Hünkâr Köşkü
| Hünkâr Köşkü | |
|---|---|
| Hünkâr Köşkü | |
 | |
| Açılış | 1844 |
| Konum | Bursa, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°10′27″K 29°03′54″D / 40.17417°K 29.06500°D |
| Tür | Tarih müzesi |
| Resmî site | Hünkar Köşkü Müzesi |
Hünkâr Köşkü Müzesi, Bursa'da Uludağ'ın eteklerindeki Temenyeri'de bulunan tarihî yapıda 2003 yılında ziyarete açılan bir müze.
Osmanlı Sultanı Abdülmecid devrinde av köşkü olarak yapılan bina, Osmanlı sultanlarının ve Bursa ziyaretleri sırasında Atatürk'ün konakladığı bir mekandır.
Müzede köşkü konut olarak kullanmış üç padişah ve Atatürk'e ait silikon heykeller, yemek takımları, şahsi giysiler sergilenir. Bahçesindeki müştemilat binası 2009'dan beri sosyal tesis olarak kullanılır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Hünkar Köşkü, 1844 yılında Sultan Abdülmecid'in Bursa gezisi nedeniyle, dönemin Bursa valisi Mehmet Salih tarafından av köşkü olarak yapılmıştır. Yapımı 19 günde tamamlanmıştır. Bu köşkte 1844 yılında Sultan Abdülmecid, 1862 yılında Sultan Abdülaziz ve 1909 yılında V. Mehmet (Sultan Reşat) konaklamışlardır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk bu köşkü ilk olarak 16 Ekim 1922 tarihinde ziyaret etti. Bu ziyareti sırasında İsmet İnönü ve Kazım Karabekir'la, Lozan Barış Antlaşması'na gidecek belgeleri konuştu. Atatürk'ün ikinci ziyareti, 28 Eylül 1925 tarihinde Şapka Devrimi'nin gerçekleştirildiği dönemlere denk gelen Bursa gezisi sırasındadır. Atatürk, bu ziyarette Hünkar Köşkü'nde halka hitaben bir konuşma yapmıştır. Manevi kızı Sabiha Gökçen ile 1925 yılındaki ziyareti sırasında köşkün bahçesinde tanıştı.[1][2] Atatürk, 1931 ve 1935 yıllarında tekrar Hünkar Köşkü'nü ziyaret etmiştir.
Kasr-ı Hümayun, Kasr-ı Millî, Cumhuriyet Köşkü ve Atatürk Köşkü adlarıyla anılan[3][4] bina, 1982-1983 yıllarında onarım gördü. 1995 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edildi. 1995'teki restorasyon sırasında mevcut eşyalar restorasyon atölyelerinde onarım görmüş ve özgün hallerine dönüştürülmüşlerdir.
Köşk, 2003 yılında müzeye dönüştüldü, Hünkar Köşkü Müzesi adıyla ziyarete açıldı. Müzede, köşkü konut olarak kullanmış üç padişah ve Atatürk'e ait yemek takımları, şahsi giysilerin yanı sıra 2015'te yapılan silikon heykelleri sergilenmektedir.[1][5]
Bahçesindeki müştemilat binası sosyal tesis olarak düzenlenerek 2009'da sosyal tesis olarak hizmete girdi.[6] 2011 yılında Koruma Kurulunun onayladığı proje doğrultusunda tesis binası yenilenerek, tesise restoran kısmı da eklendi.
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mimarisi Fransız ampir üslupta yapılmış olan köşkün içindeki süslemeler 19. yüzyıl özelliklerini taşır. Tavan kalem işi süslemeleri, Bursa seyir panoramasına hakim bahçesi, dönemi yansıtan orijinal eşyaları ve Atatürk odası ziyaretçilerin ilgisini çekmer.
İki katlı zarif bir yapıya sahip olan Hünkar Köşkü'nün bahçesinde cephesi Kütahya çinileri ile kaplanmış bir çeşme bulunmaktadır. Sıvanmış duvarları ahşap çatılı ve ince çıtalarla kaplı olan köşkte, bekçi ve danışma odası ile bir de garaj vardır.
Odalar ve salonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kabul salonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Köşkün giriş holünün karşısındaki çift kanatlı kapıdan kabul salonuna geçilir. Kabul salonu, duvar ve tavan yüzeylerinde görülen kalem işi süslemeleriyle son derece etkilidir. Bu salonun doğusundaki kapıdan Atatürk'ün yatak odasına girilmektedir.
Atatürk'ün yatak odası
[değiştir | kaynağı değiştir]Ortalama 28 metrekare alana sahip odada, Atatürk adına özel olarak yapılmış karyolanın baş kısmında K&A (Kemal Atatürk) ibresi yer alır. Bu karyolanın üst kısmında duvarda asılı duran çerçeveli fotoğrafta Atatürk'ün halka hitaben yaptığı konuşmanın resmi yer almaktadır. Ayrıca Atatürk'e ait olduğu bilinen, yatağın yanında yer alan rugan terlikler köşkün etkileyici ve kıymetli eşyalarındandır.
Atatürk'ün çalışma odası
[değiştir | kaynağı değiştir]Çok sade düzenlenmiş odada bulunan çalışma masası, dinlenme kanepesi ve sehpanın üzerinde yer alan çay fincanı, Atatürk'ün kullandığı eşyalardan bazılarıdır.
Havuzlu salon
[değiştir | kaynağı değiştir]Oymalı, ahşap korkulukları olan merdivenle bodrum katına inilmektedir. Yuvarlak kemerli giriş kısmından Havuzlu salon'a geçilir. Bu salona "Havuzlu salon" denilmesinin sebebi, salonun ortasında küçük bir havuzun olmasıdır. Bu salon serin olmasından dolayı daha çok yazın kullanılmıştır.
Yemek odası
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum katının en görkemli bölümü havuzlu salonun doğusundaki yemek odasıdır. Odanın ortasında 14 sandalyeli, kenarları oval ceviz masa yer alır. Odanın tam ortasında, tavanın göbeğinde yer alan yeşil bir düzlüğe uzanmış olan aslan figürü, hangi yönden bakılırsa bakılsın, bakan kişiye dönük konumda görünmektedir. Bu özellik, resmin çiziminde kullanılan perspektif tekniğinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca bu figürden dolayı bu oda Aslanlı Oda olarak da bilinmektedir.
Hünkar Köşkü Sosyal Tesisleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski dönemlerde müştemilat olarak kullanılan köşk bahçesi içindeki ek bina, günümüzde Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenerek 14 Temmuz 2009 tarihinde, önündeki bahçelerle birlikte sosyal tesis olarak kullanılmaya başlanmıştır.[7][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Çelikler, Elif Özlem (5 Mayıs 2019). "Tarihin anılarla dolu tanığı: Hünkar Köşkü". www.aa.com.tr. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2023.
- ^ Kale, Dündar (21 Mart 2021). "Atatürk'ün manevi, göklerin öz kızı: Sabiha Gökçen". Independent Türkçe. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2023.
- ^ "Hünkar Köşkü Müzesi websitesi". 31 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2013.
- ^ Hünkar Köşkü Müzesi hakkında bilgi 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.bursa.bel.tr
- ^ "Gerçekçi heykeller Hünkar Köşkü'nde". Bursa Büyüklehir Belediyesi basın bülteni. 18 Mayıs 2015. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2023.
- ^ "Hünkar Köşkü Görkemli Güzelliğine Kavuştu". Bursa Büyükşehir Belediyesi web sitesi. 22 Kasım 2009.
- ^ Hünkar Köşkü Sosyal Tesisleri Kafeterya ve Restaurant Menüsü
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2013.