Harold Robbins
.jpg)
Harold Robbins (asıl adı Harold Francis Rubin) (d. 21 Mayıs 1916, New York - ö. 14 Ekim 1997, Palm Springs) Amerikalı popüler roman yazarıdır. En bilinen eseri Vurguncular "The Carpetbeggars" başta olmak üzere 25'ten fazla romanı çok satanlar listesine girdi ve 32 dilde 750 milyon'dan fazla satış yaparak yazarı dünyanın en çok okunan yazarlarından biri yaptı.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]H. Robbins, yazar olmadan önceki hayati ile ilgili belki de tek kesin bilgi Yahudi kökenli babasının gayrimeşru çocuğu olmasıdır. Kendisi hayat hikâyesini çok farklı anlatır; ona göre bebekken terk edilip Katolik Kilisesine bağlı bir yetimhanede büyümüştür; sonra Frances ve Charles Rubin isimli bir Yahudi aileye evlatlık verilmiş ve gerçek adının Harold Rubin olduğunu iddia etmiştir.[1]
Robbins, 1920'lerin sonlarında bir kitapçıda getir-götür işlerine, bakkalda erzak işlerine bakarak hayata atılır. Kendi iddiasına göre 15 yaşında evden kaçar, deniz kuvvetlerine yazılır ama içinde bulunduğu denizaltıya torpido çarpıp batarken tek kurtulan o olur. 1930'lı yıllarda Büyük Buhran’da gıda ticaretine girer ve bir yıl içinde 20 yaşında iken dolar milyoneri olur. 1939 yılına kadar zenginliğini yaşayan Robbins bu kez şeker ticaretine atılır, hatta tüm parası ile büyük bir vurgun için tonlarca şeker ithal eder. Ancak II. Dünya Savaşı başlamıştır ve ABD’de şeker fiyatları dondurulur. Sonuçta tüm parasını batıran Robbins iflas eder.[2] Hayatının bu başlangıç dönemi ile kendi ağzından anlattığı hikayenin doğru olmadığı yönünde karşı iddialar da vardır.[3]
Kayıtlar 1940'ta Universal Pictures’da depo memuru olarak işe başladığını ve zamanla yönetici seviyesine terfi ettiğini göstermektedir. Yine verdiği bir röportajda orada çalışırken “Rüzgar Gibi Geçti” nin senaryosunu görür ama beğenmez; adını Harold Robbins olarak değiştirip ilk kitabı "Never Love a Stranger"'ı (1948) yazdığını iddia eder. Bu kitabın konusu karmaşa içindeki gençliği ile Yahudi kimliği arasında çatışma yaşayan bir New York’lu yetimin öyküsüdür; aslında zaten bir kurgu olan otobiyografisini burada gerçek bir kurgu esere dönüştürdüğü iddia edilir.[3] Bu romanı, ilk başlangıcından sesli sinema dönemine kadar neredeyse Amerikan film endüstrisinin tarihçesi gibi olan "The Dream Merchants" (1949) takip eder. Robbins, kendi yaşam deneyimlerini tarih, melodram, seks ve parlak yüksek sosyete ile harmanlayarak sürükleyici bir hikâyeye dönüştürmenin okuyucunun ilgisini çektiğini görmüştür ve üçüncü romanı olan "A Stone for Danny Fisher"i (1952) bu temalarla yazar. Bu kitap da Elvis Presley'in başrolünü oynadığı ve yıldızının parladığı 1958 yapımı King Creole filmine uyarlanır. Robbins, tüm zamanını yazarlığa ayırmak için Universal Pictures’daki işinden 1957’de ayrılır.
Robbins’in en tanınmış kitabı olan "The Carpetbaggers"da (1961), okuyucuyu New York'tan Kaliforniya'ya, havacılık endüstrisinin zenginliğinden Hollywood'un gösterişine götürürken 6 milyondan fazla baskı ile Robbins’i de gerçek bir milyoner yapar. "The Carpetbaggers" ve "Where Love Has Gone" (1962) dan sonra, Robbins, Güney Amerika'da bir grup kaçakçının öyküsünü anlatan "The Adventurers "(1966)’ı yazar. Ancak bu romanı sinemaya uyarlandığında diğer romanlarının gişe başarısını yakalayamaz. Otomobil firmalarının rekabetinin arttığı yeni modellerin yarışlarda podyuma çıktığı bir dönemde Betsy’yi (1971) yazar; kitabında podyuma çıkanlar arabalar değil aslında güzel kadınlardır. 1970’lerin meşhur petrol krizi ve Arap – İsrail savaşı kendini "The Pirate" (1974) kitabında binlerce yıllık Müslüman – Yahudi çatışması temelinde gösterir.[4]
Robbins, 70'lerde artık sadece ünlü bir romancı değil ama aynı zamanda romanlarındaki hayatlardan daha fazlasını kendi yaşamında yaşayan zamanının playboyu ve bir reklam ustasıydı. Hayatı boyunca romanlarından çok kazandı ve hepsini harcadı; 60'lı ve 70'li yıllardaki Amerikan Rüyasını kitaplarında sıradan okuyucuya aktarmakla kalmadı kendi hayatında da bizzat yaşadı. Yaşamının büyük kısmını uyuşturucu, alkol, cinsellik ve seyahatlerle, gösteriş ve zenginlik dolu bohem bir yaşam tarzıyla Palm Beach, Fransız Rivierası, Acapulco ve Monte Carlo'daki villasında ya da yatında geçirdi.[5] Robbins eserleri hakkında "Romanlarımdaki kişilerin hepsi gerçektir. Olaylar gerçektir. Ben kimseyi yaralamamak için isimleri ve olayları değiştirerek romanlarıma aktardım." demiştir. Nitekim döneminin olaylarını ve çevresinde gördüğü herkesi romanlarına kurguladı: uluslararası playboy Porfirio Rubirosa’yı “The Adventurers”’da, pornografik yayıncı Larry Flynt’i biseksüel olarak “Dreams Die First”’de, silah satıcısı Adnan Kaşıkçı’yı “The Pirate”’da, Ford otomobil ailesini “The Betsy"’de ve en akılda kalanı da Amerika Batısı ve Hollywood'daki havacılığı destansı anlatan “The Carpetbaggers”’ da Howard Hughes’ı acımasız şifreci Jonas Cord olarak betimledi.[3] Hayatının son yıllarında ciddi sağlık sorunları ve ağır tedavi masrafları yüzünden birçok malını satmak zorunda kaldı; 81 yaşında solunum ve kalp yetmezliğinden Kaliforniya'da borç içinde öldü. Robbins'in, Los Angeles Hollywood Bulvarında bir yıldızı (6743 Hollywood Blvd.) vardır.
Ölümünden sonra, hayalet yazarlar tarafından yazılan ve Robbins'in kendi notlarına ve bitmemiş hikayelerine dayanan birkaç yeni kitap daha yayınlandı. Bu kitapların birçoğunda, Junius Podrug ortak yazar olarak görüldü. Robbins çok sayfalı romanlarını yazarken her gün en az 12 -16 saat daktilo başında kendine has iki parmak tekniği ile müsveddesiz, taslaksız yazmıştır. Eserleri dönemin saygın kültür ve edebiyat otoritelerince kalın bir çöp olarak kabul edilirken, romanlarında "manşetlerden çekip aldığı” konularıyla yarattığı kitlesel popülaritesi hayatı boyunca yazdığı 30 romanın (25'i çok satanlar "Best-seller" listesine girdi) ve dünyada 32 dilde tahminen 750 milyondan fazla satmasını sağladı. Robbins'in romanları yayınlandığı her ülkede ulaştığı yüksek satış rakamları hem yazarı hem de birlikte çalıştığı yayınevlerini mali açıdan tatmin etmiştir. Doğan Hızlan, Harold Robbins hakkında yazdığı bir yazısında onun kitaplarının bu satış garantisi nedeniyle kendi çalıştığı yayınevinde az satan ama kaliteli ve ciddi kitapların sponsoru (!) gibi görüldüğünü söylemiştir.[4] Eserlerinin hemen hepsi defalarca Türkçe’ ye çevrildi ve farklı yayınevlerince yayınlandı.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir](Bu liste eksiktir ve geliştirilmeye açıktır)
| Türkçe adı | Basım yılı | Çeviren | Orijinal adı | Basım yılı | Sinema/TV uyarlama |
|---|---|---|---|---|---|
| Yalnız Seninim | 1969 | Canset Işık | Never Love a Stranger | 1948 | Never Love a Stranger, 1958 |
| Kanunsuzlar | 1973 | Canset Işık | Never Love a Stranger | 1948 | Never Love a Stranger, 1958 |
| Sansar | 1972 | Canset Işık | The Dream Merchants | 1949 | The Dream Merchants TV mini dizisi, 1980 |
| Ömrümce Sevdim Seni | 1972 | Canset Işık | The Dream Merchants | 1949 | The Dream Merchants TV mini dizisi, 1980 |
| Hayal Tacirleri | 1981 | Canset Işık | The Dream Merchants | 1949 | The Dream Merchants TV mini dizisi, 1980 |
| Mezar | 1978 | Canset Işık | A Stone for Danny Fisher | 1952 | King Creole, 1958 |
| Beni Bırakma | 1960 | A. Semih Yazıcıoğlu | Never Leave Me | 1953 | |
| Aşkım Senindir | 1967 | Okşan Tanca | 79 Park Avenue | 1955 | 79 Park Avenue, 1977 |
| Marya | 1973 | Okşan Tanca | 79 Park Avenue | 1955 | 79 Park Avenue, 1977 |
| 79 Park Caddesi | 1978 | Okşan Tanca | 79 Park Avenue | 1955 | 79 Park Avenue, 1977 |
| Cellat Kozu | 1964 | A. Semih Yazıcıoğlu | Stiletto | 1960 | Stiletto, 1969 |
| Hançer | 1972 | Suna Develioğlu | Stiletto | 1960 | Stiletto, 1969 |
| Vurguncular | 1964 | Turhan Göker | The Carpetbaggers | 1961 | The Carpetbaggers, 1964 ve Nevada Smith, 1966 |
| Aşkın Kanunu | 1971 | Canset Işık | The Carpetbaggers | 1961 | The Carpetbaggers, 1964 ve Nevada Smith, 1966 |
| Aşk ve Günah | 1966 | Canset Unan | Where Love Has Gone | 1962 | Where Love Has Gone, 1964 |
| Tecavüz | 1975 | Canset Işık | Where Love Has Gone | 1962 | Where Love Has Gone, 1964 |
| Aşk Günleri | 1970 | Canset Işık | The Adventurers | 1966 | The Adventurers, 1970 |
| Sensiz Yaşanmaz | 1971 | Azize Bergin | The Inheritors | 1969 | |
| Betsy | 1972 | Şen Ziyalan | The Betsy | 1971 | The Betsy, 1978 |
| Fedai | 1978 | Azize Bergin | The Pirate | 1974 | The Pirate (TV filmi), 1978 |
| Tek Başına | 1980 | Aziz Üstel | The Lonely Lady | 1976 | The Lonely Lady, 1983 |
| Önce Hayaller Ölür | 1977 | Azize Bergin | Dreams Die First | 1977 | |
| 1980 | Özay Süsoy | Memories of Another Day | 1979 | ||
| Elveda Janet | 1982 | Azize Bergin | Goodbye, Janette | 1981 | |
| Büyücü | 1983 | Azize Bergin | Spellbinder | 1982 | |
| The Storyteller | 1982 | ||||
| Descent from Xanadu | 1984 | ||||
| Piranhalar | 1991 | Oya Alpar | The Piranhas | 1986 | |
| Tutku Fırtınası | 1999 | Funda Tarlan | The Raiders (The Carpetbaggers’ın devamı) | 1995 | |
| The Stallion (The Betsy’nin devamı) | 1996 | ||||
| Tycoon | 1997 | ||||
| The Predators | 1998 | ||||
| The Secret (The Predators’ın devamı) | 2000 | ||||
| Never Enough | 2001 | ||||
| Sin City | 2002 | ||||
| Heat of Passion | 2003 | ||||
| The Betrayers (Junius Podrug ile) | 2004 | ||||
| Blood Royal (Junius Podrug ile) | 2005 | ||||
| The Devil to Pay (Junius Podrug ile) | 2006 | ||||
| The Looters (Junius Podrug ile), Madison Dupree No. 1 | 2007 | ||||
| The Deceivers (Junius Podrug ile), Madison Dupree No. 2 | 2008 | ||||
| The Shroud (Junius Podrug ile), Madison Dupree No. 3 | 2009 | ||||
| The Curse (Junius Podrug ile), Madison Dupree No. 4 | 2011 | ||||
Dış Bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Harold Robbins romanları 22 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 22 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Harold Robbins (İnternet Kitap listesinde)
- Harold Robbins (IMDb)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Harold Robbins". Richard Pallardy. Encyclopædia Britannica. 10 Ekim 2020. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020.
- ^ "Gide, Mann and me". Terry Coleman. The Guardian. 17 Ocak 1970. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ a b c "Revisiting Harold Robbins, The Forgotten "Dirty Old Man of American Letters"". Michael Callahan. The Hollywood Reporter. 3 Temmuz 2019. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ a b "Robbins öldü, yaşasın bestseller". Doğan Hızlan. Hürriyet haber sitesi. 21 Ekim 1997. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ "A real cock and bull story". Rachel Cooke. The Guardian. 14 Ekim 2007. 5 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
