Tycho Brahe

Hiel Tycho Brahe.

Hiel Tycho Brahe, pämotöl as Tyge Ottesen Brahe in Skåneland, ettimo dil Danäna ed atimo Svedäna (1546 dekul 14 - 1601 tobul 24), äbinom nouban Danänik famik sekü küpeds stelavik kuratik ä mödiks oma. El Brahe äsevädom leigo ün lifüp oka as strologan ed as lalkiman.

Nem pälatinöl: Tycho Brahe labon pronis difik (latino: [ˈti.ko ˈbra.(h)e] u [ˈty.ko ˈbra.(h)e], Linglänapüko: [ˈtaɪ.kəʊ ˈbɹɑː.hi] u [ˈtaɪ.kəʊ ˈbɹɑː.ə]). Nem Danänik rigik: Tyge Ottesen Brahe papronon in Danänapük atimik as [ˈtˢyː.y ˈʌ.d̥ə.sn̩ ˈb̥ʁɑː.ʊ]. Äsä ya äbinos kösömik in Skandinän, spikoy dö om no me nem telid omik: „Brahe“, ab me nem balid: „Tycho“.

El Tycho Brahe ägetom glunidalaboti su nisul: Hven äsi monamedis ad bumön eli Uraniborg: küpedöp stelavik ä strologik, kö äbumom stumis stelavik gretik ed äduinom mafamis kuratik mödik. As stelavan, el Tycho ävobom ad kobükön utosi, kelosi äcedom frutis geometik sita hiela Copernicus e frutis filosopik sita hiela Ptolemaios ad fomön siti okik. De 1600 jü deadam okik ün 1601, päyufom fa hiel Johannes Kepler, kel poso ögebom nünis stelavik kuratik ela Tycho ad völfön teorodis stelavik lönik oka tefü lons planetamufa.

Mafams e küpeds stelaviks ela Tycho äbinons dido kuratiks. Nek bü el Tycho isteifülom ad dönuön küpedis so vemo, e stums matematik ad frutidön no nog pivölfons. Ädunom utosi, kelosi büans omik no ivilons u no ifägons ad dunön: ämafom stadi e mufi planetas e stelas so kuradiko, das äkanom cödön, sit kinik - ut hiela Copernicus ud ut hiela Ptolemaios - äbepenon gudikumo süli.