Tahsin Nahit
Tahsin Nahit | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1887 |
| Ölüm | 12 Mayıs 1919 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Eğitim | Galatasaray Lisesi Mekteb-i Hukuk |
| Meslek | Şair ve oyun yazarı |
| Evlilik | Müfide Sonumut |
| Çocuk(lar) | Mina Urgan |
Tahsin Nahit (1887, İstanbul - 12 Mayıs 1919, İstanbul), Galatasaray Spor Kulübü'nün 9 numaralı kurucu üyesidir. Hukuk eğitimi almıştır, "Adalar Şairi" olarak tanınmış bir şair ve oyun yazarıdır. Fecr-i Ati topluluğunun bir üyesidir. Yazar ve çevirmen Mîna Urgan'ın babasıdır. Faik Üstünidman' ın yeğenidir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1887 yılında İstanbul'da doğdu. Galatasaray Lisesi'ni bitirdikten sonra bir süre hukuk öğrenimi gördü. Öğrencilik yıllarında edebiyat ve politikayla ilgilendi, İttihat ve Terakki Partisi'ne girdi ancak partinin çalışmalarından hoşnut olmayınca politikayı bıraktı. Galatasaray Spor Kulübü kurucularından olan Tahsin Nahit, sağlık sebepleri nedeni ile 11 Eylül 1906' da Galatasaray' dan ayrıldı.[1] Bu nedenle adı kurucular listesinden çıkarılsa da Galatasaray' ın son tüzük değişikliği ile adı tekrar kurucular listesine girdi.[2]I. Dünya Savaşı yıllarında İaşe Müfettişliği’nde bulundu. Büyükada'da doğup yetişmiş Şefika Hanım ile yaptığı evlilikten kızı Mina Urgan doğdu. 12 Mayıs 1919 günü, Rakibe adlı oyunun Darülbedayi'deki provaları sırasında hayatını kaybetti. Mezarı Büyükada'dadır.
Edebi Kişiliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Tahsin Nahit, yazı yaşamının başlangıcında şiirle ilgilendi. II. Meşrutiyet'ten sonra oyun yazarlığına yöneldi. İlk şiirleri Selanik’te çıkan Çocuk Bahçesi dergisinde “T.Nahide” adıyla yayımlandı (1905). Hale, Muhit, Resimli Kitap dergilerinde şiir ve öyküleri yayımlandı. Aşiyan’da yayımlanan “Ben, Rûh-ı mağdur, Şiirlerim için, Serab-ı müstakbel, yaz gecesi” gibi manzumeleri daha geniş bir çevrede tanınmasını sağladı. Genellikle aşk üzerine şiirler yazan şaire en çok ün getiren şiiri “Adalar, Kamer ve Zühre ” oldu. Şiirlerinde Ahmet Haşim etkisi vardır. Son şiirleri Şair (1918) ve Nedim (1919) mecmualarında yayımlanmıştır.
Tiyatroya olan ilgisi onu başka yazarlarla ortak eserler vermeye yönelltti. Fecr-i Ati'nin kadn yazarlarından Ruhsan Nevvare ile üç perdelik Jön Türk adlı oyunu yazdı (1908). Bu oyun, Ferah Tiyatrosu'nda sahnelendiğinde bir sanat olayı olarak nitelendi. Ruhsan Nevvare ile Aşkımız (1907) ve Sanatkârlar isimli basılmamış birer perdelik iki komedisi daha bulunmaktadır.
Başka yazarla ortak yazdığı eserlerin en ünlüsü Şahabettin Süleyman ile birlikte yazdığı Kösem Sultan adlı tarihi piyestir (1910). Tiyatro alanında etkisi altında kaldığı Şahabettin Süleyman başka ortak eserler de vermiştir. Tahsin Nahid’i asıl tanıtan eseri üç perdelik Rakibe adlı oyundur. Rakibe, Henry Kıstemaeckers ve Eugene Delard’ın La Rivale adlı dört perdelik oyunundan adapte edilmiştir. Eser, yazarın ölümünden sonra 16 Haziran 1919'da oynandığı zaman çok başarılı sayılmıştır.
Tahsin Nahid, Fecr-i Ati ve Servet-i Fünûn dergilerinde tiyatro eleştirileri de yazmıştır.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Oyun
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yakarım bu şehri evlendiğin gün (1906)
- Aşkımız (R. Nevvare ile, 1907)
- Hicranlar (1908)
- Sanatkarlar (R. Nevvare ile, 1908)
- Jön Türk (R. Nevvare ile, 1909)
- Firar (1911)
- Kösem Sultan (Ş. Süleyman ile, 1912)
- Kırk Muhafaza (Ş. Süleyman ile, 1913)
- Osman-ı Sani(Ş. Süleyman ile)
- Talak(Ş. Süleyman ile)
- Bir Mücadele-i Hissiye(Ş. Süleyman ile)
Uyarlama
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bir Çiçek İki Böcek (Robert de Flers, Gaston de Gaillavet, Etienne Réne’nin birlikte yazdıkları “La Belle avanture”den, 1917)
- Rakibe(H. Kistemaeckers-E. Delard, 1919)
- Akortacı (M.Thieery’nin L’accordeur’undan)
- Bursalı Hâle (La tante d’Honfleur’)
Şiir
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ruh-ı bikayd (1911)
- "Çocuk Bahçesi" dergisinde Fener şiiri (1905)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tekil, Süleyman. Galatasaray dünden/bugüne, 1905-1982: tarihi, olaylar, anılar, sf(41). İstanbul: Arset Matbaacılık Koll. Şti, 1983.
- ^ "Galatasaray Spor Kulübü Tüzüğü". 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2011.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tahsin Nahit ve Şiiri1 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Nurullah Çetin, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi)