Kanije Savunması

Kanije Savunması
	1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı
Tarih	9 Eylül 1601 - 18 Kasım 1601
Bölge	Kanije Kalesi, Kanije, Macaristan
Sonuç	Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu; Avusturya Arşidüklüğü; Macaristan Krallığı; Hırvatistan Krallığı; İspanyol İmparatorluğu; Papalık Devleti; Malta Şövalyeleri	Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Arşidük II. Ferdinand	Tiryaki Hasan Paşa
Güçler
35.000-100.000 asker; 47 büyük savaş topu	9.000 asker; 100 küçük savaş topu
Kayıplar
30.000'den fazla ölü; 6.000 yaralı ve hasta	bilinmiyor

Kanije Savunması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında, 1601 yılında 73 gün boyunca Kanije Kalesini kuşatan Habsburg Ordusuna karşı Osmanlıların yaptığı savunma ve karşı saldırıdır.^[4]

Kuşatma öncesi durum

1600 yılında Osmanlı ordusu, Avusturya ile yapılan savaşta Kanije Kalesi'ni ele geçirmiştir.^[4] Daha sonrasında kalenin komutanlığına Tiryaki Hasan Paşa getirilmiştir. Kalede, 9.000 civarındaki askerî kuvvete ek olarak cephane ve erzak da bırakan Osmanlı ordusu bölgeden ayrılmıştır. Bunun üzerine Avusturyalılar, 9 Eylül 1601'de Kanije Kalesi önlerine gelmişlerdir.

Kuşatmanın gelişmesi

Avusturya ordusu o dönem 35.000 ila 100.000 arası asker ve 47 büyük topa sahiptir. Orduda Avusturyalıların yanı sıra İtalya, İspanya, Malta ve Papalık askerleri de bulunmaktaydı. Osmanlı Ordusu'nda ise 9.000 asker ve küçük çaplı 100 civarında top bulunmaktaydı. Bunun yanında az miktarda cephane ve erzak da bulunuyordu. Ayrıca kalenin tüm dış bağlantısı kesilmiş durumdaydı.

Tiryaki Hasan Paşa, çatışmadan önce sadece tüfek ile atış yaptırmıştır. Haçlı Ordusu'nun komutanı Arşidük II. Ferdinand, Osmanlı ordusunun topu olmadığını varsayarak saldırıya geçmiştir. Osmanlı, bu saldırı karşısında bütün toplarını ateşleyerek Haçlı Ordusu'na çok büyük kayıplar verdirmiştir.

Bunun üstüne Haçlı Ordusu, daha sert bir şekilde saldırmıştır. Saldırılara karşı bir süre direnen Tiryaki Hasan Paşa, düşmanın psikolojisini bozmaya çalışarak geri çekilmeye zorlamıştır. Bunun için kalenin dışında ölen askerlerinin cebine gerçek dışı bilgiler içeren mektuplar koymuştur. Bu mektuplarda genel olarak "kalede uzun bir süre daha dayanabilecek erzağın ve cephanenin bulunduğu ve destek güçlerin Belgrad yakınında olduğuna" dair bilgiler bulunmaktaydı.

Kuşatmanın ikinci ayına girildiğinde kaledeki cephanenin büyük bir kısmı azalmıştı. Kalan erzak ise ihtiyacı karşılayacak miktarda değildi. Kış mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte kalenin savunması imkansız görünüyordu. Bunun üzerine Tiryaki Hasan Paşa gece baskını (huruç hücumu) yapmaya karar vermişti.

Kuşatmanın 73. gecesi (18 Kasım 1601), Tiryaki Hasan Paşa ve kurmayları Haçlılara bir gece baskını düzenlemiştir. Padişahtan beklenen yardımın geldiğini sanan Arşidük II. Ferdinand çok sayıdaki adamı ve muhafızları ile birlikte geri çekilmiştir. Haçlı ordusu geride;

47 büyük top,
14.000 tüfek,
60.000 çadır,
15.000 kazma kürek

ve çokça erzağın yanısıra II. Ferdinand'ın altın tahtını ve karargâh olarak kullandığı çadırını da geride bırakmıştır. Kuşatma Osmanlı'nın zaferi ile sonuçlanmıştır.^[4]

Kaynakça

^ Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, Ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51.[1] 3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "Archduke Ferdinand of Austria led an imperial army of 35,000 back to Nagykanizsa and laid siege to the fortress"
^ Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt III, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 38-40
^ Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51.[2] 10 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ ^a ^b ^c "Kanije Savunması" (PDF). Milli Savunma Bakanlığı elektronik arşivi. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022.

Bibliyografya

H. Ziya Ersever, (1986), Kanije savunması ve Tiryaki Hasan Paşa, Ankara: Genelkurmay Basımevi,
Namık Kemal, (1993), Kanije, İstanbul: Sebil Yayınevi, 1993, ISBN 975-7480-39-8.
Kemal Erkan, (2008)Tiryaki Hasan Paşa ve Kanije Müdafaası İstanbul: Çamlıca Basım Yayın ISBN 9944-905-44-2. (Aslı: Târîh-i Tîr Hasan Paşa, Millet Kütüphanesi, Nr.: 187)
M. Halistin Kukul, Kanije Destanı,, Türkiye Diyanet Vakfı, ISBN 975-389-082-6.
Ali Osman Atak Kanije Zaferi, Damla Yayınevi, ISBN 978-975-381-320-4.
Osmanlılar Albümü 2. Kitap, Akit
Ufuk Seyar Tulpar Kanije Savunması, Cinius Yayınları, 2017 ISBN 6052960516

[1] Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, Ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51.[1] 3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "Archduke Ferdinand of Austria led an imperial army of 35,000 back to Nagykanizsa and laid siege to the fortress"

[2] Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt III, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 38-40

[Paas51-3] Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51.[2] 10 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[msb-4] "Kanije Savunması" (PDF). Milli Savunma Bakanlığı elektronik arşivi. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Yüzyıllara göre Osmanlı İmparatorluğu'nun taraf olduğu önemli kuşatmalar
13.-14.	1285 Kulacahisar 1326 Bursa 1328-1331 Nikea 1333-1337 İzmit 1361 Edirne 1383-1387 Selanik 1383 Sofya 1385 Niş 1393 Tırnova 1394-1396 Konstantinopolis 1397-1402 Konstantinopolis
15.	1411 Konstantinopolis 1422 Konstantinopolis 1422-1430 Selanik 1428 Güvercinlik 1439 Semendire 1440 Belgrad 1440-41 Nobırda 1448 Kocacık 1450 Akçahisar 1453 İstanbul 1455 Berat 1456 Belgrad 1459 Semendire 1461 Trabzon 1462 Midilli 1463 Yayçe 1464 Yayçe 1467 Akçahisar 1470 Eğriboz 1474 İşkodra 1475 Kefe 1477-78 Akçahisar 1478-79 İşkodra 1480 Rodos 1481 Otranto 1484 Kili 1484 Akkerman 1499 İnebahtı
16.	1500 Modon 1500 Kefalonya 1501 Dıraç 1514-5 Diyarbakır 1516-7 Mardin 1517 Kahire 1521 Belgrad 1522 Knin 1522 Rodos 1529 Cezayir Adası 1529 Viyana 1532 Güns (Kőszeg) 1532 Maribor 1533-34 Koron 1534 Tunus 1534 Bağdat 1537 Klis 1537 Korfu 1538 Diu 1539 Kastelnovo 1541 Budin 1541 Cezayir 1542 Peşte 1543 Nice 1543 Estergon 1548 Aden 1548 Van 1551 Trablus 1552 Maskat 1552 Hürmüz 1552 Temeşvar 1552 Eğri 1556 Vahran 1559 Bahreyn 1563 Vahran 1565 Malta 1566 Zigetvar 1569-70 Kevkeban 1570 Lefkoşa 1570-71 Mağusa 1574 Tunus 1585 Tebriz 1585-86 Tebriz 1592 Bihaç 1593 Kulpa 1594 Yanıkkale 1596 Eğri 1598 Budin
17.	1601 Kanije 1602 İstolni Belgrad 1603 Tebriz 1605 Estergon 1616 Revan 1621 Hotin 1625 Bağdat 1630 Bağdat 1635 Revan 1638 Bağdat 1642 Azak 1645 Hanya 1646 Resmo 1660 Varad 1663 Uyvar 1664 Zerinvar 1648-1669 Kandiye 1672 Kamaniçe 1678 Çehrin 1683 Viyana 1684 Budin 1684 Ayamavra 1685 Uyvar 1686 Budin 1686 Peçuy 1688 Eğriboz 1688 Belgrad 1689 Perekop 1690 Belgrad 1692 Hanya 1693 Belgrad 1695 Azak 1696 Azak
18.	1715 Anabolu 1716 Korfu 1716 Temeşvar 1717 Belgrad 1724 Hoy 1724 Hemedan 1724 Revan 1725 Tebriz 1731 Revan 1731 Urmiye 1733 Bağdat 1734-35 Gence 1735 Kars 1737 Özi 1739 Belgrad 1743 Musul 1744 Kars 1769 Hotin 1773 Silistre 1788 Özi 1788 Hotin 1789 Belgrad 1789 İzmail 1799 El-Ariş 1799 Yafa 1799 Akka
19.	1801 Kahire 1806 Belgrad 1821 Patras 1821-22 Akropol 1821 Tripoliçe 1822 Mesalongi 1823 Mesalongi 1825-26 Mesalongi 1826-27 Akropol 1828 Kars 1828 Şumnu 1828 Silistre 1828 Varna 1854 Kalafat 1854 Silistre 1854-55 Sivastopol 1855 Kars 1877 Plevne
20.	1912-13 İşkodra 1912-13 Edirne 1915 Van 1915-16 Kût'ül-Amâre 1916-1919 Medine
Osmanlı mağlubiyetleri italik olarak gösterilmiştir.