İçeriğe atla

John Demjanjuk

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ivan Nikolajoviç Demjanjuk
Demjanjuk'un Trawniki kartıı
Doğum3 Nisan 1920
Kiev Guberniyası, Ukrayna SSC
Ölüm17 Mart 2012 (91 yaşında)
Bavyera, Almanya
Bağlılığı Sovyetler Birliği Nazi Almanyası
Branşı Waffen-SS
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı
Ailesi
EşiVera Kowlowa
Sonraki işiOtomobil tamircisi

Ivan Nikolajoviç Demjanjuk (Ukraynaca: Іван Николайович Дем'янюк; 3 Nisan 1920 – 17 Mart 2012), Yahudi Soykırımı ile ilgili savaş suçu işlediğine dair iddialara sahip Ukrayna asıllı ABD vatandaşı. Yargılanıp mahkûm edildiği 1980'lerde küresel medyanın ilgisinin merkezi haline geldi. Ölümünden kısa bir süre önce, Sobibor'daki 28.000 cinayetin bir parçası olarak tekrar yargılandı ve mahkûm edildi.

1920'de Sovyet Ukrayna'da doğan Demjanjuk, 1940'ta Sovyet Kızıl Ordusu'na askere alındı. İkinci Dünya Savaşı'nda savaştı ve 1942 baharında Almanlar tarafından esir alındı. Almanlar tarafından işe alındı ve Treblinka toplama kampında eğitildi. Sobibor Toplama Kampında ve en az iki toplama kampında hizmet etti. Savaştan sonra, Batı Almanya'da yerinden edilmiş kişiler kampında tanıştığı bir kadınla evlendi ve kendisi ve kızlarıyla birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.[1] Bir otomobil fabrikasında çalıştığı ve üç çocuk yetiştirdiği Seven Hills, Ohio'ya yerleştiler. Demjanjuk, 1958'de ABD vatandaşı oldu.

Ağustos 1977'de Demjanjuk, Trawniki toplama kampının bir üyesi olmakla suçlandı. İsrail'deki Holokost'tan kurtulanların görgü tanıklarının ifadesine dayanarak, "Korkunç İvan" olarak bilinen kötü şöhretli Treblinka imha kampı muhafızı olarak tanımlandı.[2] Demjanjuk, yargılanmak üzere 1986 yılında İsrail'e iade edildi. 1988'de mahkûm edildi ve ölüm cezasına çarptırıldı. Yanlış bir kimlik vakası olduğunu iddia ederek masum olduğunu iddia etti. 1993 yılında karar, İsrail Yüksek Mahkemesi tarafından, onun "Korkunç İvan" olduğu konusunda makul şüphe uyandıran yeni kanıtlara dayanılarak bozuldu.[3] Demjanjuk, kampta adı geçen Korkunç Ivan lakaplı kişinin aslında Ivan Marchenkoolduğunu vurgulamıştır. Yargıçlar, Demjanjuk'un Sobibor'da görev yaptığını gösteren yeterli delil olduğunu kabul etmelerine rağmen, İsrail kovuşturmayı reddetti. Eylül 1993'te Demjanjuk'un Ohio'ya dönmesine izin verildi. 1999'da ABD savcıları, Demjanjuk'u toplama kampı gardiyanı olduğu için tekrar sınır dışı etmeye çalıştılar ve vatandaşlığı 2002'de iptal edildi.[1] 2009 yılında Almanya, 27.900'den fazla cinayete yardımcı olmasıyla hareket ettiği için iade edilmesini talep etti. Aynı yıl ABD'den Almanya'ya sınır dışı edildi.[4][5] 12 Mayıs 2011'de suçlu bulundu ve beş yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Hukuk bilgini Lawrence Douglas'a göre, yol boyunca ciddi yanlış adımlara rağmen, Almanların kararı davayı "değerli ve adil bir sonuca" getirdi.[6] Mahkûmiyetin ardından Demjanjuk, temyiz edilmek üzere serbest bırakıldı. Bad Feilnbach'taki bir Alman huzurevinde yaşadı,[7] burada 17 Mart 2012'de öldü.[8] Alman yasalarına göre temyizine ilişkin nihai bir karar verilmeden önce ölen Demjanjuk, teknik olarak masum kalmaya devam ediyor.[9] Ocak 2020'de Sobibor toplama kampının muhafızı Johann Niemann'ın bir fotoğraf albümü halka açıldı; bazı tarihçiler iki fotoğrafta görünen bir muhafızın Demjanjuk olabileceğini öne sürdüler.

Savaş Dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyet-Polonya Savaşı (Ukrayna toprakları hızla el değiştirdiği zaman) sırasında Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti doğumludur. Kızıl Ordu'da görev yaptığı sırada 1942 yılında Naziler tarafından ele geçirildi ve toplama kampı için eğitildi. Polonya'da bulunan ve 27.000'den fazla Yahudi'nin bulunduğu Sobibor İmha Kampı'nın sorumluluğunu yürüttü.

Yargılanması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaştan sonra 1952 yılında eşi ve çocuklarıyla beraber ABD'ye yerleşen Demjanjuk hayatına bir otomobil fabrikasında işçi olarak devam etti.

1977 yılında kendi yönetimindeki kamplarda bulunan bir kişi tarafından tanındı. Bundan sonra uzun bir yargılama süreci başladı. Toplama kamplarındaki mahkûmlar tarafından kendine "Korkunç İvan" lakabı takıldı. 1986 yılında yargılanmak üzere İsrail'e teslim edildi. Fakat sürekli bu lakabın kendisine değil kampta bulunan başka birisine takıldığını ve kendisinin de Naziler tarafından kaçırıldığını ve kurban edildiğini savundu.

Yargılamalar sonucunda kendisine İdam cezası verildi. 1993 yılında temyiz sonucunda (karar İsrail Yüksek Mahkemesi tarafından verildi) Demjanjuk'un kimliği üzerine belirsizlikleri gerekçe göstererek idam kararını bozdu. Münih Mahkemesi'nde yargılanmasına devam edilen Demjanjuk için mahkûmiyet kararı ancak 2011 yılında çıktı. 1943 yılında altı ay boyunca Sobibor Toplama Kampında bulunduğu kesinleşti. Mayıs 2009'da yatalak haliyle yıllar sonra Almanya'ya dönmek zorunda kaldı. Fakat daha önce 2 yıl tutuklu kaldı. Yaşı ve sağlık durumu gerekçe gösterilerek serbest bırakıldı.

2002'de ABD hükûmeti tarafından vatandaşlıktan çıkarıldı. Bavyera eyaletinde bir huzurevine yerleştirildi. 17 Mart 2012'de, 91 yaşında Almanya Bad Feilnbach'da huzurevinde öldü.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Sturcke, James (12 Mayıs 2009). "Timeline: John Demjanjuk". The Guardian. Birleşik Krallık. 6 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2012. 
  2. ^ Fyler, Boaz (17 Mart 2012). "Israeli judge: Demjanjuk was 'Ivan the Terrible'". Ynetnews Magazine. 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014. 
  3. ^ Hedges, Chris (12 Ağustos 1993). "Israel recommends that Demjanjuk be released". The New York Times. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Demjanjuk en route to Germany". United Press International. 11 Mayıs 2009. 14 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021. 
  5. ^ Kulish, Nicholas (12 Mayıs 2009). "Accused Nazi arrives in Munich". The New York Times. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021. 
  6. ^ Douglas, Lawrence (2016). The Right Wrong Man: John Demjanjuk and the last great Nazi war crimes trial. Princeton University Press. ISBN 9781400873159. 
  7. ^ Ewing, Jack; Cowell, Alan (13 Mayıs 2011). "Demjanjuk taken to nursing home". The New York Times. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021. 
  8. ^ McFadden, Robert (17 Mart 2012). "John Demjanjuk, 91, dogged by charges of atrocities as Nazi camp guard, dies". The New York Times. 23 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017. 
  9. ^ Aderet, Ofer. "Convicted Nazi Criminal Demjanjuk Deemed Innocent in Germany Over Technicality". Haaretz.com. Haaretz. 4 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Demjanjuk&oldid=32837030" sayfasından alınmıştır