Tayyareci Fethi Bey
| Fethi Bey | |
|---|---|
 Yüzbaşı Fethi Bey | |
| Doğum | 1891 Ayazpaşa, İstanbul Vilayeti |
| Ölüm | 27 Şubat 1914 (27 yaşında) Taberiye Gölü yakınları |
| Defin yeri | Selahaddin Eyyubi Türbesi |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Branşı |  Osmanlı tayyare bölükleri |
| Hizmet yılları | 1907-1914 |
| Rütbesi | Yüzbaşı |
Fethi Bey (1891, Ayazpaşa - 27 Şubat 1914, Taberiye Gölü yakınları), Türk asker ve ilk Türk pilotlardandır. Bahriye'den, bugünkü adı ile İstanbul Teknik Üniversitesi'nden, arkadaşı Ahmet Fetgeri Aşeni vasıtasıyla Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nde 1909 sonrasında yöneticilik yapmıştır.[kaynak belirtilmeli] Beşiktaş Jimnastik Kulübü kurucuları arasındadır.
"Yüzbaşı Fethi Bey; 1891 İstanbul doğumludur. 1901 yılında Bahriye Çarkçı Ameliyat Mektebi İdadisine girmiştir. 1908 yılında 'çarkçı subayı' olarak fabrikaya atanır. 1910 yılında Hamidiye Kruvazörü' nün Adriyatik Limanları' nı ziyaretinde motor çarkçısı olarak görev yapmıştır. 1911’de Esliha Tamirat Fabrikası' nda çalışmıştır. 3 Temmuz 1912 tarihinde Bristol Tayyare Mektebi' ne pilotaj tahsili için gönderilmiştir. Hava sınıfına geçmiş, Garp ve Şark Ordusu' nda pilot olarak görev yapmıştır. Balkan Harbi' ndeki muvaffakiyetleri gereği 'gümüş liyakat madalyası' ile taltif edilmiştir. 1913 yılında yüzbaşı rütbesine terfi etmiş ve tayyare bölüğünün ikinci takım subayı olmuştur. 1914 yılı başında ise Mısır’a gidecek ekibe ilk sıradan dahil olmuştur."[1]
8 Şubat 1914 tarihinde silah arkadaşı Sadık Bey ile birlikte 'Muavenet-i Milliye' isimli Blériot XI/B uçağıyla İstanbul-Kahire uçuşuna başlamışlardır. Konya, Ulukışla, Adana, Humus ve Şam üzerinden Kahire'ye uzanacak bu hava yolculuğunu tamamlayamayarak; 27 Şubat 1914 tarihinde, Şam'ın Taberiye ilçesi Şimiriye bucağı yakınlarında düşmüş ve Türk havacılık tarihinin ilk kayıpları arasında yer almışlardır. Mezarı, Sadık Bey'inki ile birlikte Şam'daki Selahaddin Eyyubi Türbesi haziresindedir.
Hatırası
[değiştir | kaynağı değiştir]Fethi Bey'in hedefine varamadan kazadan ölmesi, o günlerde ülke çapında büyük üzüntüye yol açmıştı. Türk Havacılığının "İlk hava şehidi"[2] olan Tayyareci Fethi Bey'in anısına Ebedi Şef Atatürk tarafından 1934 yılında Muğla'nın Meğri kasabasına Fethiye adı verildi.[3][4] 2004 yılında Tayyareci Fethi Bey'in anıt heykeli Fethiye'de antik tiyatronun hemen karşısında bulunan Şehit Yüzbaşı Tayyareci Fethi Bey Milli Parkında sergilenmeye başlandı, daha sonra bu heykel 2018 yılında yapılan Fethiye Devlet hastanesi karşısında bulunan Şehit Fethi Bey parkındaki yeni yerine taşındı.
Behçet Kemal Çağlar, Tayyareci Fethi Bey için şu dizeleri yazdı:
"Aslan uçtu" diye söylenir methi;
Bu kutsal toprağın çocuğu Fethi..
Kahrolur darbanla elbet her zaman
Olursa bakış yan ve maksat eğri;
Bak; Fethiye oldu sayende Meğri,
Kartalım! gölgende hürdür bu vatan.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Yıllarında Bir Kararlılık Gösterisi: ‘Kıtalararası Osmanlı Hava Seferi’, Yrd. Doç. Dr. Hv. Öğ. Yb. Osman Yalçın
- ^ "Türk havacılığının ilk şehitleri". www.aa.com.tr. 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2024.
- ^ ÖZDİL, Yılmaz (10 Ara 2013). "Yüce Atatürk". www.hurriyet.com.tr. 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2024.
- ^ Güverte, Arka (14 Ağu 2016). "İşte Beşiktaş'ın kurucularından "Fethiye'ye" ismini veren Yüzbaşı Fethi Bey! Her Beşiktaşlı'nın bilmesi gereken bir öykü". 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2024.