Bước tới nội dung

MBA

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Thạc sĩ quản trị kinh doanh (tiếng Anh: Master of Business Administration - MBA) là bằng thạc sĩ bắt nguồn từ nước Mỹ vào đầu thế kỷ 20 khi các nước phát triển cũng như các doanh nghiệp tìm cách áp dụng bộ môn khoa học quản trị.

Các khóa học chính trong chương trình MBA bao gồm các lĩnh vực khác nhau của quản trị kinh doanh như kế toán, thống kê ứng dụng, nguồn nhân lực, giao tiếp kinh doanh, đạo đức kinh doanh, luật kinh doanh, chiến lược kinh doanh, tài chính, kinh tế quản lý, quản lý, tinh thần kinh doanh, tiếp thị, quản lý chuỗi cung ứng và quản lý hoạt động theo cách phù hợp nhất với quản lý phân tích và chiến lược.

Hầu hết các chương trình cũng bao gồm môn học tự chọn và tập trung để nghiên cứu sâu hơn trong một lĩnh vực cụ thể, ví dụ, kế toán, tài chính và tiếp thị. Các chương trình MBA ở Hoa Kỳ thường yêu cầu hoàn thành khoảng bốn mươi đến sáu mươi tín chỉ, cao hơn nhiều so với ba mươi tín chỉ thường được yêu cầu đối với các bằng cấp bao gồm một số tài liệu tương tự như Thạc sĩ kinh tế, Thạc sĩ tài chính, Thạc sĩ kế toán, Thạc sĩ Khoa học về Tiếp thị và Thạc sĩ Khoa học về Quản lý.

Trong số các chương trình MBA, các chương trình MBA của Trường Kinh doanh Harvard, Trường Kinh doanh INSEAD, Trường Kinh doanh Stanford và Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania thường được đánh giá là top 4 chương trình danh giá nhất trên thế giới.

Tại Việt Nam, Chương trình MBA cấp cao VEMBA được Trường Kinh doanh Shidler Đại học tổng hợp Hawaii (Mỹ) thực hiện đào tạo trực tiếp hàng năm trong suốt hơn 20 năm qua (bắt đầu từ năm 2001 ở Hà Nội.) VEMBA được AACSB kiểm định và được coi là hình mẫu về đào tạo quản lý chất lượng cao tại Việt Nam.

Lịch sử

Trường kinh doanh đầu tiên ở Hoa Kỳ là Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania được thành lập vào năm 1881 thông qua khoản tài trợ từ Joseph Wharton [4] . Năm 1900, Trường Kinh doanh Tuck được thành lập tại Đại học Dartmouth[1] trao bằng cấp cao đầu tiên trong lĩnh vực kinh doanh, cụ thể là bằng Thạc sĩ Khoa học Thương mại, là chương trình tiền nhiệm của chương trình MBA tại đây.[2]

Trường Kinh doanh Harvard thành lập chương trình MBA đầu tiên vào năm 1908, với 15 giảng viên, 33 sinh viên chính quy và 47 sinh viên đặc biệt.[3][4] Chương trình giảng dạy năm đầu tiên của trường dựa trên quản lý khoa học của Frederick Winslow Taylor. Số lượng sinh viên MBA tại Harvard tăng nhanh chóng, từ 80 vào năm 1908, hơn 300 vào năm 1920 và 1.070 vào năm 1930.[5] Vào thời điểm này, chỉ có các trường đại học Mỹ cung cấp MBA. Các quốc gia khác ưu tiên đào tạo kinh doanh qua công việc.[5]

Các mốc quan trọng khác bao gồm:

Bằng MBA đã được các trường đại học trên toàn thế giới ở cả các nước phát triển và đang phát triển chấp nhận.[19]

Nội dung đào tạo của MBA

Nội dung đào tạo của các chương trình MBA rất đa dạng, phong phú, gắn liền với mọi vấn đề trong kinh doanh. Nó cung cấp cho người học những kiến thức và kĩ năng chuyên nghiệp có thể đáp ứng được công việc quản lý kinh doanh đầy phức tạp. Nội dung của chương trình học MBA là sự cân bằng giữa giáo dục kinh doanh chính thức và giải quyết các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.

- Các môn học, gồm có môn học bắt buộc và môn học tự chọn.

Các môn học bắt buộc như: kế toán, kinh tế học, tài chính, marketing, quản trị nhân lực, hoạt động tổ chức, phân tích định lượng, kế hoạch chiến lược, quản lý hoạt động, luật kinh doanh, đạo đức kinh doanh, kết cấu công ty và quản lý tổ chức, Luật.

Các môn tự chọn: tùy vào nhu cầu học tập thực tế của mình, các học viên được tự do lựa chọn một số môn học. Các môn tự chọn phổ biến là: Kĩ thuật và thương mại điện tử, Tư vấn, Quản lý chung, Lãnh đạo, Chiến lược tập thể, Đạo đức kinh doanh, Các vấn đề về kinh tế và tài chính, Quản lý kinh doanh nhỏ, Quản trị nhân lực trong hình thức kinh doanh nhỏ, Quản lý và sinh thái học...

- Trong môi trường kinh doanh toàn cầu hóa ngày nay, nền kinh tế của một quốc gia chính là một bộ phận của nền kinh tế toàn cầu. MBA hướng người ta tới việc quản lý hoạt động của một bộ phận kinh tế toàn cầu đó, vì vậy nội dung môn học thường được nêu thành các chủ đề có ý nghĩa rất sâu và rộng mở. Đó thường là những vấn đề mang tính toàn cầu chứ không chỉ hạn hẹp trong phạm vi một quốc gia hay một thị trường cụ thể nào. Chẳng hạn khi học về đạo đức kinh doanh, chủ đề đặt ra là trách nhiệm của các doanh nghiệp đối với vấn đề khí hậu toàn cầu hay vấn đề khan hiếm lương thực trên thế giới. Điều đó giúp học viên có được một tầm nhìn rộng mở, bao quát

Xếp hạng các chương trình MBA trên thế giới

Có nhiều tổ chức uy tín đưa ra các danh sách xếp hạng các chương trình MBA. Lâu đời và được sử dụng nhiều nhất là xếp hạng của Financial Times. Theo xếp hạng của Financial Times, trong 5 năm qua, có 4 trường kinh doanh luôn nằm trong top 5 trường tốt nhất toàn cầu là Trường Kinh doanh Harvard, Trường Kinh doanh INSEAD, Trường cao học về Kinh doanh Stanford và Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania. Ngoài ra, các trường luôn năm trong top 10 còn bao gồm Trường Kinh doanh Booth của Đại học Chicago, Trường Kinh doanh Columbia thuộc Đại học Columbia và Trường Kinh doanh London

Xếp hạng MBA toàn cầu của Financial Times 2016-2020
Xếp hạng MBA toàn cầu của Financial Times 2016-2020

Ngoài Financial Times, có nhiều tổ chức khác như The Economist, Bloomberg, US News and World Reports, Business Insider hay Forbes cũng đưa ra các xếp hạng của riêng mình, tuy nhiên trọng số của các tiêu chí thành phần chênh lệch nhau khá nhiều. Trong các bảng xếp hạng đó, Financial Times và Bloomberg đặt khoảng 40% tỷ trọng vào lương sau khi tốt nghiệp trong khi The Economist chỉ tính 20% số điểm. Trên khía cạnh về chất lượng giảng viên, Financial Times tính 15% tỷ trọng trong khi The Economist chỉ tính có 8.8%. Forbes chỉ quan tâm đến 1 tiêu chí là lợi suất sinh lời từ chi phí cho việc học. US News and World Reports có tính đến cả khảo sát ý kiến lãnh đạo các trường kinh doanh đánh giá chéo nhau.[20]

Thứ hạng của các chương trình MBA đã được thảo luận trong các bài báo và trên các trang web học thuật.[21] Các nhà phê bình về phương pháp xếp hạng cho rằng bất kỳ bảng xếp hạng nào đã xuất bản đều nên được xem xét một cách thận trọng vì những lý do sau:[22]

  • Các bảng xếp hạng cho thấy sự thiên vị, thậm chí lựa chọn có chủ ý vì chúng giới hạn mẫu khảo sát ở một số lượng nhỏ các chương trình MBA và bỏ qua phần lớn các trường, nhiều trường có chất lượng xuất sắc.
  • Phương pháp xếp hạng có thể phụ thuộc vào thành kiến ​​cá nhân và phương pháp thống kê thiếu sót (đặc biệt là các phương pháp dựa trên phỏng vấn chủ quan của người quản lý tuyển dụng, sinh viên hoặc giảng viên).
  • Xếp hạng không sử dụng thước đo khách quan về chất lượng chương trình.
  • Cùng trường có thể xuất hiện trong mỗi bảng xếp hạng với một số khác biệt về thứ hạng, vì vậy một trường được xếp hạng số 1 trong một danh sách này có thể đứng số 17 trong một danh sách khác.
  • Bảng xếp hạng có xu hướng tập trung vào việc đại diện cho chính các trường MBA, nhưng một số trường cung cấp các chương trình MBA có chất lượng khác nhau và xếp hạng sẽ chỉ dựa trên thông tin từ chương trình toàn thời gian (ví dụ: một trường có thể sử dụng giảng viên có uy tín cao để dạy chương trình ban ngày, nhưng sử dụng giảng viên hỗ trợ trong chương trình buổi tối hoặc có tiêu chí tuyển sinh thấp hơn đáng kể cho chương trình buổi tối so với chương trình ban ngày).
  • Thứ hạng cao trong một ấn phẩm quốc gia có xu hướng trở thành một lời tiên tri tự ứng nghiệm.
  • Một số trường kinh doanh hàng đầu bao gồm Harvard, INSEAD, Wharton và Sloan cung cấp hợp tác hạn chế với các ấn phẩm xếp hạng nhất định do họ cho rằng xếp hạng bị lạm dụng.[23]

Tham khảo

  1. ^ “Tuck School of Business History”. Tuck.dartmouth.edu. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 7 năm 2013.
  2. ^ Donald Stabile (ngày 1 tháng 1 năm 2007). Economics, Competition and Academia: An Intellectual History of Sophism Versus Virtue. Edward Elgar Publishing. tr. 101–. ISBN 978-1-84720-716-6.
  3. ^ Kaplan, Andreas (2014). “European management and European business schools: Insights from the history of business schools”. European Management Journal. 32: 529–534. doi:10.1016/j.emj.2014.03.006.
  4. ^ “History – About Us – Harvard Business School”. Hbs.edu. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 7 năm 2013.
  5. ^ a b Leach, William (1993). Land of Desire: Merchants, Power, and the Rise of a New American Culture. New York: Pantheon Books. tr. 288.
  6. ^ “The Sloan Legacy”. London.edu. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2020.
  7. ^ “MIT's contributions to business and economics”. boston.com. ngày 15 tháng 5 năm 2011.
  8. ^ Chicagobooth.edu/about/facts.aspx Sự kiện chính | Trường Kinh doanh Gian hàng của Đại học Chicago[liên kết hỏng]. Chicagobooth.edu. Truy cập ngày 26 tháng 7 năm 2013.
  9. ^ Tầm nhìn và Lịch sử của chúng ta | Trường Quản lý Toàn cầu Thunderbird. Thunderbird.asu.edu. Được truy cập vào ngày 1 tháng 2 năm 2018.
  10. ^ Richard Ivey School of Business Lưu trữ 2010-05-15 tại Wayback Machine page showing awarding of first MBA in 1950, one year ahead of the University of Pretoria's claim
  11. ^ University of Pretoria Lưu trữ 2006-09-23 tại Wayback Machine page claiming to have awarded the first MBA outside of America
  12. ^ “Institute of Business Administration - Karachi”. www.iba.edu.pk. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 8 năm 2015. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2013.
  13. ^ [http: //www.f1gmat.com/business-school-profiles/insead-mba “Insead MBA”] Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). www.f1gmat.com.
  14. ^ “Korea University Business School”. kubs.korea.ac.kr. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 8 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2016.
  15. ^ Roe, William; Toma, Alfred; Yallapragada, RamMohan (2015). “Innovation In Business Education: Developing A High Quality Online MBA” (PDF). American Journal Of Business Education. 8 (2): 170. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2018.
  16. ^ “Columbia Daily Spectator ngày 18 tháng 9 năm 1992 — Columbia Spectator”. spectatorarchive.library.columbia.edu.
  17. ^ Brown, Ray; Heeler, Phillip; Von Holzen, Roger (ngày 16 tháng 4 năm 1998). “Providing Universal Student Access to Technology: A Summary of Alternative Models” (PDF). Proceedings 31st Annual Small College Computing Symposium: 52. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2018.
  18. ^ [http: //www.athabascau.ca/aboutau/history.php “Đại học Athabasca”] Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp).
  19. ^ McIntyre, John R. và Ilan Alon, eds. (2005), Giáo dục kinh doanh và quản lý ở các nước đang chuyển đổi và đang phát triển: Sổ tay , Armonk, NY: ME Sharpe.
  20. ^ “User's Guide to Full-Time MBA Rankings”. MBA.com.
  21. ^ “Caution and Controversy”. University of Illinois at Urbana–Champaign. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 6 tháng 9 năm 2005.
  22. ^ Schatz, Martin; Crummer, Roy E. (1993). “What's Wrong with MBA Ranking Surveys?”. Management Research News. 16 (7): 15–18. doi:10.1108/eb028322. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 4 năm 2013.
  23. ^ Hemel, Daniel J (ngày 12 tháng 4 năm 2004). “HBS Blocks Media Access to Students”. The Harvard Crimson. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 29 tháng 1 năm 2008.

Liên kết ngoài

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=MBA&oldid=71646386”