Flupland (eiland)

Flupland

Flupland in 1866

Flupland (Nederlands: Sint Philipsland) is 'n van de Zeêuwse (schier)eilanden. D'r leit ien grôte plekke op 't eiland, ut gelieknaemige Flupland. 't Eiland telt 2.745 inweuners weevan d'r 2.180 in 't durp Flupland weune (2023). De oare durpen binne Annajacobapolder in De Sluus. Flupland is 2563 hectare hroot, weevan 2490 hectare land en 72 hectare waeter.

Flupland is ontsto in 1484. 't Fluplands is 't Zeêuws van 't eiland en liekent vee op 't Tools.

Omschrievieng

Van origiene is Flupland 'n landbouwstreek- mee bedrieven tussen de fuuftug en sestug hectare. De megenisoatie maek èrrebaaiers nie noódig. 'n Hróot gedeelte van de bevolkieng pendelt nae Rotterdam, Oalblasserdam en Maessluus. Nie nae bedrieven in Zeêland. In de zeumermaenden is t'r 'n hroote bedrievigheid deu de zulverjuun, wan daevan is Flupland a jaeren 'n belangriek teelhebied. D'ofgeloape jaeren wier per jaer mêêr as achtduuzend ton hewasse juun ofgevoerd. komt, mö je voor vaerder onder wies nae Stêênbèrrehe, Bèrrehe, Roozendael, Ouwenbosch en Thole. Voo at te Hreevelienge damme d'r was mee d'n Aeriengvlietbruhhe, was 't veer Anna Jacobapolder-Ziepe de belangriekste verbindieng voo de reizihers van Schouwen-Duuveland nae 't station in Roozendael. Daer ei Flupland in 't verleejen van heprofiteerd, óm'at tie verbindiengen taemeluk goed waere. De vervoerder was de Braebantse Buurtspoorweehen en autodiensten van de BBA. Noe at tie verkeersstroom vanuut Schouwen is vervalle, is oak de direkte verbindieng mee Roozendael, Breda, Bèrrehe vervalle en is 'n secundaire buslienne ontstae vanuut Stêênbèrrehe nae Annajacobapolder. A je eihe vervoer eit bi je deu openstellieng van de Volkerakdam zoo in Rotterdam en d'n Aeg. Over de nieuwe ansluutende weehen rie je zoo vanof Stêênbèrrehe en Dinteloôrd rechtuut tot an't Zuudplein in Rotterdam. Zoo'n vieronderd meter ten oosten van Flupland is de dam nae Thole tot stand hebrocht. D'n êêste vaste verbindieng mee Zeêland. De bruhhe van Thole, tussen Oud- en Nieuw Vosmeer is 'n hróóte verbeeterienge.

Fluplanders bin Zeeuwen in arte en nieren; toch binne d'r êêl weinig contacten mee Zeeland. Van kleins af an hae bienae iederéén nae Braebant voo voortgezet onderwies. Voo 't ziekenuus mö je nae Braebant, m'n doe inkoapen in Braebant en hae zoo mae deu. Duudeluk is te mèrreken dat 't waeter, 'n natuurlukke behrenzieng, dus 'n barrière vurrempt voo 't onderouwen van contacten. Noe atte dam en bruhhe tot stand gekomme bin, bin d'r mêê contacten mee Thole.

D’r is de lesten tied vee te doe gewist over de weegbrugge van Flupland en dat is te begriepe, want die mò bluuve. ’t Is een herinneriengspunt dat à bie Flupland 'oôrt. Vlakbie de weegbrugge 'ao je ’t pak’uus, daer wier graen, aerepels en kunstmis opgesloge. De weegbrugge woôr opgeknapt en daer bin me op Flupland blie mee. Een jaer of wat geleeje ‘eit ‘r oak spraeke van gewist à de kaoie geslote zou woôre. Je mot 'r toch nie an dienke à dat zou gebeure. Vroeger reeje de boerewaegens of en an mee suukerpeeën, aerepels en graen. Alles wier mee d‘and gelost, zwaer werk was dat ‘oô. Vlakbie de meule stong ’t wachtje, noe is dae ’t ouwemannekotje.

Dammen en veerdiensten

Toe in 1847 de Anna Jacobapolder en de Kraemerspolder waere ingediekt wier het oppervlak van het eiland Flupland meer as verdubbeld, mae het kleinste eiland van Zeêland bleef geïsoleerd gebied. De bereikbaereid was nie makkelijk. a'je nae Brabant wou, dan wa'j afankelijk van de veerman, mae bie leêg waeter ko'j over de slikken loôpe. Voe een reis nae Tole mos je bie veerman Cornelis Faasse weze, laeter op z'n zeunen Adriaon en Marinus. Cornelis was ok be'eerder van het postuus.

D'n eêrste dam deu het Slaek wier op 24 maerte 1859 officieel geopend. De krune stak één meter boven ôog waeter. In 1860 bleek al dat die ôogte te leêg was. Op 6 november ontstonge deurbraeken, zoôdat de dam nie meer kon worre gebruukt. Pas in 1884 wier Flupland definitief mie Braebant verbonden met de tehenwoordihe Slaaekdam. Iets onger de krune wier een weg angeleid die op het Zeêuwse deel van grind wier voorzieje en op het Braebantse deel wier bestraet.

Op vriedag 27 april 1900 wier over deêze diek een tramspoortje angeleid, ongerdeel van een tramverbindieng nae Schouwen-Duveland. Een belangrieke schaekel in deze verbindieng was de overtocht over het smalle Ziepe. An de Fluplanse kant kwam een remise van 46 meter lang mie daerin drie sporen. 'Ier wier ok ongeroudswerk verricht. Vadder wier er op de Tramhaeven een 'uus voe de chef-machinist gebouwd en een brikettenloôs. Het stationsgebouw stong op het oôd van de zuujelijke haevendam. De tocht mie de tram vanaf het durp Flupland voerde de passagiers deu de polder nae Anna Jacobapolder. Daar was een halteplek mee stationsgebouw. Deernae red de tram nae het eindpunt; Anna Jacobapolder - Veeraeven. Naest de tweê vaste halteplekken stopte de tram op verzoek bie de coupure an de Noorddiek, de Lageweg en op Lombok. Bie Flupland en Anna Jacobapolder was een meugelijkeid om beês'n in te laejen.

Voe Schouwen-Duveland was het veer een belangrieke ontsluuting. Het toenemende autoverkeer ging daer in 1938 pas goed van profiteren, nae de anleg van de betonweg over de Slaekdam en de Rijksweg Flupsland - Anna Jacobapolder - Veeraeven. Deêze weg was kaersrecht over het eiland getrokken. Op 10 mei 1940 kwamme aole veer- en tramdiensten stil te liggen. Op 18 juli wier pas weer gevaeren. In feberwari 1943 volgde de inundatie van een groôt deel van Schouwen-Duveland, waerop de bevolkieng geëvacueerd wier. Op 11 maert wier de tramdienst op Schouwen en deermee ok de veerdienst gestaekt. De hervatting van de veerdiensten kon in 1945 alleêne provisorisch. In maerte 1948 kwam de zielaedingspont Grevelingen in de vaert. De anlegsteigers moste worre angepast. Het schip wier gebouwd op de wurft van H.J. Koopman uut Dordrecht.

In 1954 en 1959 wiere koplaeders in gebruuk genomen. Toch konne die het toegenome autoverkeer nie an. In de jaeren '60 liepe de wachttiejen in de vekantieperiodes op tot vier uren.

Tot an 1965 was het veer de belangriekste verbindieng voe Schouwen-Duveland mie het vasteland. In dat jaer kwam de Greveliengendam, een ongerdeel van de Deltawêrken, gereêd wideur een rechtstreekse vaste verbindieng mee de Randstad tot stand kwam. Het veer wier na die tied minder druk. Op 1 september 1972 wier ofscheid genomen van de stoomvaert op de veerverbindieng over het Ziepe. Toe in 1988 de Flupsdam klaer kwam viel het doek voor de veerverbindieng. Op 6 juli 1988 voer de boôt voor het lest.

Opgegroeid

• Ella Vogelaar, politicus

Lienks nae buten

• Plaatsengids
• AlleCijfers
• Heemkundekrieng Philippuslandt