Herman Melville
| Herman Melville | |
|---|---|
 Herman Melville, 1870 | |
| Doğum | 1 Ağustos 1819 New York, New York, ABD |
| Ölüm | 28 Eylül 1891 (72 yaşında) New York, New York (eyalet), ABD |
| Meslek | Roman yazarı, kısa hikâye yazarı, öğretmen, denizci, konuşmacı, şair, gümrük müfettişi |
| Milliyet | Amerikalı |
| Tür | Gezi yazısı, deniz hikâyeleri, esaret anlatısı, gotik romantizm, alegori, uzun hikâye |
| Edebî akım | Romantizm, Skepticism, Modernizm, Absürdizm, Varoluşçuluk |
Etkiledikleri | |
| İmza |  |
Herman Melville (1 Ağustos 1819, New York - 28 Eylül 1891), Amerikalı yazardır.
Amerikan edebiyatı klasiklerinden kabul edilen Moby Dick adlı ünlü romanın yazarıdır. Uzun yıllar boyunca unutulmuş bir yazar olarak kalmış, 1920'li yıllarda yeniden keşfedilmiştir.[1]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sekiz çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olan Melville, 1819'da New York'ta dünyaya geldi. 1830'da iflas eden babası, iki yıl sonra hayatını kaybedince Herman Melville, çocuk yaşta çalışmaya başlamak zorunda kaldı.[1] Bir yandan okuyup bir yandan çeşitli işlerde çalışarak geçen beş yıl boyunca tarih ve antropoloji kadar Shakespeare'in eserlerini de okuyarak kendini geliştirdi.
On sekiz yaşında Liverpool'a giden bir gemide tayfa olarak iş buldu; aynı gemi ile tekrar New York'a döndü. Bu deneyim, ona ileride yazacağı romanlar için malzeme sağlayan seyahatlerden ilkidir.
Birkaç yıl New York'ta özel ders vererek hayatını kazanmaya çalışan Melville, 1841'de Acushnet adlı bir balina gemisine denizci olarak kabul edildi ve Pasifik'te yeni bir seyahate başladı. On sekiz aylık bir yolculuğun sonunda gemidekilerin kötü tavrından yıldığı için bir arkadaşı ile birlikte Markiz Adaları'nda gemiden kaçtı. Yamyam olarak bilinen Typee yerlilerinin arasında bir ay kadar yaşadı. Adaya gelen bir Avustralya gemisi ile yeniden denizciliğe döndü ancak gemide çıkan isyana katılmakla suçlandığı için Tahiti civarında bir yerel hapishanede birkaç gün tutuklu kaldı. 1843 yazını Tahiti'de yerliler arasında geçirdi. İleride yazacağı Moby Dick adlı romanın düşünsel altyapısı bu sırada oluştu.[2] Bir başka balina gemisi ile Hawaii'ye kadar gitti.
Otuzlu yaşlarında Boston'a döndükten sonra artık deniz seferlerine bir son vermişti; ailesinin teşviki ile kitaplarını yazmaya başladı. Tippee ve Omoo adlarını taşıyan ilk iki kitabı 1846'da yayınlandı. Bu kitapları, yerliler arasında geçen günlerine aitti. 1850 yılında yayınlanan White Jacket'ta ise bahriye erlerinin zorlu hayatını anlattı. İlk kitapları onu bir anda hem İngiltere hem Amerika Birleşik Devletleri'nde çok ünlü bir yazar haline getirdi. Bu dönemde eski bir aile dostunun kızı olan Elizabeth Knapp Shaw ile evlendi. Çift, dört çocuk sahibi oldu. 1850'de Massachusetts'te bir çiftlik evi satın alan Melville, çiftlik işleri ve yazı ile uğraşarak 13 yıl boyunca bu evde yaşadı. Arrowhead adını verdiği ev, günümüzde müzedir.[3]
Yazar, en büyük eseri Moby Dick'i 1851'de tamamladı. Başlangıçta, balina avcılığını anlatan bir serüven öyküsü olarak tasarladığı kitabı tamamlamak üzere iken Amerikalı yazar Nathaniel Hawthorne ile tanışıp arkadaş olmuştu. Hawthorne'un tavsiyesi ile kitabını simgesel anlamlarla yüklü bir romana çeviren Melville, eseri dostuna adadı.[4] Ancak kitap yayınlandığında beklediği başarıyı yakalayamadı ve çok olumsuz eleştiriler aldı.
Yayımcısı Harper's bir sonraki romanını basmayı reddedince[1] maddi sıkıntıya giren Melville 1866'da New York'ta gümrük müfettişi olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde yazdığı Pierre ve Piazza memories gibi kitaplar ilgi görmedi. Son yıllarında düz yazıyı bırakarak kendini tamamen şiir yazmaya verdi; şiirlerini kendi parasıyla bastırdı.[3]
1888 yılında emekli oldu ve en büyük eserlerinden biri sayılan Billy Budd'ı yazdı; eseri bastırmaya fırsat bulamadan 28 Eylül 1891'de New York'taki evinde kalp krizi geçirerek öldü.
Uzun yıllar boyunca unutulmuş bir yazar olarak kalan Melville, 1920'li yıllarda yeniden keşfedildi ve büyük bir yazar olarak kabul edildi. Eserleri Amerikan Kütüphanesi tarafından yayımlanan ilk yazar oldu.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Roman | |||
| Basım Yılı | Eserin Başlığı | Özgün Başlık | |
|---|---|---|---|
| 1846 | Typee: Polinezya Yaşamına Bir Bakış | Typee: A Peep at Polynesian Life | |
| 1847 | Omoo: Güney Denizlerindeki Maceralara Dair Bir Anlatı | Omoo: A Narrative of Adventures in the South Seas | |
| 1849 | Mardi: ve Oraya Yolculuk | Mardi: And a Voyage Thither | |
| 1849 | Redburn'ün İlk Yolculuğu | Redburn: His First Voyage | |
| 1850 | Beyaz Ceket; ya da Savaş Gemisindeki Dünya | White-Jacket; or, The World in a Man-of-War | |
| 1851 | Moby-Dick; ya da Balina | Moby-Dick; or, The Whale | |
| 1852 | Piyer; ya da Belirsizlikler | Pierre; or, The Ambiguities | |
| 1853 | Haç Adası | Isle of the Cross | |
| 1855 | Israel Potter: Elli Yıllık Sürgün | Israel Potter: His Fifty Years of Exile | |
| 1857 | Güven Adamı: Maskeli Balosu | The Confidence-Man: His Masquerade | |
| 1924 | Billy Budd, Denizci (İçten Bir Anlatı) | Billy Budd, Sailor (An Inside Narrative) | |
| Öykü | |||
| Basım Yılı | Eserin Başlığı | Özgün Başlık | |
| 1853 | Kâtip Bartleby | Bartleby, the Scrivener: A Story of Wall Street | |
| 1853 | Kukuriku | Cock-A-Doodle-Doo! | |
| 1854 | Encantadas ya da Büyülü Adalar | The Encantadas, or Enchanted Isles | |
| 1854 | Yoksulun Tatlısı, Zenginin Kırıntısı | Poor Man's Pudding and Rich Man's Crumbs | |
| 1854 | Mutlu Başarısızlık | The Happy Failure | |
| 1854 | Paratoner Adam | The Lightning-Rod Man | |
| 1854 | Kemancı | The Fiddler | |
| 1855 | Bekârların Cenneti ve Hizmetçilerin Tartarus'u | The Paradise of Bachelors and the Tartarus of Maids | |
| 1855 | Çan Kulesi | The Bell-Tower | |
| 1855 | Benito Cereno | Benito Cereno | |
| 1855 | Jimmy Rose | Jimmy Rose | |
| 1856 | İnekler | The 'Gees | |
| 1856 | Ben ve Bacam | I and My Chimney | |
| 1856 | Elma Ağacı Masası | The Apple-Tree Table | |
| 1856 | Piazza | The Piazza | |
| 1924 | İki Tapınak | The Two Temples | |
| 1924 | Daniel Orme | Daniel Orme | |
| Şiir | |||
| Basım Yılı | Eserin Başlığı | Özgün Başlık | |
| 1860 | Şiirler | Poems | |
| 1866 | Savaş Parçaları ve Savaşın Yönleri | Battle-Pieces and Aspects of the War | |
| 1876 | Clarel: Kutsal Topraklarda Şiir ve Hac | Clarel: A Poem and Pilgrimage in the Holy Land | |
| 1885 | Beyazın Amirali | The Admiral of the White | |
| 1888 | John Marr ve Diğer Denizciler | John Marr and Other Sailors | |
| 1891 | Timoleon | Timoleon | |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Herman Melville Biyografi, İletişim Yayınları web sitesi, Erişim tarihi:18.10.2012". 13 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012.
- ^ "İçimizdeki Balina- Mobi Dick, Çağın Polisi Dergisi, Sayı 3". 14 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012.
- ^ a b "Herman Melville and Arrowhead (İngilizce), Berkshire Tarih Topluluğu Web sitesi, Erişim tarihi:18.10.2012". 26 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012.
- ^ "Herman Melville (İngilizce), Novel Reflection On American Dream filmi web sitesi, Erişim tarihi:18.10.2012". 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012.
|
Vikisöz'de alıntılar |
