Mannheim
| Mannheim | |
|---|---|
Mannheim | |
     | |
 Bayrak  Arma | |
  Mannheim | |
| Ülke |  Almanya |
| Eyalet | Baden-Württemberg |
| İdari Bölge | Regierungsbezirk Karlsruhe |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Peter Kurz (SPD) |
| Yüzölçümü | |
| • Şehir | 144,96 km² |
| Rakım | 97 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Kent | 309.370 |
| • Metropol | 2.362.046 |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| Posta kodu | 68001–68309 |
| Alan kodu | 0621 |
| Plaka kodu | MA |
Resmî site www.mannheim.de | |
Mannheim, yaklaşık 309.000'lik nüfusu ile Stuttgart'tan sonra ve Karlsruhe'den önce Baden-Württemberg eyaletinin ikinci büyük şehridir. Hessen, Rheinland-Pfalz ve Baden-Württemberg eyaletlerinin kesiştiği noktadadır.
Bugün, Avrupa Metropol bölgelerinden Ren-Neckar Üçgeni'nin (Rhein-Neckar-Dreieck) ekonomik ve kültürel merkezini oluşturur. Bulunduğu bölge 1800'li yıllara kadar tarihî Kurpfalz beyliği olarak bilinmiştir ve bugünkü Baden-Württemberg, Renanya-Palatina, Hessen, Bavyera, Saarland ve Alsace'ın bulunduğu (Almanca: Elsass, bugün: Fransa'ya aittir) yerleşim bölgelerinin büyük bir kısmına hâkim olmuştur. 1720-1778 arası bu beyliğin hatta konak şehri olup çok büyük oranda kültürel ve ekonomik açıdan faydalanmıştır. Renanya-Palatina eyaletine bağlı olan Ludwigshafen'i (nüfus 160.000) ve Baden-Württemberg eyaletine bağlı olan Mannheim'ı Ren Nehri, idari açıdan birbirinden ayırır.
1896'da Büyükşehir olmuştur. Kuzeyinde Frankfurt (70 km uzak) ve güneydoğusunda Stuttgart (95 km uzak) ticaret merkezleri bulunduğundan, bu iki bölgenin arasında ulaşımcılıkta merkezî önem taşır. Yüksek kapasiteli ulaşımını, karayollarında, otoyollar ve diğer yollar, demiryollarında yolcu ve yük taşımacılığı, karasuyollarında Ren ve Neckar nehirleri sağlar. Triyaj garı Almanya'nın ikinci büyüğüdür ve mevcut iç limanı Avrupa'nın en önemlilerinden biridir.
Dünyada yapılan önemli icatlardan bazıları Mannheim'da veya Mannheimlılar tarafından edilmiştir: 1817'de Karl Drais ilk gidonlu bisikleti, 1886'da Carl Benz ilk benzinli otomobili,[1] 1921'de Heinrich Lanz traktörü ve 1929 Julius Hatry ilk roket uçağını RAK 1 ve RAK 2 icat etmişlerdir.
Coğrafyası
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mannheim, Ren ve Neckar nehirlerinin kesiştiği Yukarı Ren Bölgesinde (Oberrheingebiet) konuşlandırılmıştır. Mahalleleri Ren nehrinin sadece sağında ama Neckar nehrinin sağ ve sol tarafındadır.
Yukarıda belirtildiği gibi Mannheim, Avrupa Metropol bölgelerinden Ren-Neckar Üçgeni'ni (Rhein-Neckar-Dreieck) oluşturur ve 2,35 milyon nüfuslu bölgenin en kalabalık merkezî kentidir.
Ren-Neckar Üçgeni Hessen eyaletinin güneyini, Renanya-Palatina eyaletinin Vorderpfalz'ını, Baden-Württemberg eyaletinin Mannheim ve Heidelberg şehirlerini ve Rein-Neckar-Idari (Rhein-Neckar-Kreis) bölgesinin güneyini kapsar.
Frankfurt, Mannheim'in yaklaşık 70 km kuzeyinde, Stuttgart ise yaklaşık 95 km güneydoğusundadır.
Mahalleleri ve idari yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mannheim şehri 17 adet mahallelere (Stadtbezirke) bölünüp, 6 iç ve 11 adet dış mahallelerden oluşur. Her mahallede bir mahalle muhtarlığı (Bezirksbeirat) vardır. Mahalle muhtarlığını o mahallenin 12 sakini oluşturur. Bir mahalleyi etkileyecek her konuda, Mannheim şehir yönetiminin söz konusu olan mahallenin görüş ve fikirlerini almak ve değerlendirmeyle mükelleftir. Verilecek veya uygulanacak hükümlerde ama en son söz ve mesuliyet gene Mannheim şehir yönetimine (Rat der Stadt Mannheim) aittir.
İç mahalleleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Innenstadt/Jungbusch, Lindenhof, Neckarstadt-Ost/Wohlgelegen, Neckarstadt-West, Neuostheim/Neuhermsheim, Schwetzingerstadt/Oststadt
Dış mahalleleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Feudenheim, Friedrichsfeld, Käfertal, Neckarau, Rheinau, Sandhofen, Seckenheim, Schönau, Vogelstang, Waldhof ve Wallstadt; Mannheim şehrinin dış mahallelerini oluşturmaktadır.
Belediye Başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediye Başkanları halk seçimi sayesinde 8 yıllık görev süresi için seçilirler. 1983 ile 2007 tarihleri arası bu görevi Gerhard Widder (SPD) üstlenmiştir. 17 Haziran 2007'de gerçekleştirilen Belediye Başkanı seçimlerinde tekrar aday olmayan Gerhard Widder'i, %50,53 oyla Peter Kurz (SPD) takip etmiştir. Seçim katılım oranı ise bu sefer %36,64 oranla oldukça düşük olmuştur.
1810'dan itibaren Mannheim Belediye Başkanları:
|
|
|
Şehir merkezi "Kareler" (Innenstadt: Quadrate)
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mannheim'ın özelliklerinden biri de, şehir merkezinin (Innenstadt) olağanüstü planlandırılmış mimarisidir. Her türlü yapılar ve inşaatlar kareler şeklinde imar edilmiştir. Genel yapısı bir nevi ters "U" harfine benzer ve bu harfin başlangıç ve bitiş noktalarını Bismarck Caddesi (Bismarckstraße) birbirine bağlar.
Caddenin ortasında Mannheim Şatosu (Mannheimer Schloss) bulunur. 1720-1760 yılları arasında inşa edilen[2] bu mimari yapı, 18. yüzyılın Kurpfalz hükümdarları Karl Philipp ve Carl Theodor'a kadar dayanır.[3]
Innenstadt'ta iki büyük cadde 90 derece açıda kesişir, isimleri Breite Straße ve Mannheimer Planken'dir. Bu caddelerde otomobiller trafikten men edilmişlerdir. Diğer caddeler bu karelerin etrafında tek yön istikametli olarak trafiği sağlarlar.
Bir başka özellik ise, dünyada eşi bulunmayan cadde isimleridir. Yukarıda belirtilen iki ana cadde ismi haricinde burada bütün cadde ve ev numaraları bir harf ve bir rakamdan oluşur. Misal: E 5, 3; K 5, 17 veya D 4, 1-6
-
1796'da Mannheim -
1900'de Mannheim -
Kareler şeması I -
Kareler şeması II -
Karelerin tarihi haritası -
Karelerin tarihi haritası
Halkı, yabancılar ve nüfus Gelişmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mannheim 1896 senesinde 100.000 sınırını geçerek bir Büyükşehir olmuştur. 1905'te 160.000, 1961'de 320.000 ve 1970'te 333.000 ile en kalabalık yılı olmuştur. 31 Aralık 2005 senesinin Baden-Württemberg Eyaleti İstatistik Kurumunun resmî rakamlarına göre 307.900 nüfusu vardı. %22,5'ini yabancılar (sadece tek yabancı vatandaşlığı olanlar) oluşturmuştur.
En yoğun yabancı vatandaşlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk (19.831), İtalyan (8.324), Sırp (3.550), Polonyalı (3.389), Hırvat (2.780) ve Yunan (2.777).
Mayıs 2007 tarihli Mannheim Yabancılar Kurumunun bildirgesine göre 31 Aralık 2006'da tam 62.727 kişi ve 161 ayrı ülke vatandaşı yaşamıştır. Bu nüfusun %19,3'ünü teşkil eder ve bu 62.727 kişiden 21.171'i diğer Avrupa Topluluğu'ndan gelmiştir.
Almanya'da 2000 senesinden sonra doğan çocuklar, diğer ülkelerden Alman uyruklu olup gelerek (özellikle Rusya ve Türk Cumhuriyetleri) ve sırf Alman vatandaşlığına geçen insanlarla yaklaşık 96.000 insan yabancı uyruklu olarak tespit edilmiştir.
En yoğun yabancı uyruklu Alman vatandaşları
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk (19.609), İtalyan (8.205), Polonyalı (3.906), Sırp (3.279), Yunan (2.751), Hırvat (2.724), İspanyol (1.331), Boşnak (1.326)
Ve böylelikle sırf Mannheim şehrinde yaşayan Türk (uyruklu) nüfus sayısı tam 39.440'dır.
Yabancılar ve yabancı uyrukluların yaşadığı mahallelerin oranı
[değiştir | kaynağı değiştir]| Mahalle | % oranı |
|---|---|
| Neckarstadt West | 42 |
| Jungbusch/Innenstadt | 37,7 (Jungbusch 50,7, westl. Unterstadt 46,5) |
| Schönau | 21,4 (Nord 26,6) |
| Neckarstadt Ost | 24,4 |
| Oststadt/Schwetzingerstadt | 18 |
| Rheinau | 17,4 |
| Neckarau | 15,5 |
| Waldhof | 15,1 (Luzenberg 40,2) |
| Seckenheim | 14,8 |
| Käfertal | 13,5 |
| Friedrichsfeld | 13,1 |
| Sandhofen | 13 (Ost 20,8) |
| Lindenhof | 11,8 |
| Neuostheim/Neuhermsheim | 10,7 |
| Vogelstang | 9,7 |
| Feudenheim | 6,5 |
| Wallstadt | 5,5 |
Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri Birlikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mannheim'da ayriyeten II. Dünya Savaşı'ndan bugüne kadar birçok Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri askeri ve birlikleri konuşlandırılmıştır, bunlar:
- Funari Barracks (Mannheim-Käfertal) (5th Signal Command headquarters)
- Sullivan Barracks (Mannheim-Käfertal) (7th Signal Brigade headquarters) (Headquarters of 504th Signal Battalion, 1961 - 1965 8 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- Benjamin Franklin Village (Mannheim-Käfertal)
- Taylor Barracks (Mannheim-Vogelstang) (2nd Signal Brigade headquarters)
- Spinelli Barracks (Mannheim-Feudenheim)
- Turley Barracks (Mannheim-Wohlgelegen),
- Coleman Barracks (Mannheim-Schönau) (AFN, U.S. Army Confinement Facility Europe)
- Friedrichsfeld Service Center (Mannheim-Friedrichsfeld)
- Stem Kaserne (Mannheim-Seckenheim)
- Hammonds Barracks (Mannheim-Seckenheim)
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]2004 senesinde Mannheim'de mevcut sigortalı işçi gücünden %34,6'sı üretim sektöründe, %22,8'i ticaret ve ulaşım sektöründe ve %42,2'si hizmet sektöründe çalışmıştır. Temmuz 2007 itibarıyla işsizlik oranı ise %8,2'dir.
1970'lerden bu yana ticarette sektörel değişme yaşanmıştır, sanayi oranı düşüp hizmet oranı çıkmıştır. Ama her şeye rağmen metal ve kimya sanayii hâlen yüksek seviyede mevcuttur.
En önemli ticaret kuruluşları şunlardır:
Üniversite
[değiştir | kaynağı değiştir]
Temelleri 1763 yılında Karl Theodor tarafından kurulmuş olan Kurpfalz Bilimler Akademisi'ne dayandırılan Mannheim Üniversitesi (Almanca: Universität Mannheim), 1967 yılında kurulmuştur ve Almanya'nın en genç üniversitelerinden birisidir. Yerleşkesinin büyük bölümü Mannheim Şatosu'nda bulunmaktadır.
İşletme Fakültesi, Edebiyat Fakültesi, Hukuk ve İktisat Fakültesi, Sosyal Bilimler Fakültesi ile İktisadî Bilişim ve İktisadî Matematik Fakültesi olmak üzere beş fakülteden oluşmaktadır. Lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde öğretim sunulan üniversite; İşletme, İktisat, Siyaset Bilimi ve Sosyoloji gibi klasik alanların yanı sıra sunduğu disiplinlerarası öğrenim olanaklarıyla bilinmektedir. Sosyal bilimler, hukuk gibi çoğu alan; anadalın yanı sıra bir yandal öğrenimine olanak sunmaktadır.
Mannheim'de Gerçekleştirilen İcatlar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Karl Freiherr von Drais tarafından 1817'de Mannheim'de yapılan, Dünya'nın ilk bisikleti -
Carl Benz tarafından 1885'te Mannheim'de icat edilmiş, Dünya'nın ilk arabası -
Carl Benz'in Mannheim'deki atölyesi (T6, 11) -
Mannheim'den Pforzheim'e (Mesafe: 104 km)1888 yılında Dünya'nın ilk uzun mesafe seyahati anısına oluşturulan "Bertha Benz Rotası" levhası
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Karayolları
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mannheim ve Ludwigshafen şehirleri tam 6 (+1) otoyolla çevrilmiştir. Bunlar:
- Bundesautobahn 6 Saarbrücken - Nürnberg
- Bundesautobahn 61 Ludwigshafen
- Bundesautobahn 67 Darmstadt ve Frankfurt
- Bundesautobahn 656 Heidelberg
- Bundesautobahn 659 Weinheim
- Bundesautobahn 5 Frankfurt - Karlsruhe
Ayriyeten diğer karayolları mevcuttur.:
- Bundesstraßen 36
- Bundesstraße 37
- Bundesstraße 38
- Bundesstraße 38a
- Bundesstraße 44
Demiryolları ve Raylı sistemler
[değiştir | kaynağı değiştir]
-
OEG'ye ait banliyö tramvayı -
Mannheim'da bir tramvay -
Tramvay rayında hizmet yapabilen otobüs -
Dalberg Caddesi yeraltı istasyonu
Su yolları
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mannheim, Ren ve Neckar nehirlerinin kesişmesinden yüksek derecede faydalanır. Bir iç liman olan konteyner limanı Avrupa'nın en önemlilerinden birisidir. Toplam iş sahası 1.131 hektar olup yaklaşık 500 ticari kuruluşlarla 20.000 işçisi vardır.
Havayolları
[değiştir | kaynağı değiştir]Mannheim'da bir askeri havaalanı (Sandhofen'de) yanı sıra bir de ufak çapta sivil City-Airport Mannheim (IATA-Code: MHG, ICAO-Code: EDFM), havaalanı mevcuttur ve günlük Berlin, Hamburg ve Saarbrücken'e uçuş sağlar. Frankfurt Havaalanı gerek otomobil gerek ICE yüksek hızlı treni ile 30 ile 45 dakikada ulaşılabilinir.
Turistik yerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Barok şatosu (Üniversite) ve şato kilisesi
- Wasserturm (Su kulesi)
- Cizvit kilisesi
- Fernmeldeturm (Televizyon ve komünikasyon kulesi)
- Paradeplatz
- Katolik kilisesi ve Marktplatz (Pazar Meydanı)
- Friedensplatz (Barış Meydanı)
- Stadthaus
- SAP Arena (Çok amaçlı SAP Stadyumu)
- Luisenpark (Luisen parkı)
- Tourist Information Mannheim
-
Barok şatosu (Üniversite) ve şato kilisesi -
Cizvit kilisesi (Schlosskirche) -
Su kulesi (Wasserturm) -
Cizvit kilisesi (Jesuitenkirche) -
Pazar (Marktplatz) -
Tourist Information Mannheim, https://www.visit-mannheim.de 7 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Bertha Benz Memorial Route". 3 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2018.
- ^ "Almanca Vikipedi - "Schloss Mannheim" sayfası". 28 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2011.
- ^ Stefan Mörz, Haupt- und Residenzstadt: Carl Theodor, Sein Hof und Mannheim - Kleine Schriften des Stadtarchivs Mannheim Nr.12, 1998.
