eshak
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]e-shak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Yakka tuyokdilarga mansub, qu-loqlari uzun, sutemizuvchi, otdan kichik ish hayvoni. ◆ Eshak minganning oyogʻi tinmas. Maqol . n Boboqul ham yuklarini eshagiga ortib boʻlgan edi. S. Anorboyev, Oqsoy. ◆ Qish-lok dehkonlari koʻkon aravalarda, eshak aravalarda oʻrik, tut, terak sarjinlari.. yuklab bormokda edilar. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .
2 koʻchma Befahm, hech narsaga qiziqmay-digan odam haqida. ◆ Ishqi yoʻq — eshak, dardi yoʻk — kesak. Maqol .
3 (talaffuzda koʻpincha eshshak) Shu hay-vonga nisbatli haqoratni bildiradi.
4 Toʻrt yoki koʻp oyoqli uzun skameyka, oʻtirgich. ◆ Mulla Obid javob oʻrniga koʻl siltab, Berdi tatar oʻtirgan yogʻoch eshakning ikkinchi boshiga keliboʻtiradi. A. Qodiriy, „Obid ketmon“ .
5 shv. Chayon.
6 s. t. Xarak. Dutor eshagi.
7 s. t. Gimnastika mashqlari uchun bel-gilangan toʻrt oyoqli uzun, usti charm bilan qoplangan moslama; kozyol.
- Koʻp ran eshakka yuk Ortiqcha gap-soʻzning foydasizligi haqida aytiladigan ibora. Mulla mingan eshaqday Juda itoatli, yuvosh. ◆ Qamoqda ezilsa, mulla mingan eshakday, boʻy-nini solib, bir kunmas-bir kun balki chikib kelar.. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЭШАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ot
[tahrirlash]eshak (koʻplik eshaklar)
Tillar
[tahrirlash]OʻTIL
Ruscha ru
eshak
1 осёл; ◆ urgʻochi ~ ослица; ◆ yovvoyi ~ онагр;◆ koʻp gap - ~ka yuk посл. многословие - груз для осла; eshakka muguz bitsa egasini suzadi посл. если у осла вырастут рога, он забодает своего хозяина; ◆ ish bitdi - ~ loydan oʻtdi погов. (букв. дело сделано - осёл прошёл через болото) дело сделано, а теперь дружба врозь; ◆ ~ minganning oyogʻi tinmas, ikki xotinlikning - qulogʻi посл. у сидящего на осле нет покоя ногам, у двоеженца - ушам;
2 бран. осёл;
3 скамейка; ◆ Mulla Obid javob oʻrniga qoʻl siltab, Berdi tatar oʻtirgan yogʻoch ~ning ikkinchi boshiga kelib oʻtiradi (А. Ќодирий, «Обид кетмон») Вместо ответа мулла Абид, махнув рукой, садится на другой конец деревянной скамейки, где сидит Берды-татарин;
4 спорт. козёл, кобыла;
5 кобылка (музыкального инструмента);
6 разг. = chayon; * qurt зоол. мокрица; ◆ ~miya = eshakmiya; ~ yemi крапивная лихорадка; аллергия.