Movses Khorenatsi (ca. 410–490s AD;Armenian:ՄովսեսԽորենացի, pronounced[mɔfˈsɛs χɔɾɛnɑˈtsʰi], also written as Movsēs Xorenac‘i and Moses of Khoren, Moses of Choren, and Moses Chorenensis in Latin sources) was a prominent Armenian historian from the period of late antiquity and the author of the History of the Armenians.
Khorenatsi is credited with the earliest known historiographical work on the history of Armenia written in Armenian, but was also a poet, or hymn writer, and a grammarian. The History of Armenia was written at the behest of Prince Sahak Bagratuni and has had an enormous impact on Armenian historiography. It was used and quoted extensively by later medieval Armenian authors. Although other Armenians, such as Agat'angeghos, had previously written histories on Armenia, Movses' work holds particular significance because it contains unique material on the old oral traditions in Armenia before its conversion to Christianity and, more importantly, traces Armenian history from Movses' day back to its origins.
Armenian sharakan (a kinid of Armenian spiritual song) by Movses Khorenatsi dedicated to Nativity of Jesus. Performs "Hover" chamber choir. Art director and conductor: Sona Hovhannisian.
In the picture is an Armenian medieval miniature "Nativity of Jesus" by Toros Roslin (XIII century). Մովսես Խորենացու (V դար) «Խորհուրդ մեծ և սքանչելի» շարականն է՝ նվիրված Հիսուս Քրիստոսի ծննդյանը: Կատարում է «Հովեր» երգչախումբը: Խմբավար՝ Սոնա Հովհաննիսյան:
Ընդունված է Մեսրոպ Մաշտոցից հետո 5-րդ դարի երկրորդ նշանավոր շարականագիր համարել Խորենացուն: «Շարակնոցը» հաղորդում է, որ նա գրել է մի քանի տերունական տոների կանոնները: Ընդհանուր առմամբ, Մովսես Խորենացուց մեզ հասել է մի քանի տասնյակ շարական: Դրանց մեջ իրենց քնարականությամբ, թափով ու ջերմությամբ աչքի են ընկնում Ծննդյան կանոնի «Օրհնությունները» և «Մեծաց...
published: 07 Jan 2019
Մովսես Խորենացի
5-րդ դարի 60-ականներ. Վաղարշապատի հարակից գյուղում հյուր է Ամենայն հայոց Գյուտ կաթողիկոսը: Սեղանակիցները գյուղում որպես օտարական ապրող ծերունուն խնդրում են կաթողիկոսի պատվին բաժակաճառ ասել: Ծերունին շարականի ոճով ճառ է ասում: Բոլորը ցնցվում են: Գյուտ կաթողիկոսը մոտենում ու խոնարհվելով համբուրում է իր ուսուցչին, որին երկար տարիներ փնտրում էր: Այդ ծերունին Մովսես Խորենացին էր, հայ գրավոր մշակույթի Ոսկեդարի մեծագույն գործիչը:
Պատմահոր կյանքի ու գործունեության մասին մանրամասներ է ներկայացնում պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանը:
Movses Khorenatsi
60-ies of the V century: the neighboring village Vagharshapat is hosting the Catholicos of All Armenians Gyut. Those sitting at the table with him ask an old man, who lived there as a stranger, to make a toast to the Catholicos. The old man makes the to...
published: 20 Oct 2015
Movses Khorenatsi
Video Software we use: https://amzn.to/2KpdCQF
Ad-free videos.
You can support us by purchasing something through our Amazon-Url, thanks :)
Movses Khorenatsi was a prominent Armenian historian from the period of Late Antiquity and the author of the History of Armenia.Khorenatsi is credited with the earliest known historiographical work on the history of Armenia written in Armenian, but was also a poet, or hymn writer, and a grammarian.The History of Armenia was written at the behest of Prince Sahak of the Bagratuni dynasty and has had an enormous impact on Armenian historiography.It was used and quoted extensively by later medieval Armenian authors.
---Image-Copyright-and-Permission---
About the author(s): Unknown
License: Public domain
---Image-Copyright-and-Permission---
This channel ...
Մովսես Խորենացու (մոտ. 410 - մոտ. 490 թթ.) «Անթառամ ծաղիկ» շարականն է՝ նվիրված Աստվածամորը: Երգում է Իզաբել Բայրակդարյանը: Շարականը տարվա մեջ երգվում է երկու անգամ` Սուրբ Ծննդյան հինգերորդ օրը և Վերափոխման տոնին` որպես Ճաշու շարական:
Սուրբ Ծննդյան հինգերորդ օրը հիշատակվում է Ավետման, Ծննդյան և Մկրտության տոները, Տեառնընդառաջի և Սուրբ Աստվածածնի վերափոխման տոները: Ինչպես տեսնում ենք, այս բոլոր դրվագներում գործուն դեր ունի հենց Տիրամայրը:
Շարականագիր Խորենացին, միմյանց հյուսելով Սուրբ Կույսին գովաբանող խոսքերն ու գեղեցիկ մեղեդին, նրան համեմատում է անթառամ ծաղկի հետ, որը ժամանակի ընթացքում երբեք չի խամրում ու թոշնում: Նա ոչ մի մեղքի համար չդատապարտված շառավիղ է, որի արմատն ընձյուղվել է Եսայու մարգարեության գրքից. չէ՞ որ մեծ մարգարեն Քրիստոսի ծննդից դեռ 700 տարի առաջ կանխատեսել էր, որ «ահա ...
published: 29 Nov 2020
Rev.George Terian -Movses Khorenatsi Lecture part 1
Armenian sharakan (a kinid of Armenian spiritual song) by Movses Khorenatsi dedicated to Nativity of Jesus. Performs "Hover" chamber choir. Art director and con...
Armenian sharakan (a kinid of Armenian spiritual song) by Movses Khorenatsi dedicated to Nativity of Jesus. Performs "Hover" chamber choir. Art director and conductor: Sona Hovhannisian.
In the picture is an Armenian medieval miniature "Nativity of Jesus" by Toros Roslin (XIII century). Մովսես Խորենացու (V դար) «Խորհուրդ մեծ և սքանչելի» շարականն է՝ նվիրված Հիսուս Քրիստոսի ծննդյանը: Կատարում է «Հովեր» երգչախումբը: Խմբավար՝ Սոնա Հովհաննիսյան:
Ընդունված է Մեսրոպ Մաշտոցից հետո 5-րդ դարի երկրորդ նշանավոր շարականագիր համարել Խորենացուն: «Շարակնոցը» հաղորդում է, որ նա գրել է մի քանի տերունական տոների կանոնները: Ընդհանուր առմամբ, Մովսես Խորենացուց մեզ հասել է մի քանի տասնյակ շարական: Դրանց մեջ իրենց քնարականությամբ, թափով ու ջերմությամբ աչքի են ընկնում Ծննդյան կանոնի «Օրհնությունները» և «Մեծացուսցեները»: «Շարակնոցում», ինչպես Աստվածածնի Ծննդյան և Ավետման տոների, այնպես էլ Քրիստոսի Ծննդյան տոնի առթիվ գրված առաջին օրերի շարականները սկսվում են Մովսես Խորենացու հեղինակած «Օրհնութիւններով»: Ժողովրդի մեջ դրանցից ամենատարածվածը «Խորհուրդ մեծ և սքանչելի» շարականն է, որը երգում են ոչ միայն եկեղեցում, այլև տներում, հանդեսներում և հատկապես Ծննդյան ավետիսների ժամանակ: Այս երգի այդքան սիրված լինելու պատճառը նրա պարզությունն է, գեղեցկությունը և մատչելիությունը:
Այս շարականի խոսքերը կարդալիս զգում ես, որ Խորենացին անչափ հիացած է Քրիստոսի ծննդյան խորհրդով, և ինքն է՛լ հովիվների ու հրեշտակների հետ երգում, փառաբանում է Աստծո Որդու գալուստը՝ ավետելով մարդկությանը: Երգի խոսքերում ասվում է, որ անբովանդակելի Քրիստոսը, որին չեն կարող պարփակել երկինքն ու երկիրը, այսօր համեստորեն տեղավորվել է մի այրի ու մսուրի մեջ, և այդ մեծապայծառ ավետիսից ցնծում է երկինքը: Քրիստոսի ծննդյան առթիվ հրեղենների բազմությունը երկնքից երկիր է իջել և զարմացած մարդկանց հետ աշխարհին ավետում է Նոր թագավորի ծնունդը:
Երգի խոսքերը՝
Խորհուրդ մեծ և սքանչելի,
Որ յայսմ աւուր յայտնեցաւ.
Հովիւքն երգեն ընդ հրեշտակս՝
Տան աւետիս աշխարհի:
Ծնաւ նոր արքայ
Ի Բեթղեհեմ քաղաքի.
Որդիք մարդկան, օրհնեցէք,
Զի վասն մեր մարմնացաւ:
Անբաւելին երկնի և երկրի
Ի խանձարուրս պատեցաւ.
Ոչ մեկնելով ի Հօրէ՝
Ի սուրբ այրին բազմեցաւ:
Այսօր ցնծան երկինք ի վերուստ
Մեծապայծառ աւետեօք.
Եւ արարածք ամենայն
Զգեցան հանդերձ փրկութեան:
Այսօր յայրին ընծայեցաւ
Քրիստոս՝ Որդին Աստուծոյ.
Եւ հրեղինաց բազմութիւնքն
յԵրկնից յերկիր վայր իջեալ:
Այսօր հովուացն տեսեալ
զԱրդարութեան արեգակն.
Եւ ընդ հրեշտակս երգէին՝
Փառք ի բարձունս Աստուծոյ:
Armenian sharakan (a kinid of Armenian spiritual song) by Movses Khorenatsi dedicated to Nativity of Jesus. Performs "Hover" chamber choir. Art director and conductor: Sona Hovhannisian.
In the picture is an Armenian medieval miniature "Nativity of Jesus" by Toros Roslin (XIII century). Մովսես Խորենացու (V դար) «Խորհուրդ մեծ և սքանչելի» շարականն է՝ նվիրված Հիսուս Քրիստոսի ծննդյանը: Կատարում է «Հովեր» երգչախումբը: Խմբավար՝ Սոնա Հովհաննիսյան:
Ընդունված է Մեսրոպ Մաշտոցից հետո 5-րդ դարի երկրորդ նշանավոր շարականագիր համարել Խորենացուն: «Շարակնոցը» հաղորդում է, որ նա գրել է մի քանի տերունական տոների կանոնները: Ընդհանուր առմամբ, Մովսես Խորենացուց մեզ հասել է մի քանի տասնյակ շարական: Դրանց մեջ իրենց քնարականությամբ, թափով ու ջերմությամբ աչքի են ընկնում Ծննդյան կանոնի «Օրհնությունները» և «Մեծացուսցեները»: «Շարակնոցում», ինչպես Աստվածածնի Ծննդյան և Ավետման տոների, այնպես էլ Քրիստոսի Ծննդյան տոնի առթիվ գրված առաջին օրերի շարականները սկսվում են Մովսես Խորենացու հեղինակած «Օրհնութիւններով»: Ժողովրդի մեջ դրանցից ամենատարածվածը «Խորհուրդ մեծ և սքանչելի» շարականն է, որը երգում են ոչ միայն եկեղեցում, այլև տներում, հանդեսներում և հատկապես Ծննդյան ավետիսների ժամանակ: Այս երգի այդքան սիրված լինելու պատճառը նրա պարզությունն է, գեղեցկությունը և մատչելիությունը:
Այս շարականի խոսքերը կարդալիս զգում ես, որ Խորենացին անչափ հիացած է Քրիստոսի ծննդյան խորհրդով, և ինքն է՛լ հովիվների ու հրեշտակների հետ երգում, փառաբանում է Աստծո Որդու գալուստը՝ ավետելով մարդկությանը: Երգի խոսքերում ասվում է, որ անբովանդակելի Քրիստոսը, որին չեն կարող պարփակել երկինքն ու երկիրը, այսօր համեստորեն տեղավորվել է մի այրի ու մսուրի մեջ, և այդ մեծապայծառ ավետիսից ցնծում է երկինքը: Քրիստոսի ծննդյան առթիվ հրեղենների բազմությունը երկնքից երկիր է իջել և զարմացած մարդկանց հետ աշխարհին ավետում է Նոր թագավորի ծնունդը:
Երգի խոսքերը՝
Խորհուրդ մեծ և սքանչելի,
Որ յայսմ աւուր յայտնեցաւ.
Հովիւքն երգեն ընդ հրեշտակս՝
Տան աւետիս աշխարհի:
Ծնաւ նոր արքայ
Ի Բեթղեհեմ քաղաքի.
Որդիք մարդկան, օրհնեցէք,
Զի վասն մեր մարմնացաւ:
Անբաւելին երկնի և երկրի
Ի խանձարուրս պատեցաւ.
Ոչ մեկնելով ի Հօրէ՝
Ի սուրբ այրին բազմեցաւ:
Այսօր ցնծան երկինք ի վերուստ
Մեծապայծառ աւետեօք.
Եւ արարածք ամենայն
Զգեցան հանդերձ փրկութեան:
Այսօր յայրին ընծայեցաւ
Քրիստոս՝ Որդին Աստուծոյ.
Եւ հրեղինաց բազմութիւնքն
յԵրկնից յերկիր վայր իջեալ:
Այսօր հովուացն տեսեալ
զԱրդարութեան արեգակն.
Եւ ընդ հրեշտակս երգէին՝
Փառք ի բարձունս Աստուծոյ:
5-րդ դարի 60-ականներ. Վաղարշապատի հարակից գյուղում հյուր է Ամենայն հայոց Գյուտ կաթողիկոսը: Սեղանակիցները գյուղում որպես օտարական ապրող ծերունուն խնդրում են կաթո...
5-րդ դարի 60-ականներ. Վաղարշապատի հարակից գյուղում հյուր է Ամենայն հայոց Գյուտ կաթողիկոսը: Սեղանակիցները գյուղում որպես օտարական ապրող ծերունուն խնդրում են կաթողիկոսի պատվին բաժակաճառ ասել: Ծերունին շարականի ոճով ճառ է ասում: Բոլորը ցնցվում են: Գյուտ կաթողիկոսը մոտենում ու խոնարհվելով համբուրում է իր ուսուցչին, որին երկար տարիներ փնտրում էր: Այդ ծերունին Մովսես Խորենացին էր, հայ գրավոր մշակույթի Ոսկեդարի մեծագույն գործիչը:
Պատմահոր կյանքի ու գործունեության մասին մանրամասներ է ներկայացնում պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանը:
Movses Khorenatsi
60-ies of the V century: the neighboring village Vagharshapat is hosting the Catholicos of All Armenians Gyut. Those sitting at the table with him ask an old man, who lived there as a stranger, to make a toast to the Catholicos. The old man makes the toast in the style of sharakan (Armenian chant). Everyone is startled. The Catholicos Gyut gets closer to him and bows low to kiss his Teacher he was seeking for so many years. That old man was Movses Khorenatsi, the greatest of written Armenian culture’s Golden age.
Historian Petros Hovhannisyan presents details of the life and activities of the father of history.
5-րդ դարի 60-ականներ. Վաղարշապատի հարակից գյուղում հյուր է Ամենայն հայոց Գյուտ կաթողիկոսը: Սեղանակիցները գյուղում որպես օտարական ապրող ծերունուն խնդրում են կաթողիկոսի պատվին բաժակաճառ ասել: Ծերունին շարականի ոճով ճառ է ասում: Բոլորը ցնցվում են: Գյուտ կաթողիկոսը մոտենում ու խոնարհվելով համբուրում է իր ուսուցչին, որին երկար տարիներ փնտրում էր: Այդ ծերունին Մովսես Խորենացին էր, հայ գրավոր մշակույթի Ոսկեդարի մեծագույն գործիչը:
Պատմահոր կյանքի ու գործունեության մասին մանրամասներ է ներկայացնում պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանը:
Movses Khorenatsi
60-ies of the V century: the neighboring village Vagharshapat is hosting the Catholicos of All Armenians Gyut. Those sitting at the table with him ask an old man, who lived there as a stranger, to make a toast to the Catholicos. The old man makes the toast in the style of sharakan (Armenian chant). Everyone is startled. The Catholicos Gyut gets closer to him and bows low to kiss his Teacher he was seeking for so many years. That old man was Movses Khorenatsi, the greatest of written Armenian culture’s Golden age.
Historian Petros Hovhannisyan presents details of the life and activities of the father of history.
Video Software we use: https://amzn.to/2KpdCQF
Ad-free videos.
You can support us by purchasing something through our Amazon-Url, thanks :)
Movses Khorenatsi w...
Video Software we use: https://amzn.to/2KpdCQF
Ad-free videos.
You can support us by purchasing something through our Amazon-Url, thanks :)
Movses Khorenatsi was a prominent Armenian historian from the period of Late Antiquity and the author of the History of Armenia.Khorenatsi is credited with the earliest known historiographical work on the history of Armenia written in Armenian, but was also a poet, or hymn writer, and a grammarian.The History of Armenia was written at the behest of Prince Sahak of the Bagratuni dynasty and has had an enormous impact on Armenian historiography.It was used and quoted extensively by later medieval Armenian authors.
---Image-Copyright-and-Permission---
About the author(s): Unknown
License: Public domain
---Image-Copyright-and-Permission---
This channel is dedicated to make Wikipedia, one of the biggest knowledge databases in the world available to people with limited vision.
Article available under a Creative Commons license
Image source in video
Video Software we use: https://amzn.to/2KpdCQF
Ad-free videos.
You can support us by purchasing something through our Amazon-Url, thanks :)
Movses Khorenatsi was a prominent Armenian historian from the period of Late Antiquity and the author of the History of Armenia.Khorenatsi is credited with the earliest known historiographical work on the history of Armenia written in Armenian, but was also a poet, or hymn writer, and a grammarian.The History of Armenia was written at the behest of Prince Sahak of the Bagratuni dynasty and has had an enormous impact on Armenian historiography.It was used and quoted extensively by later medieval Armenian authors.
---Image-Copyright-and-Permission---
About the author(s): Unknown
License: Public domain
---Image-Copyright-and-Permission---
This channel is dedicated to make Wikipedia, one of the biggest knowledge databases in the world available to people with limited vision.
Article available under a Creative Commons license
Image source in video
Մովսես Խորենացու (մոտ. 410 - մոտ. 490 թթ.) «Անթառամ ծաղիկ» շարականն է՝ նվիրված Աստվածամորը: Երգում է Իզաբել Բայրակդարյանը: Շարականը տարվա մեջ երգվում է երկու ան...
Մովսես Խորենացու (մոտ. 410 - մոտ. 490 թթ.) «Անթառամ ծաղիկ» շարականն է՝ նվիրված Աստվածամորը: Երգում է Իզաբել Բայրակդարյանը: Շարականը տարվա մեջ երգվում է երկու անգամ` Սուրբ Ծննդյան հինգերորդ օրը և Վերափոխման տոնին` որպես Ճաշու շարական:
Սուրբ Ծննդյան հինգերորդ օրը հիշատակվում է Ավետման, Ծննդյան և Մկրտության տոները, Տեառնընդառաջի և Սուրբ Աստվածածնի վերափոխման տոները: Ինչպես տեսնում ենք, այս բոլոր դրվագներում գործուն դեր ունի հենց Տիրամայրը:
Շարականագիր Խորենացին, միմյանց հյուսելով Սուրբ Կույսին գովաբանող խոսքերն ու գեղեցիկ մեղեդին, նրան համեմատում է անթառամ ծաղկի հետ, որը ժամանակի ընթացքում երբեք չի խամրում ու թոշնում: Նա ոչ մի մեղքի համար չդատապարտված շառավիղ է, որի արմատն ընձյուղվել է Եսայու մարգարեության գրքից. չէ՞ որ մեծ մարգարեն Քրիստոսի ծննդից դեռ 700 տարի առաջ կանխատեսել էր, որ «ահա կույսը պիտի հղիանա ու որդի ծնի, և նրա անունը պիտի լինի Էմանուել» (Ես. 7, 14), որը նշանակում է «Աստված մեզ հետ»:
Armenian spiritual song "Antaram tsaghik" by Movses Khorenatsi (V century) dedicated to Our Lady. Sings Isabel Bayrakdarian.
Երգի խոսքերը՝
Անթառամ ծաղիկ,
Անդատապարտ շառաւիղ.
Վերաբուսեալ յարմատոյն յԵսեայ.
զՔեզ Եսայիաս կանխաւ վերագոչեաց
Եօթնարփեան շնորհաց հոգւոյն ընդունարան գոլ`
Աստուածածին եւ կոյս. զքեզ մեծացուցանեմք:
Մովսես Խորենացու (մոտ. 410 - մոտ. 490 թթ.) «Անթառամ ծաղիկ» շարականն է՝ նվիրված Աստվածամորը: Երգում է Իզաբել Բայրակդարյանը: Շարականը տարվա մեջ երգվում է երկու անգամ` Սուրբ Ծննդյան հինգերորդ օրը և Վերափոխման տոնին` որպես Ճաշու շարական:
Սուրբ Ծննդյան հինգերորդ օրը հիշատակվում է Ավետման, Ծննդյան և Մկրտության տոները, Տեառնընդառաջի և Սուրբ Աստվածածնի վերափոխման տոները: Ինչպես տեսնում ենք, այս բոլոր դրվագներում գործուն դեր ունի հենց Տիրամայրը:
Շարականագիր Խորենացին, միմյանց հյուսելով Սուրբ Կույսին գովաբանող խոսքերն ու գեղեցիկ մեղեդին, նրան համեմատում է անթառամ ծաղկի հետ, որը ժամանակի ընթացքում երբեք չի խամրում ու թոշնում: Նա ոչ մի մեղքի համար չդատապարտված շառավիղ է, որի արմատն ընձյուղվել է Եսայու մարգարեության գրքից. չէ՞ որ մեծ մարգարեն Քրիստոսի ծննդից դեռ 700 տարի առաջ կանխատեսել էր, որ «ահա կույսը պիտի հղիանա ու որդի ծնի, և նրա անունը պիտի լինի Էմանուել» (Ես. 7, 14), որը նշանակում է «Աստված մեզ հետ»:
Armenian spiritual song "Antaram tsaghik" by Movses Khorenatsi (V century) dedicated to Our Lady. Sings Isabel Bayrakdarian.
Երգի խոսքերը՝
Անթառամ ծաղիկ,
Անդատապարտ շառաւիղ.
Վերաբուսեալ յարմատոյն յԵսեայ.
զՔեզ Եսայիաս կանխաւ վերագոչեաց
Եօթնարփեան շնորհաց հոգւոյն ընդունարան գոլ`
Աստուածածին եւ կոյս. զքեզ մեծացուցանեմք:
Armenian sharakan (a kinid of Armenian spiritual song) by Movses Khorenatsi dedicated to Nativity of Jesus. Performs "Hover" chamber choir. Art director and conductor: Sona Hovhannisian.
In the picture is an Armenian medieval miniature "Nativity of Jesus" by Toros Roslin (XIII century). Մովսես Խորենացու (V դար) «Խորհուրդ մեծ և սքանչելի» շարականն է՝ նվիրված Հիսուս Քրիստոսի ծննդյանը: Կատարում է «Հովեր» երգչախումբը: Խմբավար՝ Սոնա Հովհաննիսյան:
Ընդունված է Մեսրոպ Մաշտոցից հետո 5-րդ դարի երկրորդ նշանավոր շարականագիր համարել Խորենացուն: «Շարակնոցը» հաղորդում է, որ նա գրել է մի քանի տերունական տոների կանոնները: Ընդհանուր առմամբ, Մովսես Խորենացուց մեզ հասել է մի քանի տասնյակ շարական: Դրանց մեջ իրենց քնարականությամբ, թափով ու ջերմությամբ աչքի են ընկնում Ծննդյան կանոնի «Օրհնությունները» և «Մեծացուսցեները»: «Շարակնոցում», ինչպես Աստվածածնի Ծննդյան և Ավետման տոների, այնպես էլ Քրիստոսի Ծննդյան տոնի առթիվ գրված առաջին օրերի շարականները սկսվում են Մովսես Խորենացու հեղինակած «Օրհնութիւններով»: Ժողովրդի մեջ դրանցից ամենատարածվածը «Խորհուրդ մեծ և սքանչելի» շարականն է, որը երգում են ոչ միայն եկեղեցում, այլև տներում, հանդեսներում և հատկապես Ծննդյան ավետիսների ժամանակ: Այս երգի այդքան սիրված լինելու պատճառը նրա պարզությունն է, գեղեցկությունը և մատչելիությունը:
Այս շարականի խոսքերը կարդալիս զգում ես, որ Խորենացին անչափ հիացած է Քրիստոսի ծննդյան խորհրդով, և ինքն է՛լ հովիվների ու հրեշտակների հետ երգում, փառաբանում է Աստծո Որդու գալուստը՝ ավետելով մարդկությանը: Երգի խոսքերում ասվում է, որ անբովանդակելի Քրիստոսը, որին չեն կարող պարփակել երկինքն ու երկիրը, այսօր համեստորեն տեղավորվել է մի այրի ու մսուրի մեջ, և այդ մեծապայծառ ավետիսից ցնծում է երկինքը: Քրիստոսի ծննդյան առթիվ հրեղենների բազմությունը երկնքից երկիր է իջել և զարմացած մարդկանց հետ աշխարհին ավետում է Նոր թագավորի ծնունդը:
Երգի խոսքերը՝
Խորհուրդ մեծ և սքանչելի,
Որ յայսմ աւուր յայտնեցաւ.
Հովիւքն երգեն ընդ հրեշտակս՝
Տան աւետիս աշխարհի:
Ծնաւ նոր արքայ
Ի Բեթղեհեմ քաղաքի.
Որդիք մարդկան, օրհնեցէք,
Զի վասն մեր մարմնացաւ:
Անբաւելին երկնի և երկրի
Ի խանձարուրս պատեցաւ.
Ոչ մեկնելով ի Հօրէ՝
Ի սուրբ այրին բազմեցաւ:
Այսօր ցնծան երկինք ի վերուստ
Մեծապայծառ աւետեօք.
Եւ արարածք ամենայն
Զգեցան հանդերձ փրկութեան:
Այսօր յայրին ընծայեցաւ
Քրիստոս՝ Որդին Աստուծոյ.
Եւ հրեղինաց բազմութիւնքն
յԵրկնից յերկիր վայր իջեալ:
Այսօր հովուացն տեսեալ
զԱրդարութեան արեգակն.
Եւ ընդ հրեշտակս երգէին՝
Փառք ի բարձունս Աստուծոյ:
5-րդ դարի 60-ականներ. Վաղարշապատի հարակից գյուղում հյուր է Ամենայն հայոց Գյուտ կաթողիկոսը: Սեղանակիցները գյուղում որպես օտարական ապրող ծերունուն խնդրում են կաթողիկոսի պատվին բաժակաճառ ասել: Ծերունին շարականի ոճով ճառ է ասում: Բոլորը ցնցվում են: Գյուտ կաթողիկոսը մոտենում ու խոնարհվելով համբուրում է իր ուսուցչին, որին երկար տարիներ փնտրում էր: Այդ ծերունին Մովսես Խորենացին էր, հայ գրավոր մշակույթի Ոսկեդարի մեծագույն գործիչը:
Պատմահոր կյանքի ու գործունեության մասին մանրամասներ է ներկայացնում պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանը:
Movses Khorenatsi
60-ies of the V century: the neighboring village Vagharshapat is hosting the Catholicos of All Armenians Gyut. Those sitting at the table with him ask an old man, who lived there as a stranger, to make a toast to the Catholicos. The old man makes the toast in the style of sharakan (Armenian chant). Everyone is startled. The Catholicos Gyut gets closer to him and bows low to kiss his Teacher he was seeking for so many years. That old man was Movses Khorenatsi, the greatest of written Armenian culture’s Golden age.
Historian Petros Hovhannisyan presents details of the life and activities of the father of history.
Video Software we use: https://amzn.to/2KpdCQF
Ad-free videos.
You can support us by purchasing something through our Amazon-Url, thanks :)
Movses Khorenatsi was a prominent Armenian historian from the period of Late Antiquity and the author of the History of Armenia.Khorenatsi is credited with the earliest known historiographical work on the history of Armenia written in Armenian, but was also a poet, or hymn writer, and a grammarian.The History of Armenia was written at the behest of Prince Sahak of the Bagratuni dynasty and has had an enormous impact on Armenian historiography.It was used and quoted extensively by later medieval Armenian authors.
---Image-Copyright-and-Permission---
About the author(s): Unknown
License: Public domain
---Image-Copyright-and-Permission---
This channel is dedicated to make Wikipedia, one of the biggest knowledge databases in the world available to people with limited vision.
Article available under a Creative Commons license
Image source in video
Մովսես Խորենացու (մոտ. 410 - մոտ. 490 թթ.) «Անթառամ ծաղիկ» շարականն է՝ նվիրված Աստվածամորը: Երգում է Իզաբել Բայրակդարյանը: Շարականը տարվա մեջ երգվում է երկու անգամ` Սուրբ Ծննդյան հինգերորդ օրը և Վերափոխման տոնին` որպես Ճաշու շարական:
Սուրբ Ծննդյան հինգերորդ օրը հիշատակվում է Ավետման, Ծննդյան և Մկրտության տոները, Տեառնընդառաջի և Սուրբ Աստվածածնի վերափոխման տոները: Ինչպես տեսնում ենք, այս բոլոր դրվագներում գործուն դեր ունի հենց Տիրամայրը:
Շարականագիր Խորենացին, միմյանց հյուսելով Սուրբ Կույսին գովաբանող խոսքերն ու գեղեցիկ մեղեդին, նրան համեմատում է անթառամ ծաղկի հետ, որը ժամանակի ընթացքում երբեք չի խամրում ու թոշնում: Նա ոչ մի մեղքի համար չդատապարտված շառավիղ է, որի արմատն ընձյուղվել է Եսայու մարգարեության գրքից. չէ՞ որ մեծ մարգարեն Քրիստոսի ծննդից դեռ 700 տարի առաջ կանխատեսել էր, որ «ահա կույսը պիտի հղիանա ու որդի ծնի, և նրա անունը պիտի լինի Էմանուել» (Ես. 7, 14), որը նշանակում է «Աստված մեզ հետ»:
Armenian spiritual song "Antaram tsaghik" by Movses Khorenatsi (V century) dedicated to Our Lady. Sings Isabel Bayrakdarian.
Երգի խոսքերը՝
Անթառամ ծաղիկ,
Անդատապարտ շառաւիղ.
Վերաբուսեալ յարմատոյն յԵսեայ.
զՔեզ Եսայիաս կանխաւ վերագոչեաց
Եօթնարփեան շնորհաց հոգւոյն ընդունարան գոլ`
Աստուածածին եւ կոյս. զքեզ մեծացուցանեմք:
Movses Khorenatsi (ca. 410–490s AD;Armenian:ՄովսեսԽորենացի, pronounced[mɔfˈsɛs χɔɾɛnɑˈtsʰi], also written as Movsēs Xorenac‘i and Moses of Khoren, Moses of Choren, and Moses Chorenensis in Latin sources) was a prominent Armenian historian from the period of late antiquity and the author of the History of the Armenians.
Khorenatsi is credited with the earliest known historiographical work on the history of Armenia written in Armenian, but was also a poet, or hymn writer, and a grammarian. The History of Armenia was written at the behest of Prince Sahak Bagratuni and has had an enormous impact on Armenian historiography. It was used and quoted extensively by later medieval Armenian authors. Although other Armenians, such as Agat'angeghos, had previously written histories on Armenia, Movses' work holds particular significance because it contains unique material on the old oral traditions in Armenia before its conversion to Christianity and, more importantly, traces Armenian history from Movses' day back to its origins.