Kündürî
Kündürî کندری | |
---|---|
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri | |
Görev süresi 1055 - 7 Aralık 1063 | |
Hükümdar | Tuğrul Alparslan |
Yerine geldiği | Ebu Ahmed ed-Dihistanî |
Yerine gelen | Nizâmülmülk |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1024 Kündür, Horasan |
Ölüm | 29 Kasım 1064 Merverruz, Büyük Selçuklu İmparatorluğu |
Dini | İslam |
Kündürî veya tam adıyla Ebu Nasr Amidülmülk İmadüddin Mansur bin Muhammed el-Kündürî, (Farsça: کندری, d. 1024, Kündür - ö. 29 Kasım 1064, Merverruz), Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.
1024 yılında Kündür köyünde zengin bir dihkanın oğlu olarak doğdu. Farsça ve Arapça öğrendi, fıkıhla ilgilendi. Arapça ve Farsça bildiğinden sarayda görevlendirildi ve ardından Harezm'in idaresi görevine getirildi. Tuğrul Bey'in kendisi için istediği bir hanımı kendisine nikahlayıp ardından isyan etmesi üzerine yakalanıp hadım edildi. Divanü'r-resail'de katip olarak görev aldı. 1055 yılında Ebu Muhammed Hasan ed-Dihistanî'nin[1] yerine vezir olarak tayin edildi.
Tuğrul'un ölümü üzerine onun vasiyetine uyarak Çağrı Bey'in oğlu Süleyman'ı tahta çıkardı ancak Kutalmış'ın tehlike teşkil edeceğini anlayınca Alparslan'ı tahta çıkarttı. Alparslan, Kündürî'nin vezirlik görevini devam ettirdi. Nizâmülmülk iktidarını Kündürî ile paylaşmak istemeyince Alparslan'ı Kündürî'yi öldürtmesi için ikna etti.[2] Ardından 31 Aralık 1063 tarihinde Kündürî tutuklanıp hapsedildi ve malları müsadere edildi. Bir yıl hapiste kaldıktan sonra 29 Kasım 1064 tarihinde Merverruz'daki hapishanede öldürüldü. Köyü Kündür'de defnedildi.
Mutezile-Şii görüşleri bağnaz bir şekilde müdafaa eden Kündürî, Tuğrul Bey'den bidatçılara lanet okunması için ferman çıkarttırarak bu fermanla Eşari alimlerine baskı yaparak ders okutmalarını yasaklamış ve bir kısmını hapsetmiştir.[3]
Popüler Kültürde Yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]2021'de TRT 1 de yayınlanmaya başlayan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinde Hakan Şahin ve Yıldırım Fikret Urağ tarafından canlandırılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ İbnü'l-Esir, IX, s. 526
- ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 26, sayfa: 554
- ^ Abdülazîm ed-Dîb, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 8, sayfa: 141
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Ebu Ahmed ed-Dihistanî |
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri 1055 - 7 Aralık 1063 |
Sonra gelen: Nizâmülmülk |