Yunanistan coğrafyası
| Yunanistan coğrafyası | |
|---|---|
| |
| Kıta | Avrupa |
| Bölge | Balkanlar |
| Yüzölçüm | dünyada 96. sırada 131,940 km² Kara : 99.1 % Su : 0.9 % |
| Kıyılar | 13,676[1] km |
| Sınırlar | Bulgaristan 494 km, Arnavutluk 282 km, Makedonya 228 km Türkiye 206 km, Toplam 1,228 km |
| En yüksek nokta | Olimpos Dağı, 2,917 m |
| En alçak nokta | Akdeniz, 0 m |
| En uzun nehir | Aliakmon, 297 km |
| En büyük göl | |
Yunanistan, Güneydoğu Avrupa'da Balkanlar yarımadasında bir ülkedir.[2] Kuzeyden Arnavutluk, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan ile sınırlanırken, doğuda Türkiye ile komşudur. Yunanistan'ın doğusunda Ege Denizi, güneyde Girit ve Libya denizleri tarafından çevrilidir ve batıda İtalya ile Yunanistan'ı ayıran İyon Denizi bulunur.
Ülke, Balkanlar'ın en güney noktasında Akdeniz'e doğru uzanan dağlık bir yarımada ana karasından ve ondan uzanan iki küçük yarımada olan Halkidiki ve Peloponez'den oluşur. Peloponez, Korint Boğazı ile ana karaya bağlanır. Yunanistan ayrıca çeşitli büyüklüklerde birçok adaya sahiptir. En büyük adaları Girit, Eğriboz, Midilli, Rodos, Sakız, Kefalonya ve Korfu'dur. Daha küçük adalar arasında On İki Ada ve Kiklad Adaları bulunur. CIA World Factbook'a göre, Yunanistan 13,676 kilometre ile Akdeniz Havzası'ndaki en uzun sahil şeridine sahiptir.[3]
Yunanistan'ın enlemi 35°N ile 42°N arasında, boylamı ise 19°E ile 28°E arasındadır. Bu durum ve coğrafi yapısı nedeniyle ülkede önemli iklimsel farklılıklar bulunur.
Fiziksel coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Yunanistan, İyon Denizi ve Akdeniz Denizi arasında yer alan Güney Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Arnavutluk ve Türkiye arasında yer alır. Yunanistan, 3.000 adadan oluşan bir yarımada ülkesidir.
Toplam alanı 131.957 km²'dir, bunun 130.647 km²'si kara alanı ve iç sulardan (göller ve nehirler) oluşan alan ise 1.310 km²'dir. Arnavutluk (212 km), Kuzey Makedonya (234 km), Bulgaristan (472 km) ve Türkiye (192 km) ile kara sınırları toplamda yaklaşık 1.110 km ölçülür. Ülkenin toplam topraklarının %83,33'ü veya 110.496 km² ana karadır ve geri kalan %16,67'si veya 21.461 km² adalar üzerindedir.[4] Yunanistan'ın 505.572 km² münhasır ekonomik bölgesi bulunmaktadır.
Yunanistan'ın sahil şeridi 13.676 km (8.498 mil) uzunluğundadır.
Yunanistan'ın %80'i dağlık bir yapıya sahiptir. Pindos dağ silsilesi ülkenin merkezinden kuzeybatıdan güneydoğuya doğru uzanır ve en yüksek noktası 2.637 m'dir. Aynı dağ silsilesinin uzantıları, Mora Yarımadası'nın üzerinden ve Ege Denizi'nin altından geçerek, Girit dahil birçok Ege Adası'nı oluşturur ve Türkiye'nin güneyindeki Toros Dağları ile birleşir. Orta ve batı Yunanistan, birçok kanyon ve diğer karstik peyzajların kesildiği yüksek ve dik tepeler içerir. Bunlar arasında Meteora ve Vikos Kanyonu yer alır ve Vikos Kanyonu, en genişliğine göre dünyanın en derin üçüncü kanyonu olan Meksika'daki Copper Kanyonu ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Büyük Kanyon'dan daha fazla 1.100 metreden daha dik bir şekilde aşağıya doğru uzanır.[5]
Olimpos Dağı, Yunanistan'ın en yüksek noktasıdır, aynı zamanda anakaradaki Avrupa'nın 7. en yüksek ve 9. en belirgin dağıdır (Gerlachovský štít ve ayrı bir dağ olarak Großglockner dahil).[6] Deniz seviyesinden 2.917 m yüksekliğe kadar yükselir. Rodop Dağları, Yunanistan ile Bulgaristan arasında sınır oluşturur; bu alan geniş ve yoğun ormanlarla kaplıdır.
Yunanistan'ın en alçak noktası deniz seviyesindedir.[7]
Ovalar Doğu Teselya'da, Orta Makedonya'da ve Trakya'da bulunur.
Yunanistan'ın uç noktaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Yunanistan'ın uç noktaları:[8]
- Kuzey: Çirmen köyü (41°45′41″ K, 26°13′15″ D)
- Güney: Gavda adası (34°48′11″ K, 24°07′25″ D)
- Doğu: Çamada (36°06′17″ K, 29°38′39″ D)
- Batı: Othonoi adası (39°51′11″ K, 19°22′41″ D)
Anakara
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yunanistan anakara coğrafyası, Balkan Yarımadası'nın en güney kısmını oluşturur ve bununla birlikte iki daha küçük yarımada çıkıntısı vardır: Halkidiki ve Mora. Ülkenin kuzeyinde Makedonya ve Trakya bölgeleri bulunur. Güneyde anakara daralır ve Epir, Teselya ve Orta Yunanistan bölgelerini içerir. Burada Attika bölgesi ve başkent Atina bulunur. Daha güneyde, Mora adlı daha küçük yarımadası Korint Körfezi ve Saros Körfezi tarafından Yunan anakarasının geri kalanından ayrılır ancak Korint Kanalı tarafından birleştirilir.
Yunanistan anakara coğrafyası toplam arazinin yaklaşık %80'ini kaplar ve büyük ölçüde dağlık bir yapıya sahiptir. Yunanistan'ın en büyük dağ sırası, Epirus'u Thessaly ve Makedonya'dan ayıran Yunan anakarasının omurgası olan Pindus sıra dağlarıdır ve Dinar Alpleri'nin güney uzantısıdır. Ülkenin en yüksek dağı, Teselya'yı Makedonya'dan ayıran Olimpos Dağı'dır. Zirvesi deniz seviyesinden 2.918 m yüksekliğe ulaşarak, Balkan Yarımadası'ndaki en yüksek ikinci dağ Musala'nın (Rila Dağı'nda) ardından gelir.
Yunanistan'ın adalarının sayısı 1.200 ile 6.000 arasında değişir.[9] Seyahat rehberlerinde sıkça bahsedilen bir rakam, 1.425 adanın olduğudur ve bunlardan 166'sının yerleşim yeri olduğu söylenir.[10] Yunanistan Turizm Organizasyonu ise 6.000 rakamını bildirir ve bunlardan 227'sinin yerleşim yeri olduğunu belirtir.[11] Ancak Paris Match dergisi bu sayıyı 9.841 adaya yükseltir, bunlardan sadece 169'unun sürekli insan varlığına sahip olduğunu kaydeder.[12]
Yunan adaları, ülkenin toplam arazisinin yaklaşık %20'sini oluşturur[13] ve büyüklükleri ile iklimleri bakımından büyük farklılıklar gösterir. Ülkenin en büyük adası Girit'tir ve Eğriboz ikinci en büyük adadır. Ege Denizi'nde Rodos ve Midilli, İyon Denizi'nde Korfu ve Kefalonya gibi diğer büyük Yunan adaları bulunur. Birçok daha küçük Yunan adası gruplar veya zincirler oluşturur ve bu gruplara genellikle Ege Denizi'ndeki Kiklad Adaları ve Orta Ege Denizi'ndeki Şeytan Adaları örnek olarak verilebilir.
Adalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "CIA - The World Factbook". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "UNITED NATIONS GROUP OF EXPERTS ON GEOGRAPHICAL NAMES: Working Paper No. 48" (PDF). UN. 2006. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023.
- ^ "The World Fact Book – Field Listing :: Coastline". CIA. 13 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023.
- ^ Walker, H. Jesse (6 Aralık 2012). Artificial Structures and Shorelines (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 978-94-009-2999-9.
- ^ Guinness World Records 2005: Special 50th Anniversary Edition
- ^ Schmitt A(1983)Nouvelles contributions à l'étude géologique des Pieria, de l'Olympe, et de l'Ossa (Grèce du Nord)[Ph.D. dissert.]. Mons, Belgium, Faculté Polytechnique de Mons
- ^ CIA. "Europe::Greece". The World Factbook. CIA. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023.
- ^ "Statistical Yearbook of Greece 2009 & 2010" (PDF). Yunan İstatistik Kurumu. s. 27. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Marker, Sherry; Kerasiotis, Peter (2010). "Greece in depth". Nadeau, Mark (Ed.). Frommer's Greece
. Hoboken: Wiley. s. 12.
- ^ Poffley, Frewin (2002). Greek Island Hopping. Thomas Cook. s. 15.
- ^ Ellinikos Organismos Tourismou (EOT). "Greek islands". 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023.
- ^ "Top 5 : Les plus belles îles grecques". parismatch.com (Fransızca). 28 Temmuz 2016. 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023.
- ^ Treves, Tullio; Pineschi, Laura (Ocak 1997). The Law of the Sea. ISBN 9041103260.
