Azumino
Azumino 安曇野市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 36°18′14″N 137°54′20″E / 36.30389°N 137.90556°E | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| {{{mintaqa_turi}}} | Chubu viloyati |
| Asos solingan | 2005-yil 1-oktyabr |
| Maydon | 331.78 km2 (128.10 kv mi) |
| Rasmiy til(lar)i | yapon |
| Aholisi (2019-yil mart) |
97 800 |
| Zichligi | 290 kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9:00 |
| Telefon kodi | 0263-71-2000 |
Azumino (yaponcha: 安曇野市 Azumino-shi) Yaponiyaning Nagano prefekturasida joylashgan shahardir. 2019-yil 1-mart holatiga koʻra, shaharda 39744 ta xonadonda 97 761 nafar aholi istiqomat qilgan[1]. Aholi zichligi 1 km2 ga 290 kishini tashkil etadi. Uning umumiy maydoni 331,78 kvadrat kilometr (128,10 mi²) ga teng.
Etimologiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Azumino ikki soʻz birikmasi boʻlib, bular „Azumi“ va „no“ soʻzlaridir. „Azumi“ qadimgi davrlarda „no“ (tekislik) ga koʻchib oʻtganligi aytilgan azumi xalqi nomidan kelib chiqqan. Azumi xalqi dastlab Shimoliy Kyusyuda yashagan va baliq ovlash hamda aniq navigatsiya olish qobiliyati bilan mashhur edi. „Azumi xalqi“ni „dengizda yashaydigan odamlar“ deb ham atash mumkin. Dengizchilarning bu togʻli hududga koʻchib kelishining sababi sir boʻlib qolgan.
Geografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Azumino Azumino platosida Matsumoto havzasining shimoli-gʻarbiy qismida, gʻarbiy va sharqdagi togʻ tizmalari orasida joylashgan. Gʻarbiy chegaradagi togʻlar qatori Shimoliy Alp togʻlari (Hida togʻlari) deb nomlanadi va butun Yaponiya boʻylab sayyohlar orasida katta mashhurlikka erishgan. Janubiy qismida Nagano prefekturasining ikkinchi yirik shahri boʻlgan Matsumoto shahri joylashgan. Shimolda Ōmachi shahri, Ōmachi shimolida Hakuba qishlogʻi oʻrnashgan. Hakuba 1998-yilgi Qishki Olimpiya oʻyinlari paytida changʻi sporti boʻyicha koʻplab tadbirlar oʻtkazilgan joy boʻlgan. Jonen togʻi 2,857 metr (9,373 ft) balandlikka ega boʻlib, u shahardagi eng baland hududdir.
Atrofdagi munitsipalitetlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shahar issiq va nam yoz hamda nisbatan yumshoq qish bilan tavsiflangan iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Cfa). Azuminoda oʻrtacha yillik harorat 11.8 °C (53.2 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1,108.7 mm (43.65 in) boʻlib, eng seryogʻin oy sentyabr hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 24.7 °C (76.5 °F) atrofida va eng past harorati yanvarda, taxminan −0.8 °C (30.6 °F) boʻladi. Shaharning togʻli qismlari Yaponiyaning qor mamlakatining bir qismi hisoblanadi, qishda koʻp miqdorda qor toʻplanadi.
| Azumino shahri min/maks harorat va yogʻingarchilik | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Klimatogramma | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hotaka, Azumino (1991−2020) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 17,9 | 20,6 | 25,1 | 31,0 | 34,5 | 36,1 | 37,8 | 37,7 | 36,1 | 29,6 | 24,8 | 20,3 | 37,8 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 4,3 | 5,8 | 10,7 | 17,8 | 23,4 | 26,1 | 29,6 | 31,1 | 25,9 | 19,5 | 13,5 | 7,3 | 17,9 |
| Oʻrtacha harorat, °C | −0,8 | 0,1 | 4,1 | 10,4 | 16,2 | 20,0 | 23,8 | 24,7 | 20,2 | 13,6 | 7,2 | 1,9 | 11,8 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −5,3 | −5 | −1,4 | 3,8 | 9,9 | 15,1 | 19,5 | 20,2 | 15,9 | 8,9 | 2,1 | −2,5 | 6,8 |
| Mutlaq minimal, °C | −16,7 | −17,1 | −12,8 | −7,5 | −0,5 | 5,7 | 12,0 | 10,9 | 3,8 | −1,8 | −6,2 | −14,2 | −17,1 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 45,4 | 45,5 | 83,8 | 83,5 | 95,6 | 123,7 | 145,5 | 106,7 | 155,8 | 126,6 | 58,4 | 38,2 | 1 108,7 |
| Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[2][3] | |||||||||||||
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hozirgi Azumino hududi qadimgi Shinano provinsiyasining bir qismi boʻlgan. Hudud Edo davrida Matsumoto domenining bir qismi hisoblangan. Zamonaviy Azumino shahri 2005-yil 1-oktyabrda Akashina shahri (Higashichikuma tumanidan), Hotaka va Toyoshina shaharlari hamda Horigane va Misato qishloqlarining (barchasi Minamiazumi tumanidan) birlashishi natijasida tashkil etilgan.
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[4], Azumino aholisi soni bir necha oʻn yillik oʻsishdan soʻng yaqin yillarda kamayishni boshlagan.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1960 | 66,564 | — |
| 1970 | 65,69 | −1.3% |
| 1980 | 75,209 | +14.5% |
| 1990 | 83,154 | +10.6% |
| 2000 | 92,864 | +11.7% |
| 2010 | 96,461 | +3.9% |
| 2020 | 94,222 | −2.3% |
Hukumat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Azumino shahri toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer shuningdek, 22 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega.
Taʼlim tizimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Azuminoda oʻnta davlat boshlangʻich maktabi va yettita davlat oʻrta maktabi faoliyat yuritadi. Shaharda Nagano prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat yuqori maktabi mavjud.
Transporti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Temir yoʻl
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Oito liniyasi
- Azusabashi — Hitoichiba — Nakagaya — Minami-Toyoshina — Toyoshina — Hakuyachō — Hotaka — Ariake — Azumi-Oivake
- Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Shinonoi liniyasi
- Tazava — Akashina
Magistral yoʻl
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nagano ekspress yoʻli- Milliy yoʻnalish 19
- Milliy yoʻnalish 143
- Milliy yoʻnalish 147
- Milliy yoʻnalish 304
Qardosh shaharlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mahalliy
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Misato, Saitama, Saitama prefekturasi
- Edogava, Tokio
- Musashino, Tokio
- Manazuru, Kanagava
- Sangō, Nara
- Higashi-ku, Fukuoka
Xalqaro
[tahrir | manbasini tahrirlash]
— Kramsach, Avstriya 1993-yil 25-noyabrdan buyon
— Collierville, Tennessee, AQSH
Mahalliy diqqatga sazovor joylar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Azuminoda dunyodagi eng yirik vasabi fermasi — Daio Vasabi fermasi joylashgan[5].
- Jokyo Gimin memorial muzeyi
- Hotaka Jinja
Azuminoning taniqli odamlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Keikoku Fujimori (1835—1905), rassom va pedagog
- Kigenji Iguchi (1870—1938), pedagog
- Kiyoshi Kiyosava (1890—1945), jurnalist
- Kei Kumai (1930—2007), rejissyor
- Kyusaku Matsuzava (1855—1887), xalq huquqlari faoli
- Risaku Mutai (1890—1974), faylasuf
- Rokuzan Ogivara (1879—1910), haykaltarosh
- Aizo Soma (1870—1954), Nakamurayaga asos solgan
- Tada Kasuke (?-1687), qatl etilgan dehqon
- Setsuro Takahashi (1914—2007), lak boʻyoqlari rassomi
- Etsujiro Uehara (1877—1962), siyosatshunos va siyosatchi
- Yoshimi Usui (1905—1987), muharrir va yozuvchi
- Masaaki Iinuma (1912—1941), uchuvchi va aviatsiya kashshofi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Azuminio city official statistics (Wayback Machine saytida 2019-05-01 sanasida arxivlangan)(yaponcha)
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 21-aprel 2022-yil.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 21-aprel 2022-yil.
- ↑ Azumino population statistics
- ↑ „Matsumoto Welcomes You! - Sightseeing - Daio Wasabi Farm“. 8-aprel 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-fevral 2014-yil.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rasmiy veb -sayt (yaponcha)
