Ызба

Ызба

Ызба́ — авыл җирендә урнашкан агач бүрәнәләрдән эшләнгән торак йорт. Кызыл балчыкка бай районнарда ызба урынына мазанкалар да эшләнгән.

Баштагы вакытларда (13 гасырга кадәр) ызбаның өчтән бере җир астында урнашкан була. Ишекләр урынына бары тишем генә булган. идәннәрне, шулай ук булмау сәбәпле, балчык алыштырган. Ызба өчендә учак ягыа алган, аның тирәсендә гаилә йоклаган. Ызбаларда, шулай ук, кышын терлек тә тотылган.

Этимология

Ызбы сүзе аеруча көнбатыш диалектта актив. 14 гасырда куман телендә «ызба» сүзе хәзерге мәгънәдә теркәлгән. Рус сүзе турында төрле фикерләр бар. Көнчыгыш диалектта Азбар (Абзар) — «Ихата, хуҗалык» сүзе белән аваздаш. Азбар иясе (мифик зат) тәгъбире өй иясе кебек тәгъбирләргә аналогик рәвештә бик җиңел тәшкилләнә алган.

Сылтамалар

• Рус ызбасы 2017 елның 20 апрель көнендә архивланган.(рус.)
• Виртуальное путешествие по дому карельского крестьянина на сайте этнографического музея "Кижи"(рус.)