S-3 Viking
| S-3 Viking | |
|---|---|
 Bir S-3 Viking, USS Nimitz uçak gemisinden havalanırken | |
| Türü | Denizaltı savunma ve istihbarat uçağı |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | Lockheed |
| İlk uçuş | 21 Ocak 1972 |
| Hizmete giriş | 1974 |
| Durumu | Hizmette |
| Ana kullanıcı | ABD Deniz Kuvvetleri |
| Üretim aralığı | 1974-1978 |
| Üretim sayısı | 188 |
| Birim maliyeti | 27 milyon Amerikan doları |
S-3 Viking, Lockheed firması tarafından ABD Deniz Kuvvetleri için geliştirilmiş bir denizaltı savunma ve istihbarat uçağıdır. Düşman denizaltılarını tespit, takip ve yok etmek üzere tasarlanmış olan Viking, doksanlı yılların sonundan itibaren genellikle yüzey hedeflerine karşı elektronik istihbarat görevlerinde kullanılmıştır. Ayrıca tanker uçak olarak da hizmet veren Viking, bu görevini kademeli olarak F/A-18E Superhornet uçaklarına bırakmaktadır.
Viking, karakteristik motor sesi sebebiyle Hoover (ünlü bir elektrikli süpürge markası) takma ismiyle de anılmaktadır.
Tasarım ve Geliştirme
[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD Deniz Kuvvetleri tarafından, piston motorlu S-2 Tracker uçaklarının yerine geçecek platformun geliştirilmesi için başlatılan VS-X programı çerçevesinde geliştirilen S-3 Viking, Lockheed, Ling-Temco-Vought (LTV) ve Univac Federal Systems firmalarının ortak çalışmalarının eseridir. Ana yüklenici Lockheed firmasının uçak gemilerinde konuşlandırılacak uçakların tasarım ve üretimi konusunda yeterli deneyime sahip olmaması nedeniyle programa dahil edilen LTV, uçağın iniş takımlarını, katlanabilen kanatlarını ve motor beşiklerini tasarlamıştır. Univac firması ise uçağın gelişmiş elektronik ve iletişim sistemlerinin tasarımını üstlenmiştir.
İlk uçuşunu 21 Ocak 1972 tarihinde gerçekleştiren Viking, 1974 yılında ABD Deniz Kuvvetleri envanterine girmiştir. 1974-1978 yılları arasında ilk etapta toplam 186 uçak üretilmiştir.
Genel Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]S-3 Viking, 15 derece açılı bir kanat yapısına ve bu kanatlar altında özel beşiklere yerleştirilmiş iki adet General Electric TF-34 turbofan motoruna sahiptir. Uçağın görev tanımı itibarıyla ses hızını aşması gerekmediği için seçilen bu motorlar, turbojet motorlara göre önemli miktarda yakıt tasarrufu sağlamaktadır.
Uçağın dört kişilik mürettebatı şu şekildedir:
- Pilot
- COTAC (Co-pilot/Tactical Coordinator, Türkçe: "Yardımcı Pilot/Taktik Koordinatör")
- TACCO (Tactical Coordinator, Türkçe: "Taktik Koordinatör")
- SENSO (Sensor Operator, Türkçe: "Sensör Operatörü")
Yine uçağın kanatlarının altında, yedek yakıt tankı, güdümlü füze, bomba, roket veya mayınların yüklenebildiği iki askı noktası (pilon) bulunmaktadır. Uçağın alt kısmında bulunan kapaklı bölmelerde ise torpido, bomba veya mayınlar ile elektronik istihbarat ekipmanı taşınabilmektedir. Bu bölümün arkasında, uçağın alt arka kısmında bulunan 60 adet fırlatıcı sayesinde ise geniş bir alana çok sayıda sonar veya arama-kurtarma şamandıralarının döşenebimesi sağlanmıştır. Uçağın kuyruk kısmında ayrıca bir de manyetik anomali algılayıcı modülü bulunmaktadır, ancak arkadan salınabilen bu modül uçağın doksanlı yılların sonunda değişen görev tanımı çerçevesinde tüm Viking'lerden sökülmüştür.
Teknik Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genel özellikler:
- Mürettebat: 4 kişi (1 pilot, 3 silah sistemleri uzmanı)
- Uzunluk: 16.26 m
- Kanat açıklığı: 9 m
- Yükseklik: 6.93 m
- Kanat alanı: 55.56 m²
- Boş ağırlık: 12.057 kg
- Azami kalkış ağırlığı: 23.831 kg
- Motorlar: İki adet General Electric TF-34 turbofan
- Performans:
- Silah sistemleri:
- Kanat altlarında toplam iki adet askı noktası, gövdenin alt kısmında iki adet kapaklı yük bölmesi
- 500, 1000 ve 2000 pound ağırlığında genel maksatlı bombalar (toplam 4.900 pound)
- 2× Mk 48 torpido
- 4× Mk 46 torpido
- 6× Mayın veya dip bombası
- 2× B57 veya B61 nükleer bomba
- 2× AGM-65 Maverick güdümlü füze
- 2× AGM-84 Harpoon güdümlü füze
- 1× AGM-84H/K SLAM-ER cruise füzesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]S-3B Viking hakkında bilgi (İngilizce) 28 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
