Xem mã nguồn của R136a1

{{Starbox begin
| name = R136a1
}}
{{Starbox image
| image = [[Tập tin:R136a1 star.jpg|280px]]
| caption = Hình ảnh [[hồng ngoại gần]] của cụm [[R136]], thu được ở độ phân giải cao bằng thiết bị quang học thích ứng MAD tại [[Kính thiên văn rất lớn]] của ESO. R136a1 được phân giải ở trung tâm với [[R136a2]] ở gần, [[R136a3]] ở dưới bên phải và [[R136b]] ở bên trái.
| credit = [[ESO]]/[[Kính thiên văn rất lớn|VLT]]
}}
{{Starbox observe
| constell = [[Kiếm Ngư]]
| epoch = [[J2000]]
| equinox = [[J2000]]
| ra = {{RA|5|38|42.39}}<ref name=census/>
| dec = {{DEC|−69|06|02.91}}<ref name=census/>
| appmag_v = 12.23<ref name="census">{{chú thích tạp chí|last1=Doran|first1=E. I.|last2=Crowther|first2=P. A.|last3=de Koter|first3=A.|last4=Evans|first4=C. J.|last5=McEvoy|first5=C.|last6=Walborn|first6=N. R.|last7=Bastian|first7=N.|last8=Bestenlehner|first8=J. M.|last9=Gräfener|first9=G.|last10=Herrero|first10=A.|last11=Kohler|first11=K.|last12=Maiz Apellaniz|first12=J.|last13=Najarro|first13=F.|last14=Puls|first14=J.|last15=Sana|first15=H.|last16=Schneider|first16=F. R. N.|last17=Taylor|first17=W. D.|last18=van Loon|first18=J. Th.|last19=Vink|first19=J. S.|title=The VLT-FLAMES Tarantula Survey - XI. A census of the hot luminous stars and their feedback in 30 Doradus|journal=Astronomy & Astrophysics|volume=558|pages=A134|arxiv=1308.3412v1|date=2013|doi=10.1051/0004-6361/201321824|bibcode=2013A&A...558A.134D|s2cid=118510909}}</ref>
}}
{{Starbox character
| type = [[Sao Wolf–Rayet]]
| class = [[Sao Wolf–Rayet|WN5h]]<ref name=hainich>{{Chú thích tạp chí | doi = 10.1051/0004-6361/201322696| title = The Wolf–Rayet stars in the Large Magellanic Cloud| journal = Astronomy & Astrophysics| volume = 565| pages = A27| year = 2014| last1 = Hainich | first1 = R.| last2 = Rühling | first2 = U.| last3 = Todt | first3 = H.| last4 = Oskinova | first4 = L. M.| last5 = Liermann | first5 = A.| last6 = Gräfener | first6 = G.| last7 = Foellmi | first7 = C.| last8 = Schnurr | first8 = O.| last9 = Hamann | first9 = W. -R. | arxiv = 1401.5474| bibcode = 2014A&A...565A..27H| s2cid = 55123954}}</ref>
| b-v=0.03<ref name=census/>
| u-b=
|appmag_1_passband=
|appmag_1=
|appmag_2_passband=
|appmag_2=
}}
{{Starbox astrometry
| dist_ly = 163,000
| dist_pc = 49,970<ref name=Nature>{{chú thích tạp chí|last=Pietrzyński|first=G|author2=D. Graczyk |author3=W. Gieren |author4=I. B. Thompson |author5=B. Pilecki |author6=A. Udalski |author7=I. Soszyński |display-authors=etal |title=An eclipsing-binary distance to the Large Magellanic Cloud accurate to two per cent|journal=Nature|date=ngày 7 tháng 3 năm 2013|volume=495|issue=7439|pages=76–79|doi=10.1038/nature11878|pmid=23467166|arxiv = 1303.2063 |bibcode = 2013Natur.495...76P |s2cid=4417699}}</ref>
| absmag_v = −8.18<ref name=bestenlehner2020>{{chú thích tạp chí |bibcode=2020MNRAS.tmp.2627B |title=The R136 star cluster dissected with Hubble Space Telescope/STIS. II. Physical properties of the most massive stars in R136 |last1=Bestenlehner |first1=Joachim M. |last2=Crowther |first2=Paul A. |last3=Caballero-Nieves |first3=Saida M. |last4=Schneider |first4=Fabian R. N. |last5=Simón-Díaz |first5=Sergio |last6=Brands |first6=Sarah A. |last7=De Koter |first7=Alex |last8=Gräfener |first8=Götz |last9=Herrero |first9=Artemio |last10=Langer |first10=Norbert |last11=Lennon |first11=Daniel J. |last12=Maíz Apellániz |first12=Jesus |last13=Puls |first13=Joachim |last14=Vink |first14=Jorick S. |journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |year=2020 |doi=10.1093/mnras/staa2801 |arxiv=2009.05136 }}</ref>
}}
{{Starbox detail
| source=<ref name=bestenlehner2020/>
| mass = {{val|215|45|31}}
| luminosity = 6,166,000
| radius = 39.2
| temperature = {{val|46,000|2,500|fmt=commas}}
| gravity = 4.0<ref name="arxiv">{{Chú thích tạp chí |last1=Crowther |first1=P. A. |last2=Schnurr |first2=O. |last3=Hirschi |first3=R. |last4=Yusof |first4=N. |last5=Parker |first5=R. J. |last6=Goodwin |first6=S. P. |last7=Kassim |first7=H. A.  |year=2010 |title=The R136 star cluster hosts several stars whose individual masses greatly exceed the accepted 150 M<sub>⊙</sub> stellar mass limit |journal=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]] |volume=408 |issue=2 |pages=731 |arxiv=1007.3284 |bibcode=2010MNRAS.408..731C |doi=10.1111/j.1365-2966.2010.17167.x  |s2cid=53001712 }}</ref>
| metal =
| rotational_velocity = 190
| age_myr = {{val|1.0|0.2}}
}}
{{Starbox catalog
| names= [[BAT99]]&nbsp;108, [[Radcliffe Observatory|RMC]]&nbsp;136a1, HSH95&nbsp;3, WO84&nbsp;1b, [[NGC&nbsp;2070]]&nbsp;MH&nbsp;498, CHH92&nbsp;1, P93&nbsp;954}}
{{Starbox reference
| Simbad = RMC+136a1
| ARICNS = <!--Code-->
}}{{Starbox end}}
'''R136a1''' (thường được viết tắt là '''RMC 136a1''') là một trong những ngôi [[sao]] [[Danh sách các sao nặng nhất|nặng nhất]] và [[Danh sách các sao có độ sáng tuyệt đối lớn nhất|sáng nhất]], có khối lượng gấp 215 lần [[khối lượng Mặt Trời]], và có [[Cấp sao tuyệt đối|độ sáng]] gấp 6,2 triệu lần độ sáng Mặt Trời, cũng là một trong những ngôi sao [[Danh sách các sao nóng nhất|nóng nhất]], với nhiệt độ lên đến 46.000 độ C. Nó là một ngôi [[sao Wolf–Rayet]] ở trung tâm của [[R136]], nơi tập trung của các sao thuộc [[cụm sao mở]] [[NGC 2070]] lớn trong [[Tinh vân Tarantula]] (30 [[Kiếm Ngư|Doradus]]) trong [[Đám mây Magellan Lớn]]. Có thể nhìn thấy cụm sao về hướng xa bán cầu nam bằng ống nhòm hoặc kính thiên văn nhỏ, ở cường độ 7,25. Bản thân R136a1 mờ hơn 10.000 lần và chỉ có thể quan sát bằng cách sử dụng Phép đo giao thoa đốm.

==Phát hiện==
Năm 1960, một nhóm các nhà thiên văn học làm việc tại [[Đài quan sát Radcliffe]] ở [[Pretoria]] đã thực hiện các phép đo có hệ thống về [[Cấp sao biểu kiến|độ sáng]] và quang phổ của các ngôi sao sáng trong Đám mây Magellan Lớn. Trong số các thiên thể được lập danh mục là RMC 136 (danh mục Đám mây Magellanic của đài quan sát Radcliffe số 136), là "ngôi sao" trung tâm của [[Tinh vân Tarantula]] mà các nhà quan sát kết luận có thể là một hệ thống nhiều sao. Các quan sát tiếp theo sau đó cho thấy R136 nằm ở giữa một vùng khổng lồ đầy hydro bị ion hóa, được gọi là [[Vùng H II]], là trung tâm của quá trình hình thành [[tinh vân]] trong vùng lân cận của các sao được quan sát.<ref>{{Chú thích tạp chí|title = The brightest stars in the Magellanic Clouds|last1 = Feast|first1 = M. W.|date = 1960|journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society|last2 = Thackeray|first2 = A. D.|last3 = Wesselink|first3 = A. J.|volume = 121|issue = 4|page = 337|bibcode = 1960MNRAS.121..337F|doi=10.1093/mnras/121.4.337|doi-access = free}}</ref>

Năm 1979, [[kính thiên văn ESO 3,6 m]] được sử dụng để phân tích R136 thành ba phần; [[R136a]], [[R136b]] và [[R136c]].<ref name=eso>{{chú thích tạp chí|bibcode=1980A&A....84...50F|title=The central object R 136 in the gas nebula 30 Doradus - Structure, color, mass and excitation parameter|journal=Astronomy and Astrophysics|volume=84|issue=1–2|date=April 1980|pages=50–59|last1=Feitzinger|first1=J. V.|last2=Schlosser|first2=W.|last3=Schmidt-Kaler|first3=T|last4=Winkler|first4=C.}}</ref> Tính chất tự nhiên chính xác của R136a không rõ ràng và là chủ đề của một cuộc thảo luận gay gắt. Ước tính độ sáng của vùng trung tâm ở đó sẽ cần tới 100 ngôi sao nóng lớp O trong vòng nửa [[parsec]] ở trung tâm của cụm, đã dẫn đến suy đoán rằng một ngôi sao có khối lượng gấp 3.000 lần Mặt trời là lời giải thích khả dĩ hơn.<ref name="EbbetsConti1982">{{chú thích tạp chí|last1=Ebbets|first1=D. C.|last2=Conti|first2=P. S.|title=The optical spectrum of R136a - The central object of the 30 Doradus nebula|journal=The Astrophysical Journal|volume=263|year=1982|pages=108|issn=0004-637X|doi=10.1086/160485|bibcode=1982ApJ...263..108E}}</ref>

Chứng minh ban đầu rằng R136a là một [[chòm sao]] được Weigelt và Beier đưa ra vào năm 1985. Họ sử dụng [[Phép đo giao thoa đốm]], R136a được chứng minh là được tạo thành từ 8 ngôi sao trong vòng 1 [[Phút và giây của vòng cung|cung giây]] ở trung tâm của chòm sao, với R136a1 là ngôi sao sáng nhất.<ref name="weigelt">{{chú thích tạp chí|bibcode=1985A&A...150L..18W|title=R136a in the 30 Doradus nebula resolved by holographic speckle interferometry|journal=Astronomy and Astrophysics|volume=150|pages=L18|last1=Weigelt|first1=G.|last2=Baier|first2=G.|year=1985}}</ref>

Xác nhận cuối cùng về tính chất tự nhiên của R136a được đưa ra sau khi [[Kính viễn vọng không gian Hubble]] ra mắt. Camera hành tinh và đồng rộng của nó (WFPC) sẽ xem R136a tại ít nhất 12 phần và sẽ cho thấy R136 chứa hơn 200 ngôi sao cực sáng.<ref name=campbell/> Camera hành tinh và đồng rộng 2 (WFPC2) tiên tiến hơn cho phép nghiên cứu 46 ngôi sao phát sáng khổng lồ trong phạm vi nửa parsec của R136a và hơn 3.000 ngôi sao trong bán kính 4,7 parsec.<ref name=hunter>{{Chú thích tạp chí|title = The Intermediate Stellar Mass Population in R136 Determined from Hubble Space Telescope Planetary Camera 2 Images|last1 = Hunter|first1 = Deidre A.|author-link1=Deidre Hunter |date = 1995|journal =The Astrophysical Journal|doi = 10.1086/175950|bibcode = 1995ApJ...448..179H|volume = 448|page = 179|last2 = Shaya|first2 = Edward J.|last3 = Holtzman|first3 = Jon A.|last4 = Light|first4 = Robert M.|last5 = O'Neil|first5 = Earl J., Jr.|last6 = Lynds|first6 = Roger}}</ref>

==Đặc tính vật lý==
{| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed"
|+
|[[Tập tin:Comparison of the sizes of a red dwarf, the Sun, a B-type main sequence star, and R136a1.jpg|nhỏ|trái|450px|Từ trái qua: [[Sao lùn đỏ]], [[Mặt Trời]] ([[sao loại G]]), [[Sao dãy chính loại B|sao loại B]] và [[R136a1]].<br><small>Minh họa của ESO</small>
]]
|}
R136a1 là một [[Sao Wolf–Rayet|ngôi sao dạng Wolf–Rayet]] (là những sao có khối lượng lớn trên 20 lần [[khối lượng Mặt Trời]] M<sub>[[Tập tin:Sun symbol.svg|14px]]</sub>, có tốc độ [[gió sao|thất thoát vật chất sao]] cao thông qua [[gió sao]] với vận tốc lên tới hơn 2.000[[Kilômét|km]]/[[giây|s]]. Trong khi Mặt Trời của chúng ta hàng năm thất thoát 2x10¹³ tấn thì các sao WR thổi ra ngoài không gian một lượng vật chất ít nhất 2x10²² tấn, gấp 1 tỉ lần thất thoát của Mặt Trời). R136a1 trong một triệu năm vừa qua đã thất thoát một khối lượng vật chất bằng khoảng 50 lần M<sub>[[Tập tin:Sun symbol.svg|14px]]</sub>. Bề mặt R136a1 có nhiệt độ khoảng 56.000 [[Kelvin|K]]

R136a1 được xác định là có tuổi khoảng 1,7 triệu năm, và lần ngược lại theo tốc độ thất thoát vật chất của nó, người ta dự đoán khối lượng ban đầu của nó khoảng hơn 320 lần M<sub>[[Tập tin:Sun symbol.svg|14px]]</sub>. Điều nay đã vi phạm một số mô hình trước đó cho rằng khối lượng giới hạn của một ngôi sao là 150 lần M<sub>[[Tập tin:Sun symbol.svg|14px]]</sub>.

== Xem thêm ==
{{Portal|Thiên văn học|Sao}}
*[[Sao cực siêu khổng lồ]]
*[[VY Canis Majoris]] — một trong những ngôi sao lớn nhất và siêu khổng lồ đỏ
*[[Stephenson 2-18]] — Ngôi [[sao]] lớn nhất [[vũ trụ]] biết đến
*[[NML Cygni]] --- Là ngôi [[sao]] cực siêu khổng lồ đỏ 
*[[UY Scuti|Uy Scuti]] --- Ngôi [[sao]] có kích thước lớn nhất đã bị "mất ngôi" và hiện giờ đứng thứ hai

== Tham khảo ==
{{tham khảo|30em}}

{{Sky|05|38|42.43|-|69|06|02.2|165000}}
{{Chòm sao Kiếm Ngư}}

[[Thể loại:Tinh vân Tarantula<!-- Link đỏ hoặc chưa có Interwiki -->]]
[[Thể loại:Sao Wolf-Rayet]]
[[Thể loại:Chòm sao Kiếm Ngư]]
[[Thể loại:Thiên thể phát hiện năm 1985]]
[[Thể loại:Đám Mây Magellan Lớn]]