Bà già Noel

Bà già Noel
Bưu thiếp năm 1919: Bà già Noel (phải) tiễn chồng đi phát quà
Nổi tiếng vì	Làm bánh với yêu tinh Giáng sinh, chăm sóc xe tuần lộc, làm đồ chơi với chồng và các chú yêu tinh
Phối ngẫu	Ông già Noel

Bà già Noel (tiếng Anh: Mrs. Claus) là vợ của ông già Noel trong truyền thuyết. Theo phong tục Giáng sinh phương Tây, bà già Noel cũng làm việc phát quà tặng giống như chồng mình.

Trong tiếng Anh, nhân vật này có nhiều tên gọi khác nhau, như Mrs. Santa Claus, Mrs. Santa, Mother Christmas và Mrs Christmas.

Nguồn gốc

Thế kỷ 19

Năm 1849, vợ của ông già Noel lần đầu được nhắc tới trong truyện ngắn "A Christmas Legend" của James Rees, một nhà truyền đạo Thiên chúa đến từ Philadelphia. Truyện kể về một cặp vợ chồng già vác những túi đồ nặng trên lưng trong đêm Giáng sinh, nhìn thấy họ mệt mỏi, một người dân đã cho hai ông bà ngủ nhờ. Sáng hôm sau, đám trẻ trong nhà thấy đầy những gói quà cho chúng, còn hai người sau đó hé lộ thân phận không phải là "ông già Noel và vợ", mà thực ra là người con gái lớn của gia đình đã mất tích từ lâu và chồng cô.

Bà già Noel được nhắc tên trong tạp chí văn học Yale Literary Magazine năm 1851, khi đó tác giả có bút danh A. B. nói tới cặp đôi trong một bữa tiệc Giáng sinh:

[I]n bounded that jolly, fat and funny old elf, Santa Claus. His array was indescribably fantastic. He seemed to have done his best, and we should think, had Mrs. Santa Claus to help him.

Ông già Noel vui vẻ, to béo và hài hước đang ở đây. Đội hình của ông thật kỳ diệu khó tả. Ông có lẽ đã cố gắng hết sức và chúng ta cũng có thể đoán rằng ông đã nhờ bà già Noel giúp đỡ.

Năm 1854, kịch bản buổi hoà nhạc Giáng sinh tại viện tâm thần State Lunatic Asylum, Utica, New York đề cập tới Mrs. Santa Claus ôm một đứa bé và nhảy theo nhạc.

Những chi tiết được cho là thuộc về nhân vật này cũng được tìm thấy trong tiểu luận của tờ Harper's Magazine năm 1862 và trong truyện tranh The Metropolites (1864) của Robert St. Clar. Bà xuất hiện trong giấc mơ của một cô gái, đi "một đôi bốt Hessian, mặc rất nhiều quần, váy chùm đỏ, đội một chiếc mũ lớn và cũ kỹ", bà đưa cô tới một nơi có đầy quần áo đẹp.

Người giữ sổ thống kế trẻ ngoan trẻ hư, truyện "Lill's Travels in Santa Claus Land", 1878

Một phụ nữ có thể là bà già Noel đã xuất hiện trong cuốn sách thiếu nhi Lill in Santa Claus Land and Other Stories của Ellis Towne, Sophie May và Ella Farman, xuất bản tại Boston năm 1878. Trong truyện, cô bé Lill đã tưởng tượng ra chuyến đi tới phòng làm việc của ông già Noel:

"Có một bà lão ở chiếc bàn vàng, ngồi viết một cuốn sách lớn, còn ông già Noel thì đang nhìn qua một cái kính viễn vọng, và cứ chốc chốc lại ghé tai vào ống nói để nghe ngóng.

Ông nói với bà, 'Hãy cho Sarah Buttermilk một điểm cộng. Tôi thấy cô bé đang cố gắng kiềm chế tính tình nóng nảy của mình.'

'Hai điểm trừ cho Isaac Clappertongue, cậu sẽ làm cho mẹ cậu phát điên lên mất'

Sau đó Effie, chị gái Lill ngồi suy nghĩ:

Effie ngồi xuống ghế nghĩ ngợi. Cô thầm ước Lill biết được cô bé đã có bao nhiêu điểm, người phụ đó có phải là bà già Noel không, và bà đã thu thập được rất nhiều thông tin chính xác về mọi thứ."

Tranh minh hoạ cho Goody Santa Claus on a Sleigh-Ride, 1889

Vợ của ông già Noel xuất hiện nhiều nhất trong bài thơ "Goody Santa Claus on a Sleigh Ride" (1889) của nhà thơ Katharine Lee Bates. "Goody" là viết tắt cho "người vợ tốt".

Hiện đại

Năm 2018, hình ảnh bà già Noel được yêu cầu xuất hiện nhiều hơn với tư cách là một nhân vật riêng, tách biệt ông già Noel.

Năm 2023, ca sĩ, diễn viên Sheryl Lee Ralph trở thành người nổi tiếng đầu tiên, cũng là người phụ nữ da màu đầu tiên đóng vai Bà già Noel trong Buổi diễu hành Lễ Tạ Ơn thường niên của chuỗi cửa hàng bán lẻ Macy's.

Xem thêm

• Ông già Noel
• Xmas

Đọc thêm

• Lill's Travels in Santa Claus Land, 1878, tại Project Gutenberg
• Goody Santa Claus on a Sleigh-Ride, 1889, tác giả Katherine Lee Bates, phiên bản gốc.

Liên kết ngoài

• The Origin of American Christmas Myth and Customs