İçeriğe atla

Ramon Llull

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ramon Llull
Doğumy. 1232
Palma, Mayorka Krallığı
Ölüm1315
KonuSeçim teorisi ; Hesaplama teorisi
Edebî akımLullizm

Ramon Llull [a] (Katalanca: [rəˈmoɲˈʎuʎ]; y. 1232[4] – y. 1315/16), Mayorka Krallığı'ndan yaşamış filozof, ilahiyatçı, şair, misyoner ve Hıristiyan savunucusu.

İlk yılları ve ailesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
14. yüzyıldan kalma bir el yazmasında Raymond Lull'un hayatından sahneler

Llull, Palma'da, 1229'da Aragonlu I. James'in fetih ordularıyla Mayorka Krallığı'na gelen zengin bir Barselonalı asilzade ailesinde doğdu. James I, Balear Adaları'nın (şimdi İspanya'nın bir parçası) topraklarını Aragon Tacı'na katmaya yönelik daha büyük bir hareketin parçası olarak daha önce Muvahhidler yönetimindeki Mayorka'yı fethetmişti. Llull, birkaç yıl sonra 1232 veya 1233'te burada doğdu. O dönemde müslümanlar hala Mayorka nüfusunun büyük bir bölümünü oluşturuyordu ve yahudiler kültürel ve ekonomik işlerde yer almaktaydı.

1257'de Llull, Blanca Picany ile evlendi ve Domènec ve Magdalena adında iki çocuğu oldu.

Yazar olan Llull

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tüm inançlardan ve milliyetlerden muhataplara Hristiyan doktrininin gerçekliğini kanıtlamak için bir tür evrensel mantık olarak tasarlanan Sanat olarak bilinen felsefi bir sistem icat etti. Sanat, bir dizi genel ilke ve birleştirici işlemden oluşur. Diyagramlarla gösterilmiştir.

Üretken bir yazar olarak, Sanatını daha geniş bir kitleye ulaştırmak için yaptığı Katalanca yazılmış edebi eserleriyle de tanınır. Katalanca ve Latince'ye ek olarak muhtemelen Arapça da yazmıştır (ancak Arapça metinler günümüze ulaşmamıştır). Kitapları yaşamı boyunca Oksitanca, Fransızca ve Kastilya dillerine çevrilmiştir.[5]

Çalışmaları yaşamı boyunca büyük bir başarı elde etmemiş olsa da sonrasında devam eden bir ilgi gördü. Erken modern dönemde adı simya işleriyle ilişkilendirildi.[6] Daha yakın zamanlarda, Borda ve Condorcet'in bu fikri önermesinden 450 yıl önce modern liberal oylama imtiyazının habercisi ve bilgisayar ve hesaplama teorisinin öncüsü olarak kabul edildi.[7]

  • Ramon Llull's New Rhetoric, Llull's 'Rethorica Nova'nın metni ve çevirisi, Mark D. Johnston tarafından düzenlenmiş ve çevrilmiş, Davis, California: Hermagoras Press, 1994
  • Ramon Llull'un Seçilmiş Eserleri (1232-1316), Anthony Bonner tarafından düzenlenmiş ve çevrilmiş, Princeton, NJ: Princeton University Press 1985, iki cilt XXXI + 1330 pp. (İçindekiler: cilt 1: Yahudi Olmayanların Kitabı ve Üç Bilge Adam, s. 93–305; Ars Demonstrativa, s. 317–567; Ars Brevis, s. 579–646; cilt 2: Felix: veya Harikalar Kitabı, s. 659–1107; Tıbbın İlkeleri s. 1119–1215; Aşk Çiçekleri ve Zeka Çiçekleri, s. 1223–1256)
  • Doctor Illuminatus: A Ramon Llull Reader, Anthony Bonner tarafından düzenlenmiş ve çevrilmiş, The Book of the Lover and the Beloved'ın yeni bir çevirisi ile Eve Bonner, Princeton, NJ: Princeton University Press 1994

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Anglicised as Raymond Lully, Raymond Lull; Latinized as Raimundus, or Raymundus Lullus, or Raimundo Lulio, or Lullius
  1. ^ Frances Yates, "Lull and Bruno" (1982), in Collected Essays: Lull & Bruno, vol. I, London: Routledge & Kegan Paul.
  2. ^ The History of Philosophy, Vol. IV: Modern Philosophy: From Descartes to Leibniz by Frederick C. Copleston (1958).
  3. ^ Anthony Bonner (ed.), Doctor illuminatus: A Ramon Llull Reader, Princeton University Press, 1993, p. 82.
  4. ^ Born 1232 per Mark D. Johnston in Routledge Encyclopedia of Philosophy. London: Routledge, 1998. Older sources (such as versions of Encyclopædia Britannica at least up to 1955) give 1235; the current Britannica gives 1232/33.
  5. ^ Ramon Llull as a Vernacular Writer: Communicating a New Kind of Knowledge. Woodbridge: Tamesis. 2016. 
  6. ^ The Alchemical Corpus attributed to Raymond Lull. Londra: The Warburg Institute. 1989. 
  7. ^ Anthony Bonner (2007), The art and logic of Ramon Llull, Brill Academic Pub, s. 290, ISBN 978-90-04-16325-6 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]