρίτη, Σολωμού, Κάλβου, Σεφέρη, Καβάφη, Βάρναλη,
Ρίτσου, Καββαδία, Γκάτσου, Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ κι αμέτρητων
λογοτεχνών απ΄ όλο τον κόσμο. Ο Ν. Καζαντζάκης με είχε
συναρπάσει όσο ήμουν έφηβη, καθώς κι αμέτρητοι ποιητές και
συγγραφείς όπως ο Τσέχωφ, ο Γκαίτε, ο Έκο, Τολστόι και η
Λιλίκα Νάκου.
19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;
Ομήρου Οδύσσεια κι Ιλιάδα, η Θεογονία του Ησιόδου,
το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη, κι όλα τα βιβλία μου,
τα οποία έως τώρα έχω γράψει κι έχουν εκδοθεί με κορυφαίο
την ποίησή μου στο βιβλίο μου "Ερώ" έκδοση 1999.
20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας
σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;
Να εκδοθούν τα βιβλία τα οποία γράφω, από ενδιαφερόμενους
εκδοτικούς οίκους, να διαβαστούν από αναγνώστες,
να μεταφραστούν και σε άλλες γλώσσες και να γίνει
ένα βιβλίο μου Best Seller "
Σημείωση: Η συνέντευξή μου αυτή
δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2020
στο Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς
Ο Κέφαλος με την εξής επικεφαλίδα:
{Στη σημερινή μας παρουσίαση
στα πλαίσια της δράσης:
«ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ»,
θα σας παρουσιάσουμε τη λογοτέχνιδα,
Νότα Κυμοθόη, η οποία συμμετέχει στην
« Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών»
και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου,
Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος,
κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό της έργο,
τα βιβλία και τη λογοτεχνία.}
