Senirkent
| Senirkent | |
|---|---|
 Isparta'nın Türkiye'deki yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Isparta |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Hakan Başoğlu |
| • Belediye başkanı | Hüseyin Baykal (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 600 km² |
| Rakım | 1088 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 11.811 |
| • Kır | 6,472 |
| • Şehir | 4.759 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 32600 |
| İl alan kodu | 0246 |
| İl plaka kodu | 32 |
Resmî site http://www.senirkent.bel.tr | |
Senirkent, Isparta ilinin bir ilçesidir. Kocadağ veya Kapıdağı diye bilinen dağın eteklerinde kuruludur. 1880 yılında belde, 1952 yılında ilçe olmuştur.
Eğirdir Gölü'ne komşudur. İklimi karasaldır. Akdeniz Bölgesi'ne bağlı olmakla beraber Toros dağları'nın kıyıya enine uzanmasından dolayı İç Anadolu iklimi hakimdir.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Senirkent ilçesinin tarihi antik dönemlere kadar uzanmaktadır. İlçe topraklarındaki ilk yerleşim izlerine, Yassıören Höyük (Yassıören), Güreme Höyük (Ortayazı), Garip Höyük (Garip), Tohumkesen Höyük (Büyükkabaca), Aralık Höyük (Büyükkabaca), Gençali Höyük (Gençali)’de rastlanmıştır. Höyüklerde gerçekleştirilen arkeolojik çalışmalar sonucunda MÖ 3000–1200 yılları arasındaki dönemlere ait eserler ve kalıntılar bulunmuştur. İlçede, ilkçağlardan itibaren, Hitit, Frig, Lidya, Pers, Makedon Krallığı, Roma ve Bizans egemenliği görülmüştür. Şehir merkezine en yakın antik yerleşim birimi, Gömüler mevkiindeki "Plinistra"’dır. Bölge 7. yüzyıldan itibaren Arap akınlarına uğramıştır. 12. yüzyıldan itibaren bölgeye Türklerin akınları görülmektedir. 1176 yılındaki Miryakefalon Savaşından sonra bölgede kalıcı Türk yerleşimi başlamıştır. Sultan II. İzzeddin Kılıç Arslan döneminde Isparta ile birlikte ele geçirildi. 1301 yılında Senirkent ve çevresi Hamidoğulları Beyliği'nin yönetimine geçti. 1361 yılında Osmanlı topraklarına katılan Senirkent; 1370 tarihinde Oğuzlar'ın Kayı boyundan gelen Türkler tarafından kurulmuştur. 1402 yılındaki Ankara Savaşı'ndan sonra Karamanoğulları Beyliği denetimine bırakılan yerleşim II. Murad tarafından kesin olarak Osmanlı topraklarına katıldı. 14.-15. yüzyılda Senirkent'te; Şeyhler Mahallesi, Orta Mahalle, 16. yüzyılda da Hıdır Çelebi Dede tarafından günümüzde Pazar ve Hıdır Çelebi adıyla anılan mahalleler kurulmuştur. 16. yüzyılın ortalarında Turgut Dede tarafından, Turgutlar Mahallesi kurulmasıyla kentin merkezini oluşturan mahalleler oluşmuştur. 1880'de Uluborlu'ya bağlı nahiye olarak belediye teşkilatı kurulmuştur. Osmanlı döneminde "Sınırkent" olarak anılan yerleşimde 1901 Konya Vilayet Salnamesine göre; Senirkent'te, 1 hükûmet dairesi, 13 cami ve mescit, 3 tekke, 7 medrese, 16 mektep, 1776 hane, 55 dükkân, 290 halı vesaire tezgâhı, 2 fırın, 9 değirmen, 3 kahvehane bulunmaktadır. Senirkent, 16 Haziran 1952'de ilçe olmuştur.[1]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Senirkent'le ilgili olarak ilk nüfus verileri 1901 Konya Vilayet Salnamesinde geçmekte olup, Hamidabad Sancağı, Uluborlu Kazasına bağlı Senirkent kazasının merkezi 5430 kişi, çevresiyle birlikte 9691 kişi olup, tamamı Müslüman olarak verilmiştir. Nüfus; 1927 yılında 5835, 1940 yılında 12433 kişiden oluşmaktadır.[1] İlçeye bağlı 1 belde ve 7 köy vardır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1955[2] | 15.436 | 7.850 | 7.586 |
| 1960[3] | 16.343 | 7.984 | 8.359 |
| 1965[4] | 17.239 | 7.706 | 9.533 |
| 1970[5] | 20.282 | 10.168 | 10.114 |
| 1975[6] | 17.985 | 8.247 | 9.738 |
| 1980[7] | 17.822 | 8.333 | 9.489 |
| 1985[8] | 20.734 | 10.329 | 10.405 |
| 1990[9] | 24.388 | 10.738 | 13.650 |
| 2000[10] | 25.828 | 13.698 | 12.130 |
| 2007[11] | 12.989 | 5.524 | 7.465 |
| 2008[12] | 13.088 | 5.666 | 7.422 |
| 2009[13] | 14.504 | 6.932 | 7.572 |
| 2010[14] | 13.610 | 6.303 | 7.307 |
| 2011[15] | 12.812 | 5.712 | 7.100 |
| 2012[16] | 12.946 | 5.972 | 6.974 |
| 2013[17] | 12.932 | 5.878 | 7.054 |
| 2014[18] | 12.592 | 5.747 | 6.845 |
| 2015[19] | 12.318 | 5.633 | 6.685 |
| 2016[19] | 12.092 | 5.384 | 6.708 |
| 2017[19] | 11.614 | 5.060 | 6.554 |
| 2018[19] | 11.811 | 5.080 | 6.731 |
| 2019[19] | 11.395 | 4.914 | 6.481 |
| 2020[19] | 11.231 | 4.759 | 6.472 |
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Tarımsal faaliyet olarak meyvecilik ön plandadır. Elma, üzüm, kiraz, vişne, şeker pancarı ve tahıl üretimi yoğunlukla yapılmaktadır. Hayvancılık faaliyetleri olarak ilçede; büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık ile kümes hayvancılığı yapılmaktadır. İlçenin Eğirdir Gölü'ne kıyısı olan belde ve köylerinde balıkçılıkta ekonomik gelir kaynağını oluşturmaktadır. Son yıllarda mermer üretimi de yapılmaktadır.[20]
İlçede iş potansiyelinin azlığı sebebiyle çok göç vermiştir. İlçede 1995'te 74 kişinin ölümü ile sonuçlanan bir sel felaketi meydana gelmiştir.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Senirkent Yükseliş Birliği 1931 yılında kurulmuş olup, Afyon'da talebe yurdu açarak ilçe evlatlarının yüksek tahsil yapmasına imkân sağlamıştır.
Türkiye Cumhuriyetinin ilk özel okulu 1949 yılında Senirkent Ortaokuludur. Okulun tamamı Senirkentliler tarafından yapılıp, öğretmenleri de kendi imkânları ile tutmuşlardır. Okul daha sonra Milli Eğitim Bakanlığına devredilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
1940 yılında Senirkent Dokumacılar Kooperatifi, 1948 yılında da Senirkent Halıcılar Sanat Kooperatifi kurulmuştur. Bunlara bağlı olarak birde iplik fabrikası kurulmuştur. O yıllarda Senirkent'in malları İstanbul'a girmeden, Türkiye tekstil fiyat piyasası oluşmazdı.[kaynak belirtilmeli]
Mutfak
[değiştir | kaynağı değiştir]Senirkent Banağı 06.07.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[21]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Senirkent sel felaketi
- Senirkent sel felaketini anlatan belgesel 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Senirkent Hıdır Çelebi (Pazar) Camii SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2009, Sayı:19, ss.195-210, A. Şevki DUYMAZ" (PDF). 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Senirkent Nüfusu - Isparta". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Isparta Senirkent Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Senirkent Ekonomi, Senirkent Kaymakamlığı". 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015.
- ^ "Senirkent Banağı". Türk Patent ve Marka Kurumu.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yerelnet: Senirkent 13 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.