uya
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]u-ya
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Yovvoyi hayvonlar, qushlar va hasharotlarning yashash va koʻpayish uchun moslab yasagan joyi, uyi; in. ◆ Qaldirgʻoch uyasi. Arining uyasi. Yumronqoziqning uyasi. Boʻri uyasi. Qush uyasida koʻrganini qilar. Maqol . ◆ Yoʻlbars bolasini tutmoq uchun yoʻlbars uyasiga kirmoq kerak. Maqol . m ◆ Qush doʻstlari, qushlarni kuting, daraxtlarga uya oʻr-natib. 3. Diyor . ◆ Qayerdadir oʻrgimchak uyasiga ilingan pashsha gʻingʻillar edi. A. Qahhor, „Sarob“ .
2 q.x. Urugʻni tashlash, ekish uchun ochilgan chuqurcha, joy. ◆ Har uyaga maʼlum miqdorda chigit ekishga koʻchish.. eng muhim masalalardandir. Gazetadan . ◆ Endi chigitni juyakka emas, uyaga jar ekanmiz, Hatambek. N. Safarov, „Hayot maktabi“ .
3 Yomon niyatli kishilar oʻrnashgan yoki uchrashadigan, toʻplanadigan joy, makon. ◆ Josuslar uyasi. Tekinxoʻrlar uyasi. Oʻgʻrilar uyasi. n ◆ Qoʻzgʻolonchilar avvalgi gʻayrat bilan olgʻa talpindilar. Dushman uyasiga aylangan Karmana shahriga yoʻl ochiq edi. M. Osim, „Ajdodlarimiz qissasi“ . ◆ —Oʻsha paytda bizning kolxozga haromxoʻrlar uya qoʻygan ekan, men keyin bildim, — dedi Abror. P. Qodirov, „Qalbdagi quyosh“ .
4 koʻchma Fitna, vahima, qaygʻu va shu kabilar koʻplab mavjud boʻlgan yoki paydo boʻladigan joy, makon. ◆ Adovat uyasi. Fisq-fujur uyasi. shsh Siz avval shahardagi gʻuluni bartaraf qiling, fitnaning uyasini toping. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УЯ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]- Yoqutcha: уйа
Ruscha ru
uya
1 гнездо; нора; берлога; логово, логовище; ◆ ari uyasi осиное гнездо; ◆ boyqush uyasi совиное гнездо; ◆ boʻrilar uyasi волчье логово; ◆ qush uyasi птичье гнездо; ◆ uya qoʻymoq вить гнездо; ◆ oʻrgimchak uyasi паутина, гнездо паука; ◆ qush uyasida koʻrganini qilar посл. птица делает то, что она видела в своём гнезде; ◆ yoʻlbars bolasini tutmoq uchun yoʻlbars uyasiga kirmoq kerak посл. чтобы поймать тигрёнка надо войти в логово тигра;
2 с.-х. лунка, гнездо; ◆ uyaga ekmoq сеять в лунки, в гнёзда; сажать в лунки, в гнёзда (рассаду);
3 неодобр. притон, гнездо; ◆ josuslar uyasi шпионское гнездо; ◆ oʻgʻrilar uyasi воровская малина, воровской притон; oʻrgimchak uyasiga tushmoq (или ilinmoq) букв. попасть в паутину; попасться в силки дурных людей;
4 перен. пристанище, источник, рассадник; ◆ adovat uyasi рассадник вражды; ◆ qaygʻu uyasi пристанище горестей, источник горестей;
5 грам. гнездо слов, группа однокоренных слов;
6 спец. гнездо; ◆ pulemyot uyasi воен. пулемётное гнездо.