İçeriğe atla

Turhan Nejat Veziroğlu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Turhan Nejat Veziroğlu
Doğum24 Ocak 1924(1924-01-24)
İzmir, Türkiye
Ölüm5 Eylül 2024 (100 yaşında)
Miami, ABD
MeslekMühendis

Turhan Nejat Veziroğlu veya TN Veziroğlu (24 Ocak 1924, İzmir - 5 Eylül 2024, Miami), Türk mühendis ve profesör. Miami Üniversitesi'nde fahri profesördür ve 1970'lerde makine mühendisliği bölümünün başkanlığını yapmış ve araştırmadan sorumlu dekan yardımcılığını yapmıştır.[1] Uluslararası Hidrojen Enerjisi Derneği'nin başkanı[2] ve Uluslararası Hidrojen Enerjisi Dergisi'nin kurucu editörüdür.[3] Niğde Üniversitesi'nde bir araştırma merkezi onun adını taşımaktadır.[4]

Erken yaşamı ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Turhan Nejat Veziroğlu, 24 Ocak 1924 tarihinde İzmir'de doğdu. İlk ve orta öğrenimini İzmir'de, ardından İstanbul'daki Pertevniyal Lisesi'nde tamamladı.[5] İstanbul Teknik Üniversitesi'nde bir buçuk yıl okuduktan sonra[5] II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere'de öğrenci oldu ve 1946'da Londra Üniversitesi'nden lisans ve aynı yıl makine mühendisliğinden A.C.G.I. derecesini aldı. 1947'de İmparatorluk Koleji'nden mühendislik ve teknoloji alanında D.I.C. derecesi aldı. Veziroğlu, 1951 yılında Londra Üniversitesi'nde doktora tezini yazdı.

Mezun olduktan sonra Türkiye'ye dönen Veziroğlu, 1952-1953 yılları arasında Türk Silahlı Kuvvetleri'nde zorunlu askerlik hizmeti için mühimmat bölümünde (buluş denetçisi) katıldı. 1954-1956 yılları arasında Ankara'da Toprak Mahsulleri Ofisi'nde Çelik Silolar müdür yardımcısı dahil mühendis ve bilimsel danışman olarak çalıştı.[5] 1956 yılında Ankara Elektrik Enerjisi Araştırma Enstitüsü'nde bir yaz nükleer mühendislik alanında çalıştı. 1957 ve 1958 yıllarında İstanbul'da mühendislik danışmanlığı yaptı, daha sonra 1959-1961 yılları arasında ailesinin şirketi Veziroğlu İnşaat Şirketi'nde teknik müdür olarak çalıştı.

İş

[değiştir | kaynağı değiştir]

Veziroğlu, 1962 yılında Coral Gables'taki Miami Üniversitesi'nde doçent oldu ve 1966'da burada makine mühendisliği profesörü oldu (emeritus profesör olduğu 2009 yılına kadar bu unvanını korudu). 1969'da araştırma fakültesinin asil üyesi oldu, 1965'ten 1971'e kadar Lisansüstü Çalışmalar Müdürü olarak görev yaptı ve 1971'den 1975'e kadar Makine Mühendisliği bölüm başkanı olarak görev yaptı.

Veziroğlu, üniversitedeki ilk mühendislik doktora programını oluşturdu ve 1974'te hidrojen enerjisi üzerine ilk konferansın organizatörü oldu.[6]

Daha sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi'ne misafir profesörlük görevini kabul etti. Veziroğlu, enerji krizinden kısa bir süre sonra 1973 yılında üniversite bünyesinde Temiz Enerji Araştırma Enstitüsü'nü kurdu ve 1974'ten itibaren bu kurumun direktörlüğünü yaptı. 1974'te hidrojen enerjisi üzerine bir konferans düzenledi. 1975'te Araştırma Dekan yardımcısı oldu ve 1979'a kadar bu görevini sürdürdü. 1980 yazında Xi'an Jiatong Üniversitesi'nde misafir öğretim görevlisi ve 1985 yazında Arjantin'deki Atom Araştırma Laboratuvarları'nda misafir öğretim görevlisi olarak bulundu.

Hidrojen enerjisi ve iki fazlı akışlar alanında araştırmacı olarak görev yapan Veziroğlu,[7][8] 300'den fazla bilimsel makalenin ortak yazarıdır ve Uluslararası Hidrojen Enerjisi Dergisi'nin kurucu editörlüğünü yapmıştır. Veziroğlu ayrıca Engineering Science and Technology, The International Journal of Sciences and Engineering: Research and Applications ve International Scientific Journal for Alternative Energy and Ecology dergilerinin fahri genel yayın yönetmeni seçildi.[9]

Yetmişli yaşlarında Miami Üniversitesi'nden izin alarak UNIDO-ICHET'in kurucu direktörü oldu. 2007 yılında profesörlüğe geri döndü ve 15 Mayıs 2009'da fahri profesör oldu. 2010 yılında 10. Uluslararası Temiz Enerji Konferansı onun çalışmalarına adandı.[10]

International Journal of Hydrogen Energy'nin kurucu editörü ve Hydrogen Energy Publications LLC'nin kurucusuydu.[3] Uluslararası Hidrojen Enerjisi Birliği'nin başkanı, Dünya Hidrojen Enerjisi Konferansı'nın başlatıcısı ve Dünya Hidrojen Teknolojisi Konvansiyonu'nun başlatıcısıydı.[9]

Özel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

2006 yılından bu yana Ayfer Kale ile evli olup çiftin Lili Ferruh adında bir kızları bulunmaktadır.[11] Veziroğlu, Apollo Enerji Sistemleri'nde Yakıt Hücreleri için Hidrojen Geliştirme Başkan Yardımcısı ve Danışmanıydı. Veziroğlu, 1970 yılından bu yana Öğrenme Engelliler Vakfı'nın yönetim kurulu üyesidir. 2013 yılında Veziroğlu ve ailesi, Miami Üniversitesi'ne isimli bir profesörlük kurulması için para bağışında bulundu.[12] 5 Eylül 2024 tarihinde öldü.[13]

Ödülleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Başkan, enerji komisyonu, Dünya Anayasası ve Parlamento Birliği (WCPA)[14]
  • TÜBİTAK Bilim Ödülü, 1975.
  • Paris Şehri Madalyası, Paris, Fransa, 1977.
  • Kurçatov Atom Enerjisi Enstitüsü'nden Kurçatov Madalyası, Moskova, SSCB, 1982.
  • 1995 bilim ödülü, Televizyon Sanatları ve Bilimleri Akademisi, Ocak 1995.

Onur dereceleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ekim 1998'de Eskişehir Anadolu Üniversitesi'nden fahri doktora unvanı.
  • Ukrayna'daki Donetsk Devlet Teknik Üniversitesi'nden fahri doktora, Mart 2001.
  • fahri profesörlük, Eğitim Bakanlığı, Çin Halk Cumhuriyeti, 1981.

Seçilmiş yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1996, Performance analysis of photovoltaic thermal air heaters, Yigit/Liu/Kakac/Veziroglu/etc, Elsevier
  • 2001, "From hydrogen economy to hydrogen civilization," VA Goltsov, TN Veziroglu, International Journal of Hydrogen Energy
  • 2002, Current status of hydrogen energy, M Momirlan, TN Veziroglu, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Elsevier
  • 2004, A review of hydrogen storage systems based on boron and its compounds. E Fakioğlu, Y Yürüm, TN Veziroğlu, Elsevier
  • 2005, "Wind energy and the hydrogen economy — review of the technology"' SA Sherif, F Barbir, TN Veziroglu, Solar Energy, Vol. 78, No. 5, pp. 647–660, May 2005
  • 2008, Advances in biological hydrogen production processes. D Das, TN Veziroglu, International Journal of Hydrogen Energy

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "T. Nejat Veziroglu | University of Miami". 12 Şubat 2009. Archived from the original on 12 Şubat 2009. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  2. ^ "Welcome to the International Association for Hydrogen Energy". Iahe.org. 4 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  3. ^ a b "Veritas, Vol. 16, No. 26, March 29, 1976 :: Veritas". Merrick.library.miami.edu. 30 Mart 1976. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. [ölü/kırık bağlantı]
  4. ^ "Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü". Resmigazete.gov.tr. 4 Kasım 1981. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  5. ^ a b c Baranowski, Bogdan; Zaginaichenko, Svetlana; Schur, Dmitry; Skorokhod, Valeriy; Veziroglu, Ayfer (24 Kasım 2008). Carbon Nanomaterials in Clean Energy Hydrogen Systems. s. 1. ISBN 9781402088988. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  6. ^ "Hydrogen Pioneer T. Nejat Veziroglu Retires After 47 Years from the University of Miami". Hfcletter.com. 1 Temmuz 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  7. ^ "University Journal". .miami.edu. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  8. ^ "Miami magazine: University Journal". .miami.edu. 22 Eylül 1952. 27 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  9. ^ a b Prof. Dr. T. Nejat Veziroglu, Honorary Editor - Engineering Science and Technology, an International Journal. Journals.elsevier.com. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  10. ^ "ICCE-2010, 10th International Conference on Clean Energy, Celebrating Prof. T. N. Veziroglu's Life-long Contribution to Clean Energy, Famagusta, N. Cyprus, September 15–17, 2010". International Journal of Energy Research. 33 (14). 28 Ekim 2009. s. 1251. doi:10.1002/er.1617. 
  11. ^ "Kalp krizinden : Lili'ye uzanan bir : Milliyet Gazete". 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  12. ^ "T. Nejat and Emre A. Veziroğlu". Coe.miami.edu. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  13. ^ "Nobel'e aday gösterilmişti, Miami'de vefat etti - Türkiye'de İş Dünyası". Patronlardunyasi.com. 7 Eylül 2024. 9 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2024. 
  14. ^ "Honorary Editor-in Chief of Journal of Brilliant Engineering (BEN) Academic journal". www.acapublishing.com. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Turhan_Nejat_Veziroğlu&oldid=33922223" sayfasından alınmıştır